KAYISI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE TOPRAK İŞLEME
Bahçe topraklarını işleme amaçlar şunlardır.
1 -Ağaçların su ve gıdalarına ortak olan yabani otların yok edilmesi.
2 -Çeşitli gübrelerin toprağa karışmasını sağlamak.
3 -Toprağın verimliliğini sağlayan küçük canlı varlıkların çalışmasını sağlamak.
4-Köklerin solunumlarını ve topraktaki besin maddelerinin çözümlenmesini ve toprağın havalanmasını temin etmek.
5 -Yağmur sularının toprak tarafından kolaylıkla emilmesini sağlamak ve kurak bölgelerde yağmur sularının akıp gitmesini önlemek.
6 -Kış aylarında toprağa inen haşerelerin bıraktığı koza ve kurt şekillerini yok etmek .
Kayısı bahçelerinde sonbaharda toprak tavında iken iklim bölgelerine göre Ekim -Kasım ayları içerisinde 15 -20 cm. derinliğinde köklere zarar vermemeye dikkat ederek sürüm yapılması faydalı olur. Böylece Sonbaharda toprağı işlenmiş olan kayısı bahçeleri kışın yağan yağmur ve kar sularını daha iyi bir şekilde tuttuğundan ağaçlarda da sıhhatli ve meyveleri daha bol ve kaliteli olur .
Çiçeklenme veya küçük meyve döneminde yapılan toprak işlemelerinde kök zararlanmasına bağlı olarak çiçek ve meyve dökümü artabilir. Bu nedenle bu devrede toprak işlemeden kaçınılmalıdır.
SULAMA Sulama sayısı ve zamanı üzerine toprak ve iklim şartları, sulama sırasında verilen su miktarı, arazinin eğimi ve ağaçta ki ürün miktarı etkilidir. Derin killi ve ağır topraklara daha seyrek, az derin kumlu ve süzek topraklara daha sık su verilir. Sulama suyunun gövdeye değmemesi gerekir. Suyun gövdeye değmemesi için çevresine topraktan bir yalak yapılması tavsiye edilir.
Genel bir bilgi olarak şu şekilde bir sulama periyodu tavsiye edilir.
-İlk sulama- çağla devresinde.
-İkinci sulama- hasattan 15 gün önce.
-Üçüncü sulama- hasattan sonra.
-Dördüncü sulama- Ağustos ayında.
-Beşinci sulama -Eylül ayında. Ağaçtaki meyve miktarının artması, hava sıcaklıklarının yüksek seyretmesi durumunda bu sulama sayılarının artırılması gerekebilir.
Hava sıcaklıklarının yüksek seyrettiği dönemde sulama erken bitirilirse kayısı ağaçlarında çiçek tomurcukları gelişmesini tamamlayamamakta, ertesi ilkbaharda açan çiçek sayısı azalmakta, çiçek ve meyve dökümü artmaktadır.
Taban suyu yüksek, ağır killi topraklarda kayısı ağaçlarına fazla su verildiğinde ağaçlar zamk çıkarır, yapraklar küçülür, sararır ve zamanla kurur. Su tutmayan kumlu topraklarda ise fazla su meyve iriliğinin artmasına, kuru madde miktarının azalmasına neden olur.
GÜBRELEME Gübrelemenin amacı kayısı ağaçlarının büyümesi, çiçek açması ve meyve bağlaması için ihtiyaç duyulan besin maddelerinin toprağa veya ağaca verilmesidir. Ağaçlar topraktan aldıkları besin maddeleri çok çeşitli olup, her türlü toprakta yeteri kadar bulunmazlar, yada zamanla besin oranları azalır. İşte bu suretle eksilen besin maddeleri toprağa iade edilmeyecek olursa ağaçlar zayıf kalacaklarından meyve verim ve kalitesi düşük olacaktır.
Gübreleme yaparken uygun gübre çeşit ve miktarını belirlemek için en doğru yol toprak ve yaprak analizinin yapılmasıdır.
Yaprak ve toprak analizinin yapılması
Analiz yapılacak toprak numunesi gübrelemeden önce ve mutlaka taç izdüşümünden alınmalıdır. Homojen toprak yapısına sahip bahçelerde farklı 3-4 noktadan numune almak yeterlidir. Fakat bahçe toprağı homojen değilse (kıraç ve taban arazi gibi) her farklı toprak bölgesi için ayrı numune alınması ve bu numunelerinin ayrı ayrı analiz edilmesi gerekir.
Kayısı bahçesinin besin maddesi hakkında bilgi edinmek için 0-30cm ve 30-60cm derinlikten toprak örnekleri alınmalı, her derinliğe ait numune farklı torbalara konularak ağacın yaşı, bahçe büyüklüğü, alındığı toprak derinliği gibi bilgiler yazılarak analiz için laboratuara gönderilmelidir.
Yaprak numuneleri, yaprakta bitki besin madde değişiminin azaldığı, daha doğrusu minimuma indiği dönemde alınmalıdır. Bu dönem genellikle kayısıda hasat dönemine denk gelmektedir. Bu dönemde yıllık sürgünlerin orta kısmında, tam büyüklüğe ulaşmış yapraklar yaprak sapları ile birlikte koparılıp alınır. Yaprak örnekleri tüm bahçeyi temsil edecek şekilde alınmalıdır. Yaprak örnekleri güney, kuzey, doğu ve batı yönlerinden eşit miktarda toplanır. Genellikle bir yaprak analizi için 80-100 adet yaprak yeterlidir.
Kayısı ağaçlarına verilecek gübre miktarı
1-Ağacın yaşına,
2-Ağacın vegatatif gelişme ve meyve miktarına,
3-Toprağın bitki besin madde içeriğine,
4-Kullanılan gübrenin besin madde kapsamına göre değişiklik gösterir.
Gübrelerin verilme zamanı Azotlu gübrelerin 2/3'ü ilkbaharda çiçeklenmeden 15-20 gün önce, geriye kalan 1/3 lük bölümü ise hasattan 1-1.5 ay önce (çekirdeğin sertleşip siyah renk aldığı dönem) verilmelidir.Fosforlu ve potaslı gübrelerin bitkiler tarafından alınabilmesi için toprağa verildikten sonra 2.5-3 aylık bir sürenin geçmesi gerekir. Fosforlu ve potaslı gübreler sonbaharda kayısı ağaçları yaprağını döktüğü dönemde verilmelisi uygundur. Çiftlik gübreleride sonbahar mevsiminde fosforlu ve potaslı gübreler ile birlikte verilebilir.
Bitkilerin besin maddelerinden azami derecede faydalanmaları için gübrelerin kök sistemi çevresinde uzun müddet elverişli halde kalması gerekir. Bu sebepledir ki gübreler kılcal köklerin bulunduğu kısma tatbik edilirler.
Fosforlu gübreleri toprağın 15 -20 cm. derinine gömmek lazımdır. Bu gübreler 3-4 cm. derinliğinde veya yüzeye verilecek olursa, yağmur ve sulama sularıyla kökün bulunduğu derinliğe inemeyeceğinden bitkiler bundan faydalanamazlar.
Nitrat şeklinde azotlu gübreler çabuk eridiğinden hafif yağışlarla elverişli derinliğe kolayca inerler. Bu nedenle bu cins gübreleri toprak üzerine serptikten sonra çapa ile hafif şekilde karıştırmak yeterli olmaktadır . Bu gübreler fosforlu gübrelerde olduğu gibi derine verilecek olursa bu defa kök bölgesinden daha derinlere gideceğinden bitkilerin yararlanmaları çok azalır.
Sert çekirdekli meyvelerin gübrelemesi nasıl olmalıdır?
