Elektrik enerjisi nedir, hangi alanlarda kullanılır? - Sayfa 3

başka oyqmu yha

elektrik enerjisinin tanımını yaparmısınızz

miker bilgisayar telvizyon

Elektrik Enerjisi


- Elektrik enerjisinin diier enerji türlerine dönüitürülmesi kolaydir.

- Diier enerji türlerine göre çok uzaklara taiinmasi ve kullanilmasi son derece rahattir.

- Verimi yüksektir. Bir enerji, istenen baika bir enerji türüne dönüitürülürken, ekseriya istenmeyen baika enerji türleri de ortaya çikar. Bunlarin arasinda özellikle isi enerjisinin büyük olmasi dikkati çeker. istenmeyen bu isi enerjisi, yararlanilamadiii için yitirilir ve verimi düiürür. iite elektrik enerjisinin isidan baika bir enerjiye dönüitürülmesinde oluian isi enerjisi az olduiu için verimi yüksektir.

- Elektrik enerjisi sayisiz bir çok parçaya ayrilarak kullanilabilir. Örneiin: Bir elektrik santralinda kazanilan elektrik enerjisi, enerji taiima hatlariyla büyük kentlere götürülmekte ve orada sayisiz konut ve ii yerlerine daiitilarak kullanilmaktadir.

- Elektrik enerjisi bulunduiu yerin ekonomik, sosyal ve kültürel düzeylerini hizla yükseltir ve kendisine karii duyulan gereksinmenin artmasina gene kendisi neden olur.

- Elektrik enerjisi toplumlarin ekonomik, sosyal ve kültürel yönlerden kalkinmasini sailayan ve çaidai uygarliiin en önemli araçlarindan biri durumundadir.

- Son 50 yil içinde bai döndürücü bir hizla ilerleyen teknolojideki geliiimler ve hatta bir ev kadininin eli altina bir makinanin verilmesi (örneiin çamaiir makinesi) elektrik enerjisi sayesinde olanakli olmuitur.

Elektrik enerjisinin belirtilen bu ve bunlara benzer avantajlari ve iyi yönleri yanisira sakincali yönleri de vardir. Bunlarin baiinda elektrik enerjisinin depo edilemeyen bir enerji türü olmasi gelir. Nitekim elektrik enerjisi üretildiii anda kullanilmak zorunluluiundadir. Bundan dolayi üretim ile tüketim arasinda devamli bir dengenin bulunmasi gerekir. Ayrica üretim sisteminde bir ariza ortaya çiktiiinda, bu sisteme baili sayisiz abonede hizmetlerin durmasina ya da aksamasina neden olur. Bu nedenle, elektrik enerjisinin üretiminde sürekli bir devamliliiin sailanmasi ve elde büyük ölçüde yedek sistemlerin bulundurulmasi zorunludur.

Elektrik enerjisinin bir baika sakincasi da üretimine paralel olarak taiima ve daiitimi için özel düzenlere kesinlikle gereksinme duymasidir. Oysaki, örneiin: bir dokuma fabrikasi ürünlerini tüketiciye götürmek için özel yollara ve taiitlara gereksinme duymaz. Bu görevi herkesin yararlandiii bir yoldan ve bir kamyon ile yapabilir. Buna kariin elektrik enerjisinin taiima ve daiitilmasi için projeye ayrica yatirimlarin (örneiin: direkler, teller, izolatörler...) katilmasi zorunlu olmaktadir.

ELEKTRiK ENERJiSiNiN iLETiMi (TAiINMASI) VE DAiITILMASI

Genellikle birbirinden uzak olan elektrik üretim santrallariyla tüketim merkezleri arasindaki bailanti, iletiiim iebekesi ve enterkonnekte sistemlerle sailanir. Elektrik depolanamadiiindan, üretildiiinde hemen kullaniciya ulaitirilmasi gerekir. Bu da üretim ve tüketimin her an dengede tutulmasi demektir. Öte yandan tüketim miktari bölgelere, mevsimlere ve hatta günün saatlerine göre büyük deiiiiklikler gösterebilir.

Enterkonnekte sistemler, üretimi tüketim düzeyindeki deiiiimlere uyarlamayi sailar. Elektriiin iletimiyse, gerilimin gücüne baili olarak taiima iletim siiasi deiiien elektrik hatlari araciliiiyla gerçekleitirilir. Gerilim arttiiinda iletim iileminde ciddi tasarruflar sailanir: enerji kaybi gerilim düzeyiyle ters orantili olduiu için enerjiden, hat miktari azaldiii için yerden, iebekedeki bakim masraflari azaldiii için de harcamalardan tasarruf edilir. Mesela, 1000 MW'lik bir nükleer santralin ürettiii elektriii boialtmak için, 380000V'luk bir hat kullanilir; oysa ayni iii görmek için 154000V'luk alti hat veya 66000V'luk 30 hat gerekir.

Enterkonnekte sistemler çok daiinik bölgelerin üretim imkanlarini birleitirerek, ayni malzeme güvenliii bakimindan gerekli olan güç miktarinin azalmasini sailar. Arizalar meydana geldiiinde, yerinde deiiitirilmesi gereken parçalar o an için elde bulunmayabilir. Bu durumda enterkonnekte sistem yardima koiar; elektrik daiitim istasyonlarinda gerilimin akii yönü ayarlanarak aninda ve en az harcamayla üretim ile tüketim arasindaki denge sailanir. iebekenin yönetimi için gerekli emirler ve bilgiler özel iletiiim hatlari, özel telsizler kullanilarak sailanir.

iebeke ve Gerilimler

Gerilim ne kadar yüksek olursa, bir hattin iletebileceii elektrik miktari da o kadar yüksek olur. Üretim santrallarindan çikan çok büyük miktarlardaki akimi iletebilen hatlar Türkiye' de 380000V veya 154000V düzeyindedir. Uzak mesafeler arasina kurulan büyük iletiiim iebekeleri ve enterkonnekte sistemler bu tip hatlardan oluiur. Bu iebekeler, bütün üretim santrallarini birbirine bailar. Elektrik, gerilimi düiürüldükten sonra bölgesel iebekelere iletilir ve bu iebekeler yardimiyla ayrilarak daiitim merkezlerine gönderilir.

iletim iebekesi bölgesel, ulusal veya uluslar arasi ölçekte de olsa, yönetim ve organizasyon nedenleriyle iletim iilemi Türkiye' de 34500V veya bunun üzerindeki bir gerilim düzeyinde gerçekleitirilir. En çok kullanilan 380000V, 154000V, 66000V veya 24500V'tur. 34500V'un altindaki gerilimlere ortalama gerilimler olan 20000V ve 15000V veya alçak gerilim olan 380 veya 220V'luk "daiitim gerilimleri" denir.

Petrokimya, metalürji (özellikle alüminyum), demir-çelik fabrikalari ve elektrikli ulaiim hatlari (tren, tramvay) çok büyük tüketicidir. Orta gerilim iebekeleri orta ve küçük sanayi iiletmeleri ile büyük maiazalar veya yöresel yönetimler, hastaneler, okullar gibi merkezleri besler. Son olarak, milyonlarca yerel kullanici, alçak gerilimli elektrik akimiyla beslenir.

Elektrik Daiitim Merkezleri ve Daiitim Bailantilari

Elektrik üretim merkezleriyle tüketicileri arasindaki bailanti, elektrik iletim iebekesiyle aninda sailanir. Elektriiin daiitimi, üretim ve iletim merkezlerindeki karmaiik bir programlama sistemiyle gerçekleitirilir. Daiitim Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) tarafindan hazirlanarak uygulanmakta olan bir plana göre Türkiye çapinda yapilir. Bu amaçla haberleime ve telekomünikasyon araçlarindan, otomasyondan ve önceden hazirlanan istatistik verilerine dayali öngörülerden yararlanilir. Bu öngörülerde, ele alinan günün birkaç yil öncesine kadar iebeke ve tüketim durumu dikkate alinir.

Eskiden yilda bir kere yapilan tahminler, zamanla haftalik, günlük hale gelmii ve tüketimin daha da yakindan izlenmesi imkani sailanmiitir. Daiitim ve iletimde meteorolojik koiullar da çok önemlidir; kapali bir hava veya güneili bir hava büyük sicaklik farkliliklarina yol açar ve bu da milyonlarca konutun isitma ve aydinlatilmasinda rol oynar. Elektrik akiminin iletimi ve daiitimi iebekeye baili daiitim merkezlerince (transformatör istasyonlari) sirayla yapilir.

iebeke daiitim merkezlerinin iki ayri iilevi vardir: hem hatlarin birbirine bailanmasini sailar (enterkoneksiyon), hem de dönüitürme iilevi üstlenir (transformatör). Transformatör istasyonlari transformatörler (dönüitürücü), disjonktörler ve ayiricilarla donanmiitir.

Transformatörler, duruma göre elektrik akiminin gerilimini yükseltir veya alçaltir; dolayisiyla, iletim ve daiitima en uygun gerilimi seçerek elektriiin taiinmasinda büyük önem taiir. Disjonktörler gerilim hattinda herhangi bir aksaklik olduiunda akimi otomatik olarak kesmeye yarar. Hattin iebekeden ayrilmasi gerektiiinde devreye sokulabilir.

Ayiricilar da ayni rolü üstlenir, ama hatta akim olmadiii zaman çaliiir ve hatti iebekeden tamamen ayirmakta kullanilir. Bir daiitim merkezinin birçok farkli öiesi çoiunlukla açiktadir; bazi kentlerde bir dizi öie yeraltinda veya bina içlerinde olabilir. Bunlar basinçli gaz zarfi içinde tutulur. Atmosferle pek temas etmediiinden, bundan kaynaklanan kirlenmelere uiramaz. Merkezler biraz uzaktaki bir kumanda istasyonundan yönetilir.

Elektriiin Ülke Çapinda Daiitimi

Türkiye'de elektrik daiitimindan genelde Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) sorumludur; bazi bölgelerde bu iii özel iirketler üstlenmiitir. Daiitim kuruluiu tüketim ihtiyacina göre iebekeler kurmak, bunlari yönetmek ve yenilemek, tüketicileri iebekeye bailayan bailantilari yapmak, daiitilan elektriiin sürekliliiini sailamak ve miktarini sabit kilmakla yükümlüdür. iletim sistemi araciliiiyla yüksek gerilimde taiinan elektrik, alçak gerilime düiürülerek bir daiitim merkezine, yani transformatör istasyonuna ulaitirilir. Kirsal bölgelerde bu iebekeler açiktadir; yerleiim bölgelerindeyse çoiunlukla yeraltina döienmiitir.

Orta gerilim/alçak gerilim merkezlerinin bailayici elemani, farkli gerilimdeki iki iebekeyi birbirine bailayan ve kisaca trafo denen transformatördür. Alçak gerilimli daiitim sistemi tüketicilere üç fazli ve bir toprakli (nötr) elektrik sailar; elektrik iki gerilim düzeyinden oluiur. Bunlardan giderek yayginlaiani fazlar arasi 380V ve faz-toprak arasi 220V gerilimidir. Fazlar arasi 200V ve faz-nötr arasi 127V olani giderek azalmaktadir.

yaa nolur anlamını söleyin

Acilen elktrik enerjisinin anlamı gerekli .Yardımmmmmmmm !

Elektrik bir enerji dönüşümü sırasında ortaya çıkar. Kömür, petrol ve nükleer tepkilerden veya akarsuların gizli enerjisinin harekete dönüşmesi ile elektrik enerjisi elde edilir. Kısa sürede elektrik enerjisinden faydalanma alanları diğer enerjilere göre çoğalmıştır.
Bunları kısaca sıralayacak olursak;
*Aydınlatmada,
*Ulaştırmada (troleybüs, elektrikli trenler),
*Sanayide (makinelerin çalıştırılmasında),
*Isıtmada,
*Kaplamacılıkta (madeni eşyaların nikel, krom ve alüminyumla kaplanmasında),
*Tıpta (elektrikli aletler ve elektrik tedavisi),
*Haberleşmede (telefon, telgraf, telex, televizyon, radyo) vs.

Kaynak

ya ben 7. sınıf enerji çeşitlrinde elektrik enerjisini açıklamalı istiyorum