Recaizade Mahmut Ekrem
(1847 İstanbul-1914 İstanbul),
şair, yazar.
Ortaöğrenimini Beyazıt Rüştiyesi ile Mektebi İrfan'da tamamladı. Harbiye İdadisi'ndeki öğrenimini yarıda bırakarak Hariciye Nezareti Mektubi Kalemi'ne girdi (1862). Burada Leskofçalı Galip, Hersekli Arif Hikmet, Namık Kemal gibi dönemin düşün ve sanat adamlarıyla tanıştı. Fransızca öğrendi. Daha sonra Vergi Umumi İdaresi kaleminde, Devlet Şûrası muavinliği ve üyeliğinde, Mülkiye Mektebi'nde ve Galatasaray'da edebiyat muallimliği görevlerinde bulundu (1866-1885).
Kısa süre evkaf nazırlığı görevinden sonra âyan azalığına seçildi. Bu görevdeyken öldü. Namık Kemal'in Avrupa'ya kaçtığı zaman Tasvir-i Efkâr'ı (1867) yöneterek gazeteciliğe başlayan Recaizade, şiir, roman, oyun, edebiyat tarihi türlerindeki eserleriyle yenilik edebiyatının temsilcilerinden biri oldu. Eskiye bağlı yazarlarla yaptığı tartışmalarla ün kazandı. Hamit'in, daha sonra Tevfik Fikret'in girişimlerini destekledi. Şiirlerinde genellikle bireysel temaları işledi.
Betimlemelerde yabancı sözcük ve tamlamalar kullandı. "Muhsin Bey" ve "Şemsa" adlı uzun öykülerinin Namık Kemal üslubuyla yazılmış şairane tasvirlerle dolu, basit öyküler sayılmasına karşılık gerçekçi bir yöntemle yazdığı "Araba Sevdası" ilk başarılı roman örneklerinden biri olarak kabul edildi.
Yapıtları
- "Afife Anjelik" (oyun, 1870)
- "Nağme-i Seher" (şiirler, 1871)
- "Vuslat yahud Süreksiz Sevinç" (oyun, 1874)
- "Talim-i Edebiyat" (edebiyat ve sanat yazıları, 1879)
- "Zemzeme" (şiirler, 3 cilt, 1883-1885)
- "Takdir-i Elhan" (1883)
- "Muhsin Bey yahud Şairliğin Hazin Bir Neticesi" (uzun öykü, 1889)
- "Şemsâ" (uzun öykü, 1896)
- "Araba Sevdası" (roman, 1896)
- "Nijat Ekrem" (şiirler, anılar, 1911)
- "Çok Bilen Çok Yanılır" (oyun, 1914).
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
