Arama


kompetankedi - avatarı
kompetankedi
VIP Bir Dünyalı
22 Eylül 2006       Mesaj #1
kompetankedi - avatarı
VIP Bir Dünyalı

PUL

Ad:  pul4.jpg
Gösterim: 4041
Boyut:  60.3 KB

Ortaçağdan beri yolların güvenli olmaması nedeniyle mektupların taşıma ücreti alıcı tarafından ödeniyordu. Posta ücreti gönderilerin ağırlığına ve yolun uzaklığına göre saptanıyordu. Ücretin varış merkezinde ödenmesi gönderilerin dağıtımında kimi güçlükler yaratıyordu. Daha sonraları posta puluna öncülük eden ve mektuplara yapışık olmayan bir tür bilet kullanılmaya başlandı. Ücretler artık postayı gönderen tarafından ödeniyordu. Mektup ücretlerinin gönderici tarafından ödenmesi, işlemlerin postanelerde yapılmasını gerektiriyor, bu da kullanımı azaltıyordu. Daha sonra damgalı zarf ya da kâğıt kullanılmaya başlandı. Posta pulu ilk kez 1840 yılında İngiltere'de çıkarıldı; Fransa'da 1848 yılında, Türkiye'de de 1863 yılında kullanılmaya başlandı. 14 Ağustos 1925'te Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk posta pulları tedavüle çıkarıldı.

Türkiye'de ilk posta pulu, bir ara Postahanei amire nazırlığı da yapan gazeteci Agâh' Efendi tarafından bastırılarak ülke çapında kullanılmaya başlandı (1862). ince bir kâğıda basılan bu pulun üzerinde dönemin padişahı Abdülaziz'in tuğrası ve bir hilal içinde "Devleti âliyei Osmaniye" yazısı vardı. İlk türk pulu dikdörtgen biçiminde ve dantelsizdi. Daha sonra pulun üzerindeki motif değiştirildi; tuğra yerine ay-yıldız ve “Postai devleti Osmaniye” yazısı konuldu (1865). Ardından pulun çevresi türk motifleriyle süslendi (1892). Türk-Yunan savaşı'nın ardından (1898) kazanılan zafer dolayısıyla Tesalya anma pulları serisi çıkarıldı. Kenarları dantelli olan bu pullar altıgen biçimindeydi, üzerinde tuğra ile "Bilâdı meftuha'dan Tesalya kıtası postasına mahsustur" yazısı vardı. ikinci meşrutiyetin ilanı (1908) dolayısıyla dolaşıma çıkarılan pulun üzerinde "Hatırai meşrutiyet” yazısı bulunuyordu. Mehmet (Reşat) V'in saltanat döneminde (1909-1918) bu padişahın imparatorluğun bazı illerine düzenlediği geziler pullarda sürşarj ile belirlendi.

Türkiye'de resimli ilk posta pulu, Edirne'nin işgalden kurtarılışı dolayısıyla basıldı (1913). Bu pulun üzerinde Selimiye camisi'nin resmi bulunuyordu. Birinci Dünya savaşı yıllarında (1914-1918) eski pullar sürşarjlı olarak dolaşıma sürüldü. Savaşın sonlarına doğru çıkarılan pullar Viyana'da bastırıldı. Kurtuluş savaşı'nda Anadolu'da Ankara hükümeti kurulduktan (1920) sonra, önce Avrupa'da bastırılmış pullar ikiye bölünürek, bu uygulama gereksinmeyi karşılamayınca da sürşarj edilen tiyatro, donanma, Hicaz demiryolu, devairi adliye, maliye vb. pulları posta pulu olarak kullanıldı. Gereksinme bu yolla da karşılanamayınca İtalya’da üzerinde "Kelimei tevhit" bulunan pullar bastırıldı.

Kurtuluş savaşı'nın kazanılmasından sonra Lozan barış antlaşması'nın anısına bastırılan (1 ocak 1924) pulun üzerinde Atatürk'ün resmi ve “Hatırai pul” yazısı bulunuyordu. Bu pul, üzerinde Atatürk' ün resmi bulunan ilk puldur. Sonraki yıllarda üzerinde Atatürk'ün resmi bulunan çok sayıda pul bastırıldı. Daha sonra devlet adamlarının, edebiyatçıların, bilginlerin, sanatçıların portrelerini içeren birçok portre (İsmet İnönü, Farabi, Namık Kemal, Abdülhak Hamit Tarhan, Fuzuli, Mevlana, Ahmet Rasim, Tanburi Cemil, Kemalettin Mimaroğlu, Osman Hamdi Bey, Fransa Cumhurbaşkanı de Gaulle, İran şahı Ali Rıza, Almanya Cumhurbaşkanı Theodor Heuss) pulunun yanı sıra, yine birçok tematik (kuş, çiçek, spor, önemli olaylar ve kişiler gibi belli konuların resimlerini taşıyan pullar) pullar ile değişik desen, motif ve resimleri içeren pullar da bastırıldı. Başlangıçta pullar Avrupa'nın çeşitli kentlerinde bastırılırken.

1940'lı yılların sonlarından başlanarak Türkiye'deki basımevleri tarafından basıldı. Dünyadaki ilk kabartma pulu Ankara' da Ajans türk basımevi gerçekleştirdi (1968). Ajans türk basımevi sonraki yıllarda da birkaç kez kabartma pul bastı.
Pullar, genel olarak üç ana türe ayrılır: Hazine pullan, posta pullan ve yardım pulları.

Son düzenleyen Safi; 22 Ekim 2016 21:25