Paleontoloji (Fosilbilim)

Paleontoloji
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

Eski çağlarda yaşamış canlı varlıkların kalıntılarını (fosiller) inceleyen bilim dalı. İki dala ayrılır:

Paleobotanik (bitki fosilleri inceler)
Paleozooloji (hayvan fosillerini inceler)

Paleontolojinin botanik ve zoolojiyle olduğu kadar jeolojiyle de yakından ilgisi vardır. Fosiller üzerinde yapılan incelemeler, bir yandan bitkilerin ve hayvanların evrimini ortaya koyarken, öte yandan, fosillerin bulunduğu kayaçların yaşını ve geçmiş jeolojik zamanların iklim koşullarını da (bununla paleoklimatoloji ilgilenir) belirler. Modern paleontolojiyi kuran Fransız bilgini Georges Léopold C.F.D. Cuvier'dir. Eski Mısırlı rahiplerin, Aristoteles, Ksenofon ve Strabon'un da fosilleri üzerinde çalışmalar yaptıkları bilinmektedir. 15. yüzyılın sonlarında ünlü sanat ve bilim adamı Leonardo da Vinci de bu konuda önemli gözlemlerde bulunmuştur. Paleontolojinin belirlemelerine göre, canlılar son derece yavaş bir evrim geçirmiştir. Hayat denizde başlamış, kabuklularla birlikte organik hayat ortaya çıkmıştır. Böceklerin birçoğunun vücut yapısı yüzünden fosillerine zor rastlanır. Yumuşakçaların fosilleri, böceklerinkinden sayıca daha fazladır. Omurgalılar da önce balıklar, sonra kurbağalar, daha sonra sürüngenlerin ortaya çıkması biçiminde bir gelişme göstermiştir. Bütün bunları memeliler izlemiştir. Bitkilere gelince, en eski fosiller, atkuyrukları ve eğreltiotlarıdır. Çiçekler, dördüncü zamanda ortaya çıkmıştır. Memelilerin, nasıl bir evrim sonucunda ortaya çıktıkları, paleontolojinin uzun süre araştırdığı bir konu olmuştur. Memelilere benzeyen sürüngenlerin devasa büyüklükleri göz önüne alındığında bunlardan fare büyüklüğünde bir memelinin evrilmesi pek olası değildir. Bunun yanı sıra daha teknik sorular da ortaya atılmıştır. Bu sorun 1964'te Harvard Üniversitesi profesörlerinden Alfred Sherwod Romer tarafından çözülmüştür. Romer'in, Arjantin'de 200 milyon yıl önce oluşmuş tortul kayaçlar içinde bulduğu Probainognathus jenseni adı verilen bir hayvan fosili bu konuya ışık tuttu. Bir kedi büyüklüğünde olan Probainognathus'ta, yapısı hem sürüngenlerinkini hem de memelilerinkini andıran ikili bir çene mafsalı vardı. Bu buluşla memelilerin evriminde eksik olan halka tamamlanmış oldu.

MsXLabs Üye Girişi