İslam dini köleliği daha önceki inanç, felsefe ve uygarlıklarda kökleşmiş bir kurum olarak buldu ve araştırmacılara göre şu nedenlerle bu kurumu korudu:
- kölelik, tutsakların toplu öldürülmelerini önlemesi bakımından yararlıydı;
- tutsaklardan köle olarak yararlanma umudu, savaşlarda gereksiz kan dökülmesini önlüyordu;
- savaş sonunda karşı taraf müslüman tutsakları köleleştirdiğinden, köleliğin tek yanlı kaldırılması müslümanların çıkarlarına ters düşecekti;
- bu kurumun hemen kaldırılması, köleler için de pek çok ekonomik ve toplumsal sorun ortaya çıkaracaktı.
Bütün bunlara karşın İslam dini kölelerin durumlarının iyileştirilmesi doğrultusunda önemli yenilikler getirdi. Onlara her şeyden önce, özgürlere göre eksik de olsa, dinsel ve hukuksal açıdan bazı haklar tanıdı. Kuran’a göre köle bir müslüman, özgür bir müşrikten daha değerli sayılır (II, 231). Tanrı katında takva (Tanrı saygısı) dışında bir değer farkı yoktur (XLIX, 13). Köle-özgür farkı olmaksızın bütün müslümanlar kardeştir (XLIX, 10). Hz. Muhammet bir hadisinde "Köleleriniz sizin kardeşlerinizde. Onlara yediğinizden yedirin, giydiğinizden giydirin. Ağır iş yüklemeyin; yüklerseniz onlara siz de yardımcı olun”, bir başka hadisinde de "Kölelerinize, kölem, cariyem demeyiniz; oğlum, kızım deyiniz” der. Hanefilerde bir köleyi bilerek öldüren ölümle cezalandırılır. Malikilerde efendisinin döverek sakatlanmasına ya da bedensel bir özür görmesine yol açtığı köle, yargıç kararıyla özgür bırakılır. Hz. Muhammet, savaş durumu dışında, özgür bir insan yakalayarak köleleştirmeyi kesin bir dille yasaklar.
DEVAMI Kölelik 
