Anne Robert Jacques Turgot

TURGOT (Anne Robert Jacques), Eaulne baronu, transız devlet adamı (Paris 1727 - ay. y. 1781). Kilise eğitimi gördü, Sur les progres de l'esprit humain (insan zihninin gelişmeleri üzerine) [1749] başlıklı bir tez savundu. Rahiplikten vazgeçerek yüksek devlet memurluğuna yöneldi, edebiyat salonlarına devam etti, filozoflar ve fizyokratlarla ilişki kurdu. Ansiklopedi'ye katkıda bulundu, dinsel bağnazlıkla savaştı (Lettres sur la tolörance [Hoşgörü üzerine mektuplar], 1753-54), çalışma ve ticaret özgürlüğünü savundu. Limoges generalliğinin yöneticiliğine getirildi (1761 -1774), aldığı mali önlemler, sanayi ve tarıma sağladığı destek ve karayollarında yapılan düzeltmelerle bölgenin gelişmesine yol açtı. Çok yeni bir nitelik taşıyan düşüncelerini, Ftdflexions sur la formation et la distribution des richesses (Zenginliklerin oluşması ve bölüşümü) [1766] adlı yapıtında sergiledi. Louis XVI tarafından Donanma bakanlığına ve maliye genel denetmenliğine getirildi (1774). Mali bir düzenleme ve sıkı bir tasarruf sayesinde, bütçe açığını küçültmek başarısını gösterdi. Liberal önlemler alarak tarım ve sanayiye yeni bir hız kazandırmaya çalıştı, ayrıcalıklıların mali katılımlarını ağırlaştırdı,; hakkaniyete dayanan tek bir toprak vergisi koydu. Tahıl ticaretinin özgürlüğü üzerindeki fermanının (1774) yol açtığı muhafeleti bastırdı. Tekelciler bu fermanı, gerçekte kötü bir hasattan doğan bir kıtlığın sorumlusu olarak gösteriyorlardı. 1776'da angaryalarla tekelleri ve loncaları kaldırdı ve tüm mülkler üzerinden tek bir vergi alınmasını sağladı. Parlamento'nun muhalefeti ve izlediği siyasetten zarar görenlerin bu muhalefete katılması karşısında Louis XVI'nın gözünden düştü ve bunun üzerine yayımladığı bütün fermanlar yürürlükten kaldırıldı (mayıs-ekim 1776).