I. Abbas (Büyük Abbas)
VIP Je Taime
I. Abbas Kimdir?
MsXLabs & Büyük L
Büyük (Herat 1571- Mazenderan 1629), İran şahı (1587- 1629). Safevi hanedanından Sultan Muhammet Şah'ın oğlu ve ardılı. Babası Muhammet Şahin durumu sarsılınca, koruyucusu Mürşit Kulu Han tarafından Kaz- vin’de tahta çıkarıldı (1587). Bir süre sonra Mürşit Kulu Han'ı öldürüp baskısından kurtuldu. Özbekiere karşı harekete geçebilmek için OsmanlIlarla bir barış antlaşması yaptı; Azerbaycan ve Luristan’ı onlara bırakmaya razı olmuş göründü (1590). Özbekleri Herat yakınında ağır bir yenilgiye uğrattı(1598), Herat ve Meşhed'i geri aldı. Batıya dönerek OsmanlIlarla savaştı. Tebriz yakınında Sufyan’da OsmanlIları yendi (1603), Azerbaycan ve Tiflis’i geri aldı. Sürüp giden savaşlar sonunda OsmanlIlarla Serav antlaşmasını yaptı (1618). Daha sonra 1623-1624’te OsmanlIların elinde bulunan Bağdat’ı, şiile- rin kutsal kentleri Kerbela ve Necef’i, Musul’u ele geçirdi. Ancak, OsmanlI impa- ratorluğu’na karşı Avrupa’nın ittifakını sağlayamadı. 1621 ’de türk-hint hükümdarı Cihangir'den Kandahar'ı aldı. Gürcistan' da yerli bir prens bırakmak zorunda kaldı. Ingilizlerin yardımıyla Portekizlilerden İran körfezindeki Hürmüz adasını aldı ve karşı kıyıda Bender Abbas limanını kurdu. Geniş bir imparatorluğu tartışmasız bir biçimde yöneterek İsfahan'ı başkent yaptı. Burayı görkemli anıtlarla süsleyerek güzelleştirdi. Yollar, köprüler, kervansaraylar yaptırdı. Ordusunu İngiliz Sher- ley kardeşlerin yardımıyla yeniden örgütledi. Osmanlı ordusunu örnek alarak gürcü ve ermeni devşirmelerden oluşan tü- fenkçi birliklerini kurdu. Şahseven adıyla bir hassa ordusu oluşturdu.
Doğu Anadolu, İran ve Azerbaycan Türkleriyle Türkmenler arasında yaygın kimi halk hikâyelerinde doğrulara yardım eden, kötüleri cezalandıran bir kahraman olarak canlandırılır. Kişiliği şii, alevi topluluklarının edebiyat ürünlerine (örneğin Şah* Abbas Nağılı, Tufarganlı* Abbas Nağılı gibi halk hikâyeleriyle Köroğlu'nun Azerbaycan çeşitlemesinde vb.) adaletli bir padişah olarak yansıdı. Öte yandan kimi halk şairlerinin (örneğin Pir Sultan Abdal) yapıtlarında da kurtarıcı ve sahipza- man niteliğinde gösterildi. Sünni çevrelerin ürünlerinde (örneğin Kayıkçı* Kul Mustafa ve Genç Osman hikâyesi) ise OsmanlIların düşmanı olarak görünür ve nasıl yenilgiye uğratıldığı uzun uzun anlatılır.
MsXLabs & Büyük L
Sponsorlu Bağlantılar
Büyük (Herat 1571- Mazenderan 1629), İran şahı (1587- 1629). Safevi hanedanından Sultan Muhammet Şah'ın oğlu ve ardılı. Babası Muhammet Şahin durumu sarsılınca, koruyucusu Mürşit Kulu Han tarafından Kaz- vin’de tahta çıkarıldı (1587). Bir süre sonra Mürşit Kulu Han'ı öldürüp baskısından kurtuldu. Özbekiere karşı harekete geçebilmek için OsmanlIlarla bir barış antlaşması yaptı; Azerbaycan ve Luristan’ı onlara bırakmaya razı olmuş göründü (1590). Özbekleri Herat yakınında ağır bir yenilgiye uğrattı(1598), Herat ve Meşhed'i geri aldı. Batıya dönerek OsmanlIlarla savaştı. Tebriz yakınında Sufyan’da OsmanlIları yendi (1603), Azerbaycan ve Tiflis’i geri aldı. Sürüp giden savaşlar sonunda OsmanlIlarla Serav antlaşmasını yaptı (1618). Daha sonra 1623-1624’te OsmanlIların elinde bulunan Bağdat’ı, şiile- rin kutsal kentleri Kerbela ve Necef’i, Musul’u ele geçirdi. Ancak, OsmanlI impa- ratorluğu’na karşı Avrupa’nın ittifakını sağlayamadı. 1621 ’de türk-hint hükümdarı Cihangir'den Kandahar'ı aldı. Gürcistan' da yerli bir prens bırakmak zorunda kaldı. Ingilizlerin yardımıyla Portekizlilerden İran körfezindeki Hürmüz adasını aldı ve karşı kıyıda Bender Abbas limanını kurdu. Geniş bir imparatorluğu tartışmasız bir biçimde yöneterek İsfahan'ı başkent yaptı. Burayı görkemli anıtlarla süsleyerek güzelleştirdi. Yollar, köprüler, kervansaraylar yaptırdı. Ordusunu İngiliz Sher- ley kardeşlerin yardımıyla yeniden örgütledi. Osmanlı ordusunu örnek alarak gürcü ve ermeni devşirmelerden oluşan tü- fenkçi birliklerini kurdu. Şahseven adıyla bir hassa ordusu oluşturdu.
Doğu Anadolu, İran ve Azerbaycan Türkleriyle Türkmenler arasında yaygın kimi halk hikâyelerinde doğrulara yardım eden, kötüleri cezalandıran bir kahraman olarak canlandırılır. Kişiliği şii, alevi topluluklarının edebiyat ürünlerine (örneğin Şah* Abbas Nağılı, Tufarganlı* Abbas Nağılı gibi halk hikâyeleriyle Köroğlu'nun Azerbaycan çeşitlemesinde vb.) adaletli bir padişah olarak yansıdı. Öte yandan kimi halk şairlerinin (örneğin Pir Sultan Abdal) yapıtlarında da kurtarıcı ve sahipza- man niteliğinde gösterildi. Sünni çevrelerin ürünlerinde (örneğin Kayıkçı* Kul Mustafa ve Genç Osman hikâyesi) ise OsmanlIların düşmanı olarak görünür ve nasıl yenilgiye uğratıldığı uzun uzun anlatılır.
Son düzenleyen ahmetseydi; 12 Şubat 2016 18:30
Biyografi Konusu: I. Abbas (Büyük Abbas) nereli hayatı kimdir.
ѕнσω мυѕт gσ ση ツ
