Çekimli fiil nedir, örnek verir misiniz? - Sayfa 17

çekimli fiil; fiillerin kip ve kişi eki almış biçimleridir.Çekimli fiiller cümlede yüklem görevinde kullanılır örnek sevmiş-gülümsediniz-çalışsın-koşarlar gibi

Çekimli fiil nedir?

Kip zaman ve kişi eklerini almış fiillere denir.

Eylemin yapılması gerektiğini buyruk şeklinde bildiren çekimdir. Birinci tekil ve birinci çoğul şahsın emir çekimi yoktur. Emir kipinin çekimi şahıs ekleri ile yapılır.

gel gel - in (gel - iniz)

gel - sin gel - sin - ler

Görüldüğü gibi emir kipinin birinci tekil ve birinci çoğul şahıslarında çekimi yoktur.

“Yarın bize biraz erken gel.”

“Çıkın odadan hepiniz.”

cümlelerinde altı çizili fiiller emir kipiyle çekimlenmiştir.



Fiil Çekimlerinde Olumsuzluk



Fiillerin olumsuz biçimleri, kip eklerinden önce “-ma, -me” olumsuzluk ekinin getirilmesiyle yapılır.

Koş - tum ® Koş - ma - dı - m.

Gel - miş - sin ® Gel - me - miş - sin

Bırak - acak ® Bırak - ma - y - acak

Sor - malı - y - ım ® Sor - ma - malı - y - ım

Olumsuz çekimde tek özel durum, geniş zamanın çekiminde görülür.

Bunda olumsuzluk eki, zaman eki ve şahıs eki tamamen kaynaşmış durumdadır.

Bil - ir - im

Bil - ir - sin

Bil - ir

Bil - ir - iz

Bil - ir - sin - iz

Bil - ir - ler

Bil - mem

Bil - mezsin

Bil - mez

Bil - meyiz

Bil - mezsiniz

Bil - mezler



Fiil Çekiminde Soru



Fiil çekiminin soru şekli “mı, mi” ile yapılır. Buna soru eki diyenler olduğu gibi soru edatı diyenler de vardır. Fiil çekiminde “mi” bazen kip ekiyle şahıs eki arasında, bazen şahıs ekinden sonra gelir.

Geldin

Gelmişiz

Geliyorsun

Gelmeliyim

Gitsek

Gideyim

Geldin mi?

Gelmiş miyiz?

Geliyor musun?

Gelmeli miyim?

Gitsek mi?

Gideyim mi?

kip ekleri şahıs ekleri ve zaman kayması olarak ikiye ayrılır yani...

Verilen sözcüklerden hangisi çekimli fiil değildir?

a)Kalkıyor
b)Kesilmiş
c)Gidiyor
d)Gömülmek