Mudanya mütarekesi
Kurtuluş savaşı’nı Türkiye tarafından kazanılması üzerine itilaf devletleri (İngiltere, Fransa, İtalya) temsilcileriyle TBMM hükümeti arasında Mudanya'da imzalanan silah bırakışma antlaşması (11 ekim 1922).

Büyük taarruz’un 30 ağustos 1922'de zaferle sonuçlanması ve türk birliklerinin İzmir'e girmelerinden (9 eylül 1922) kısa bir süre sonra, türk ordusunun Trakya'ya geçmesinden endişe duyan İngiltere'nin kışkırtmasıyla, itilaf devletleri Çanakkale boğazı'nın Anadolu yakasına bir miktar asker çıkarttılar. Aynı günlerde İngiltere başbakanı Lloyd George, Reuter ajansı' na bir demeç vererek, Türkler’in Trakya'ya geçmeye kalkışmaları halinde yeni bir savaşa girmekten çekinmeyeceklerini ima etti. Ancak başta İngiliz muhalefet grubu olmak üzere, onun bu görüşü gerek Fransa, gerekse İtalya hükümetlerinin yoğun tepkisine yol açtı.

Fransız başbakanı Henri Poincarö, transız birliğinin Çanakkale'den çekilmesi talimatını vermekle kalmayıp, Türkler'in ulusal kurtuluş hareketine takdir ve saygı duyduklarını ve barışçı bir tutum izleyeceklerini duyurdu, italyanlar'ın da bu politikayı benimsemeleri karşısında Lloyd George da geri adım atmak zorunda kaldı. İzmir'de Mustafa Kemal Paşa ile transız generali Pellö ve diplomat Franklin Bouillon arasındaki öngörüşmelerın oi.mlu yönde gelişmesi üzerine TBMM adına ismet Paşa (İnönü), İngiltere adına general Harrington, Fransa adına general Charpy ve İtalya adına general Mombelli, Mudanya'da silah bırakışma koşullarını görüşmeye başladılar (3 ekim 1922). Yunanistan görüşmelere ve imza törenine katılmamakla birlikte, 14 eylülde yayımlanan bir hükümet bildirisiyle silah bırakışma koşullarını aynen kabul ettiğini açıkladı.

Altı maddeden oluşan antlaşmaozetle şu hükümleri içeriyordu:
1. ateşkes 14/15 ekim gecesi yürürlüğe girecektir;
2. yunan birlikleri Doğu Trakya'dan hemen çekilmeye başlayacak ve bölgeyi on beş gün içinde tamamen boşaltacaklardır;
3. Yunanlılar'ın boşalttığı bölgeye güvenliği sağlamak için 8 000 kişiyi aşmayan bir türk jandarma birliği gönderilecektir;
4. boşaltmanın tamamlanmasından sonra otuz gün içinde yönetim, itilaf devletleri aracılığıyla Türkler'e devredilecektir;’
5. bu devir-teşlim sırasında çıkabilecek olaylara karşı itilaf devletlerinin Doğu Trakya bölgesinde bulunduracağı yedi tabur, devir -teslim işlemlerinin tamamlanmasından sonfaki otuz gün içinde Trakya'dan çekilecektir;
6. barış antlaşması imzalanıncaya değin türk kuvvetleri Kocaeli ve Çanakkale bölgelerinde saptanmış olan sınırları aşıp Trakya'ya geçmeyecektir.

Mudanya mütarekesi’nin son ve kesin uzantısı olan Lozan Barış antlaşması'nın 24 temmuz 1923 tarihinde imzalanması ve TBMM'de onaylanmasıyla Türkiye, tam bağımsız bir devlet olarak dünya siyasi coğrafyasındaki saygın yerini almış oldu.

Mudanya mütarekesi müzesi

Mudanya mütarekesi'nin imzalandığı yapıda açılan müze (1960). Mütareke dönemi eşyalarıyla korunan yapıda, o döneme ilişkin fotoğraflar, belgeler sergilenmektedir.