Fenomenoloji (Olgubilim)
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Olguların yapılarını incelemeye ve tanıtlamaya, onların uzamda ve zamanda bilince açılmalarının koşullarını araştırmaya dayanan felsefe anlayışı ve yöntemi; fenomenoloji. Ruhbilim alanında olgubilim, ruhsal olguların ya da bilinç olgularının incelenmesine dayanır. Bu tutum elbette klasik ruhbilim anlayışına karşıt bir tutumdur ve araştırmayı her türlü doğaötesi katışığından ya da önsel kavramdan ayıklayarak yalnızca gerçeği olduğu gibi görme çabasını öne çıkarır. Olgubilim, olguların gözlemlenmesi ve tanıtlanması çabasının bir sonucu olarak ruhsal olguların genel yapıları içinde belirlenmeleri yönelimini de içerir. Algının, imgenin vb. ne olup ne olmadığı konusunda tüm araştırmalar da salt olguların gözlemlenmesiyle yapılan araştırmalar olmakla olgubilimin konusudur. Felsefî anlamında olgubilim olgular ya da görünüşler incelemesidir. Hegel'de olgubilim duyulur olanın bilgisinden mutlak bilgiye kadar ulaşma serüvenini karşılıyordu. "PhŠnomenologie des Geistes" de (Ruh'un Olgubilimi) Hegel bize duyumun ilkel biçimlerinden giderek bilime kadar uzanan yolu belirlemeye çalışır. Bilinç, buna göre, her şeyden önce duyulur olanın bilincidir, verileri karşılıklı ilişkileri içinde sezen algıdan geçerek, yani deneyin alanından geçerek yasalara bağlanır. En yüksek derecede bilinç kendi kendinin bilincidir ve kendini nesne olarak belirler. Husserl'in aşkın olgubiliminde zihin art arda indirgemelerden sonra kendini tüm deneyden bağımsız olan arı bilincin ya da aşkın ben'in karşısında bulur. Daha sonra zihin her an bilincin temel özelliklerini belirlemeye yönelir. Husserl ruhbilimin "deneysel bilinç"le uğraştığını, olgubilimin yalnızca arı bilinçle ilgilendiğini bildirir. Sartre olgubilimi "aşkın bilincin yapılarıyla ilgili tanıtlama" olarak tanımlar.
