Ek ve kök tahlil çalışması nasıl yapılır?

Örnek olması açısından ilk 3 cümlenin incelemesini yapıyorum:

Fakir bir mahallede yangın çıkar.

fakir > fakir (isim kökü) > basit
bir > bir (isim kökü) > basit
mahallede > mahalle (isim kökü) + de (bulunma hal eki) > basit
yangın > yan (fiil kökü) + gın (fiilden isim yapım eki) > türemiş
çıkar > çık (fiil kökü) + ar (geniş zaman eki) > basit

Mahallenin sakinleri yangının çok fazla süreceğini düşünmüyordu.

mahallenin > mahalle (isim kökü) + nin (ilgi hali eki) > basit
sakinleri > sakin (isim kökü) + ler (çokluk eki) + i (iyelik eki) > basit
yangının > yan (fiil kökü) + gın (fiilden isim yapım eki) + ın (ilgi hali eki) > türemiş
çok > çok (isim kökü) > basit
fazla > fazla (isim kökü) > basit
süreceğini > sür (fiil kökü) + ecek (sıfat fiil eki) + i (iyelik eki) + n (kaynaştırma) + i (belirtme) > türemiş

*Bu kelimede sıfat fiil eki olarak aldığımız ecek eki aynı zamanda geniş zaman eki olarak da karşımıza çıkabilir. Ancak kelimenin cümle içindeki görevine bakarak buna karar verebiliriz. Cümlede kelimemiz yüklem görevinde olmadığından ve üzerine isim hal ekleri aldığından dolayı ecek ekini sıfat fiil eki olarak kabul ettik.

düşünmüyordu > düş (fiil kökü) + ün (fiilden fiil yapım eki) + me (olumsuzluk eki) + yor (şimdiki zaman eki) + du (görülen geçmiş zaman eki)

* düş kelimesini hayal anlamında değil de ''Aklıma düştü'' cümlesindeki gibi fiil göreviyle kabul ettik. Çünkü; ün fiilden fiil yapım ekidir.

Yangın türbeye asla yetişmez diye inanırlar.

yangın > yan (fiil kökü) + gın (fiilden isim yapım eki) > türemiş
türbeye > türbe (isim kökü) + y (kaynaştırma) + e (yönelme hal eki) > basit
asla > asla (isim kökü) > basit
yetişmez > yet (fiil kökü) + iş (fiilden fiil yapım eki) + mez (geniş zaman olumsuzluk eki) > türemiş
diye > de (fiil kökü) + y (kaynaştırma) + e (zarf fiil eki) > türemiş
inanırlar > inan (fiil kökü) + ır (geniş zaman eki) + lar (3. çoğul şahıs eki) > basit

* İsim fiil, sıfat fiil ve zarf fiil ekleri de birer yapım ekidir. Fiilleri isim soylu kelimelere dönüştürürler.

MsXLabs Üye Girişi