Oturan Boğa (Sitting Bull)

Oturan Boğa

İngilizce SİTTİNG BULL, Yerli adı TATANKA İYOTAKE
(d. y. 1831, Grand Irmağı yakınları, Dakota Toprakları - Ö.15 Aralık 1890, Grand Irmağı kıyısı, Güney Dakota, ABD),
Titan Dakotalarının reisi.

Beyazların saldırıları karşısında Büyük Ovalar’da yaşayan bütün Dakota kabilelerini yönetimi altında birleştirmiştir.
Göçebe ve savaşçı bir kabile olan Hunkpapa Dakotalanndandır. Genç yaşta Güçlü Yürek savaşçılarının önderi oldu. Ardından kabilenin refahıyla ilgilenen bir grup olan Sessiz Yiyenlere katıldı. Dakotaların av alanının batıya, Şoşon, Crow ve Assinibo Yerlilerinin bölgesine doğru genişlemesine yardımcı oldu. Beyazlarla ilk kez Haziran 1863’te, “Minnesota Katliamından sonra ABD ordusunun Santi Dakotalarına karşı misillemeye girişmesi üzerine başlayan çarpışmalarda karşı karşıya kaldı. Sonraki beş yıl boyunca Dakotaların avlanma alanlarına saldıran ABD ordusuyla sık sık çatışmaya girdi. Cesareti ve bilgeliği sayesinde yaklaşık 1867’de bütün Dakota halkının reisi durumuna geldi.

1870’lerde Black Hills’de altın bulununca yöreye hücum eden beyazlar, II. Laramie Kalesi Antlaşması (1868) uyarınca Yerlilere bırakılan toprakları istila ettiler. 1875’in sonlarında Dakotalara, 31 Ocak 1876 tarihine değin kendilerine ayrılan alanlara yerleşmezlerse ABD’nin düşmani sayılacakları bildirildi. Bu emre uymayı reddeden Oturan Boğa, General George Crook Mart 1876’da Yerlilere karşı harekete geçince, Dakotaları, Şayenleri ve Arapahoların bir bölümünü ABD birliklerine karşı savaşmak üzere Montana Topraklarındaki kampında topladı. 17 Haziran’daki Rosebud Çarpışmasının sonunda Crook’un birlikleri geri çekilmek zorunda kaldı.

Bu çarpışmanın ardından, bütün Yerli kabileleri kamplarını Little Bighorn Irmağı vadisine taşıdı. 25 Haziran’da Little Bighorn’daki Yerlilere karşı saldırıya geçen George Armstrong Custer yenilgiye uğradı ve komutasındaki bütün askerler öldürüldü. Dakotalar bu çarpışmayı kazandılarsa da, beyazların hızla yayılması karşısında başlıca geçim kaynaklan olan buffaloların soyu tükenmeye başlayınca yaşamlarını sürdüremez hale geldiler. Sonunda birçok Dakota açlık karşısında teslim oldu. Oturan Boğa Mayıs 1877’de adamlarıyla birlikte Kanada sınınnı geçtiyse de artan baskılar karşısında 1881’de teslim olmak zorunda kaldı. 1883’ten sonra Standing Rock’ta yaşamaya başladı ve 1885’te Buffalo Bili olarak tanınan William Cody’ nin düzenlediği Vahşi Batı gösterisine katılarak dünya çapında ün kazandı.

1889’dan sonra Dakotalar arasında beyazlan yok edip eski gelenekleri yeniden kuracak bir kurtarıcının geleceğini telkin eden “Hayalet Dansı” yaygınlaşmaya başladı. Bunun Dakotaları yeniden ayaklanmaya yönelteceğinden korkan ABD yetkilileri elebaşlarını yakalamak için Yerli polisini ve askerleri harekete geçirdi. Oturan Boğa kendisini yakalayanlar tarafından öldürüldü ve Yates Kalesi’ne gömüldü. Cesedi 1953’te Güney Dakota’daki Mobridge’e taşındı ve mezarına granit bir sütun dikildi.