Göktürkçe (Köktürkçe)

Göktürkçenin Biçim Özellikleri

4.Göktürkçede Fiilimsiler

Sıfat-Fiiler

“-mIş”: “kalmışı” (kalmış olanı), “konmış tiyin” (konmuş diye), “tutmış yir” (tuttuğu yer)
“-dUk”: “barduk yir” (gidilmiş yer), “birtük üçün” (verdiği için), “yarlıkaduk” (buyurduğu)
“-(X)gmA“: “uduzugma (sevk eden)“, “keligme” (gelen), “körügme” (tâbi olan)
“-(X)r ~ -Ar”: “körür köz” (gören göz), “bilir bilig” (bilen akıl)
“-mAz”: “bilig bilmez kişi” (bilgi bilmez kişi), “körmez teg” (görmez gibi)
“-sIk”: “udısıkım” (uyuyasım), “olursıkım” (oturasım), “tutsıkıŋın” (tutacağını)
“-DaçI”: “kelteçimiz” (gelecek olanımız), “ölteçi bodun” (ölecek ulus)

Zarf Fiiller

“-A”: “aşa” (aşarak), “keçe” (geçerek), “süre” (sürerek), “bintüre” (bindirerek)
“-(y)U”: “yiyü” (yiyerek), “tutunu” (tutunarak), “yabulu” (yuvarlanarak), “ölü” (ölerek)
“-(X)p”: “kodup” (koyup), “eşidip” (işitip), “olurup” (oturup), “sülep” (asker sevk edip)
“-(X)pAn”: “olurupan” (oturup), “kelipen” (gelip), “sülepen” (asker sevk edip)
“-mAtI(n)”: “udımatı” (uyumadan), “olurmatı” (oturmadan), “sakınmatı” (düşünmeden)
“-yIn”: “bulmayın” (bulmayıp), “tiyin” (diye)
“-sAr”: Göktürkçede şart kipi henüz oluşmamıştır. “-sAr” eki şahıslara bağlanmadan kullanılan bir zarf-fiil ekidir. “bir todsar” (bir doysan), “ol yirgerü barsar” (o yere varsan)
“-gAlI”: “kılıngalı” (kılınalı), “olurgalı” (oturalı), “ölgeli” (ölmek için)
“-DUkdA”: “kılıntukda” (kılındığında, yaratıldığı zaman), “olurtukda” (oturduğu zaman)

MsXLabs Üye Girişi