MAKAM

a (ar. makam).
1. Karar yetkisi olan yönetim birimi; bu birimin başında bulunan kimsenin görevi, görev yeri; orun kat: Valilik makamı. Bir üst makama atanmak. Bir kimseyi makamında ziyaret etmek.
2. Makam arabası, otomobili, yüksek dereceli bir görevliye kurumunca tahsis edilmiş olan araba. || Makam şoförü, makam arabasını kullanan şoför.

—Esk. Makam-ı ali, yüce makam (nezaretler için kullanılır). || Makam ı hizmet, görev yeri. || Makam-ı izzet, Tanrı katı. || Makam-ı Mahmut, kıyamette Hz. Muhammet'in bulunacağı yer.

—Tasav. Sufinin kendi irade ve çabasıyla ulaştığı ruhsal ve ahlaksal olgunluk düzeyi.

—makamlar çoğl. a. Nitelik bildiren bir sıfatla, kamu gücünün temsilcileri, yüksek dereceli memurlar: Sivil ve askeri makamlar. Resmi makamları tartışma konusu yapmak.

—ANSİKL. Tasavvufta, her birine makam adı verilen çeşitli ahlaksal ve dinsel erdemlere ancak birtakım güçlük, sıkıntı ve yoksunluklara katlanmakla erişilebileceğine inanılır. Kitab ül-luma, seyr-i sülûku şu yedi makamdan ibaret sayar: 1. tevbe, 2. verâ, 3. zühd, 4. fakr, 5. sabr, 6. tevekkül, 7. rıza. Makamlar, tasavvuf inancına göre insanoğlunun iradesiyle riyazet (nefsi manevi yolculuğa hazırlamak, nefsi ezmek, direncini kırmak) ve mücahede (nefs ile savaşmak) ile kazanılır. Bu özellikleriyle makamlar hallerden farklıdır. Çünkü hal daha çok irade dışı ve Tanrı vergisi bir olgudur.