Hz. Ömer

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

Hicret'ten dört yıl önce, 26 yaşında Müslüman olduğu söylenir. Müslüman olmadan önce ne kendinin ne de ailesinin Mekkeliler arasında önemli bir yeri vardı. Müslümanlığın onunla güç kazandığı söylentisi abartmalıdır. Ancak, Müslüman olmadan önce Muhammet'e ne denli karşıysa, Müslüman olduktan sonra o denli bir içtenlikle bağlandı ve yaşamının sonuna değin ondan ayrılmadı. Ebubekir gibi, o da kızını Muhammet'e verdi. İkisi de en ufak bir rekabet belirtisi göstermeden Peygamber'in en yakın danışmanı oldular. Ömer, Peygamber'in bütün savaşlarına katıldı. Ancak adı, savaş kahramanları arasında anılmaz. İyi niyeti ve sağduyusuyla ün yapmış ve bu nitelikleriyle "Faruk" (pek sağduyulu) sanını almıştır. Görüşleriyle Peygamber'i etkilediği, Peygamber eşlerinin örtünmesiyle başlayıp sonraları bütün Müslüman kadınların örtünmesine dönüşen buyruğun çıkmasında etken olduğu bilinmektedir.

Muhammet'in ölümü üzerine, Ebubekir'e halife olmayı kabul ettirmiş, en yakın dostu ve danışmanı olarak yanından ayrılmamıştır. Ebubekir'den sonra, Ali'nin karşı çıkmasına karşın, halifeliği üstlendi ve bu girişimini İslâm ileri gelenlerine benimsetti. Halife yerine, emirül-müminin (Müslümanların başkanı) sanını yeğledi. Halifeliği sırasında Arap orduları Kuzey Afrika, Suriye ve İran'da ilerlemeyi sürdürdü. Kısa sürede İslâm devleti, birçok ulusu içine alan bir imparatorluk niteliği kazandı. Büyüme, sorunları da büyütüp karmaşıklaştırdı. Araplarınsa devlet yönetimi konusunda ne bilgileri ne de deneyimleri vardı. Bununla birlikte Ömer, Peygamber'in izinde yürüyerek, din temeline dayalı bir adalet düzeni kurmayı başardı, kadılık ve müftülük kurumlarını geliştirdi. Uzak ülkelerde savaşan ordular, Mekke soyluları ve halk arasındaki çıkar çatışmaları ve sorunlar, Ömer'in erdemi, güçlü kişiliği ve iradesi karşısında, korkuyla karışık bir saygıyla su yüzüne çıkamıyordu. Gizlenmek zorunda kalan bütün bu karmaşık sorunların çözümü, Ömer'in, Hristiyan köle Ebu Lulua eliyle bıçaklanarak öldürülmesi üzerine, üçüncü Halife Osman'a kaldı. Ömer, Sünnî İslâm dünyasında ve edebiyatında adalet simgesi olarak anılır.