Trityum (T ya da H3)

HİDROJEN-3 olarak da bilinir, hıdrojenin atom ağırlığı yaklaşık 3 olan izotopu.

Bir proton ile iki nötrondan oluşan trityum çekirdeğinin kütlesi normal hidrojen çekirdeğininkinin üç katına eşittir. Trityum yarı ömrü 12,5 yıl olan radyoaktif bir parçacıktır ve doğal sudaki bolluğu doğal hidrojeninkinin 10~18’i kadardır. Trityumu ilk olarak 1934’te E. Rutherford, M. L. Oliphant ve P. Harteck, döteryumu (D, hidrojenin kütle numarası 2 olan izotopu) yüksek enerjili döteronlarla (döteryum atomunun çekirdeği) bombardıman ederek, D+D—>H+T bağıntısı uyarınca buldular. Libby ve A. V. Grosse ise kozmik ışınların atmosferdeki azota etki etmesi sonucunda oluştuğunu düşündükleri trityumun doğal suda bulunduğunu gösterdiler.

Trityum en etkin biçimde denklemi uyarınca, lityum-6’nın (Li6) nükleer reaktörlerde çekirdek bölünmesi sonucunda ortaya çıkan nötronlarla çekirdek tepkimesine girmesi yoluyla üretilir.

Trityum öbür maddeler ile normal hidrojene benzer biçimde tepkimeye girer; ama oluşturduğu bileşiklerinin kütleleri hidrojen bileşiklerinden çok farkh olduğundan, kimyasal özellikleri de farklıdır. Bu nedenle trityum kimyasal tepkimelerde izleyici izotop olarak döteryum kadar sık kullanılmaz. Döteryum ile trityum arasındaki çekirdek tepkimeleri termonükleer silahlarda enerji kaynağı olarak kullanılmıştır.