Mata Hari

Mata Hari

asıl adı MARGARETHA GEERTRUİDA MACLEOD, de ZELLE
(d. 7 Ağustos 1876, Leeuwarden, Hollanda - ö. 15 Ekim 1917, Vincennes, Paris yakınları, Fransa)
dansçı ve ajan

I. Dünya Savaşı’nda Almanya adına casusluk yaptığı savıyla Fransızlarca kurşuna dizilmiştir.
Varlıklı bir şapkacının kızı olan Mata Hari, Leiden’deki bir öğretmen okulunda okudu. 1895’te Hollanda’nın sömürge ordusunda görevli bir subayla evlendi. 1897’den 1902’ye değin Cava ve Sumatra’da yaşadı. Avrupa’ya döndükten sonra kocasından ayrıldı. 1905’te Paris’te Lady MacLeod adıyla profesyonel dansçılığa başladı. Kısa süre sonra da Mata Hari takma adını aldı (sözlük anlamı “günün gözü” olan bu adm, Malay dilinde güneş anlamına geldiği söylenir). Üstünkörü bildiği Doğu Hint danslanyla ve seyircinin önüne neredeyse çırılçıplak çıkışıyla Paris’te ve öteki büyük kentlerde bir anda ünlendi. Yaşamı boyunca çoğu subay olmak üzere çok sayıda âşığı oldu.

Mata Hari’nin casusluğuyla ilgili gerçekler hâlâ aydınlığa kavuşmamıştır. Bir anlatıma göre, 1916 ilkbaharında Lahey’de bulunduğu sırada bir Alman konsolosu ona Fransa’ ya yapacağı gezi sırasında elde edeceği bilgiler için para vermeyi önerdi. Mata Hari de Fransızlarca tutuklandıktan sonra, Alman gizli servisine yalnızca eskimiş bazı bilgiler verdiğini kabul etti.

Kendi anlatımına göre Mata Hari, Alman işgali altındaki Belçika’da Fransız casusu olarak çalışmayı kabul etmiş, Fransız gizli servisine, daha önce Almanlarla anlaştığını söylemeyi gereksiz bulmuştu. Gene kendi anlatımına göre, bu olayın ardından İngiltere’deki Cumberland Düklüğü’nün de vârisi olan Braunschweig-Lüneburg dükü Ernst August’un (II) İtilaf kuvvetlerine yardımını sağlamayı amaçlamıştı.

Anlaşıldığına göre, İngiliz kaynakları Fransız gizli servisine Mata Hari’nin Lahey’deki Alman görevlisiyle görüştüğünü bildirmişlerdi. Bunun üzerine Fransızların Mata Hari’nin iki yanlı davrandığına ilişkin kuşkuları iyice artmıştı. 13 Şubat 1917’de Paris’te tutuklanarak hapse atılan Mata Hari 24-25 Temmuz 1917’de askeri mahkemede yargılandı ve ölüme mahkûm edildi; 15 Ekim’de de kurşuna dizilerek öldürüldü.