Ziyaretçi
Arama
Endüstriyel kontrolde kullanılan devre elemanları nelerdir?
Güncelleme: 18 Nisan 2009 Gösterim: 7.504 Cevap: 2
Ziyaretçi
18 Nisan 2009
Mesaj #1
18 Nisan 2009
Mesaj #2
Kayıtlı Üye
Pnomatik Devre Elemanları Yapısı ve Çalışma Özellikleri
1.2.1. Basınçlı Havanın Hazırlanması
Pnomatik sistemlerde kullanılan basınçlı hava kompresörler tarafından karşılanır.
Basınçlı hava üretimi genellikle merkezi bir basınç kaynağından sağlanır ve sisteme boru ya da hortumlarla iletilir. Böylece her kullanıcı için ayrı bir basınç kaynağı kullanmaya gerek kalmaz. Yer değiştiren makine ya da el aletleri için seyyar kompresörlerden yararlanılır.
Kompresör seçiminde tesisin hava ihtiyacının belirlenmesi (kapasite tayini) seçimi
etkileyen önemli bir etkendir. İhtiyaçtan daha düşük kapasiteli bir kompresör seçimi, üretim verimini düşürdüğü gibi kompresörün sürekli devreye girip çıkması nedeniyle ömrünü de etkiler. İhtiyacın çok üzerindeki bir kompresör seçimi ise yatırım ve işletme maliyetini arttırır.
1.2.2. Basınçlı Havanın Dağıtılması ve Şartlandırılması
Sistem verimliliği bakımından pnomatik sistemlerde üretilen basınçlı havanın,
kayıpları en aza indirecek şekilde dağıtılması önemlidir. Mevcut sistemin ihtiyaçları
belirlenirken ilerideki büyüme miktarı da göz önünde tutulmalıdır. Sistem daha başta ileriye dönük olarak kurulmalıdır. Basınçlı hava dağıtım şebekesinde oluşabilecek kaçaklar baştan göz önünde tutulmalıdır. Aksi halde ileride yapılacak bakım masrafları ve ilave edilecek sistemler daha büyük maliyetleri ortaya çıkarabilir. Aşağıdaki şekilde bir basınçlı hava dağıtım şebekesi görülmektedir.
Basınçlı hava depoları kompresörlerin çıkışına yerleştirilirler. Basınç
dalgalanmalarının önüne geçilmesi, basınçlı havanın soğutulması için ek bir yüzey sağlaması ve bu yolla da içindeki nemin yoğunlaşarak ayrılmasına yardımcı olur.
Basınçlı hava depoları yatay veya düşey olabilir. Hava çıkışı daima deponun üst
seviyesinde olmalıdır. Böylece depo içerisinde yoğunlaşan suyun devreye karışması
önlenmiş olur.
1.2.1. Basınçlı Havanın Hazırlanması
Sponsorlu Bağlantılar
Basınçlı hava üretimi genellikle merkezi bir basınç kaynağından sağlanır ve sisteme boru ya da hortumlarla iletilir. Böylece her kullanıcı için ayrı bir basınç kaynağı kullanmaya gerek kalmaz. Yer değiştiren makine ya da el aletleri için seyyar kompresörlerden yararlanılır.
Kompresör seçiminde tesisin hava ihtiyacının belirlenmesi (kapasite tayini) seçimi
etkileyen önemli bir etkendir. İhtiyaçtan daha düşük kapasiteli bir kompresör seçimi, üretim verimini düşürdüğü gibi kompresörün sürekli devreye girip çıkması nedeniyle ömrünü de etkiler. İhtiyacın çok üzerindeki bir kompresör seçimi ise yatırım ve işletme maliyetini arttırır.
1.2.2. Basınçlı Havanın Dağıtılması ve Şartlandırılması
Sistem verimliliği bakımından pnomatik sistemlerde üretilen basınçlı havanın,
kayıpları en aza indirecek şekilde dağıtılması önemlidir. Mevcut sistemin ihtiyaçları
belirlenirken ilerideki büyüme miktarı da göz önünde tutulmalıdır. Sistem daha başta ileriye dönük olarak kurulmalıdır. Basınçlı hava dağıtım şebekesinde oluşabilecek kaçaklar baştan göz önünde tutulmalıdır. Aksi halde ileride yapılacak bakım masrafları ve ilave edilecek sistemler daha büyük maliyetleri ortaya çıkarabilir. Aşağıdaki şekilde bir basınçlı hava dağıtım şebekesi görülmektedir.
Basınçlı hava depoları kompresörlerin çıkışına yerleştirilirler. Basınç
dalgalanmalarının önüne geçilmesi, basınçlı havanın soğutulması için ek bir yüzey sağlaması ve bu yolla da içindeki nemin yoğunlaşarak ayrılmasına yardımcı olur.
Basınçlı hava depoları yatay veya düşey olabilir. Hava çıkışı daima deponun üst
seviyesinde olmalıdır. Böylece depo içerisinde yoğunlaşan suyun devreye karışması
önlenmiş olur.
Quo vadis?
18 Nisan 2009
Mesaj #3
Kayıtlı Üye
Pnomatik Devre Elemanları Yapısı ve Çalışma Özellikleri
Pnomatik sistemlerde kullanılan basınçlı hava kompresörler tarafından karşılanır.
Basınçlı hava üretimi genellikle merkezi bir basınç kaynağından sağlanır ve sisteme boru ya
da hortumlarla iletilir. Böylece her kullanıcı için ayrı bir basınç kaynağı kullanmaya gerek
kalmaz. Yer değiştiren makine ya da el aletleri için seyyar kompresörlerden yararlanılır.
Kompresör seçiminde tesisin hava ihtiyacının belirlenmesi (kapasite tayini) seçimi
etkileyen önemli bir etkendir. İhtiyaçtan daha düşük kapasiteli bir kompresör seçimi, üretim
verimini düşürdüğü gibi kompresörün sürekli devreye girip çıkması nedeniyle ömrünü de
etkiler. İhtiyacın çok üzerindeki bir kompresör seçimi ise yatırım ve işletme maliyetini
arttırır.
2-)Basınçlı Havanın Dağıtılması ve Şartlandırılması
Sistem verimliliği bakımından pnomatik sistemlerde üretilen basınçlı havanın,
kayıpları en aza indirecek şekilde dağıtılması önemlidir. Mevcut sistemin ihtiyaçları
belirlenirken ilerideki büyüme miktarı da göz önünde tutulmalıdır. Sistem daha başta ileriye
dönük olarak kurulmalıdır. Basınçlı hava dağıtım şebekesinde oluşabilecek kaçaklar baştan
göz önünde tutulmalıdır. Aksi halde ileride yapılacak bakım masrafları ve ilave edilecek
sistemler daha büyük maliyetleri ortaya çıkarabilir. Aşağıdaki şekilde bir basınçlı hava
dağıtım şebekesi görülmektedir.
Basınçlı hava depoları kompresörlerin çıkışına yerleştirilirler. Basınç
dalgalanmalarının önüne geçilmesi, basınçlı havanın soğutulması için ek bir yüzey sağlaması
ve bu yolla da içindeki nemin yoğunlaşarak ayrılmasına yardımcı olur.
Basınçlı hava depoları yatay veya düşey olabilir. Hava çıkışı daima deponun üst
seviyesinde olmalıdır. Böylece depo içerisinde yoğunlaşan suyun devreye karışması
önlenmiş olur.
Sanayi işletmelerinde her geçen gün daha da artan otomasyon ve modernleşme
isteklerine paralel olarak basınçlı hava talebi de artmaktadır. Her makine ve cihaz kendisi
için gerekli olan havayı bir boru şebekesi ile kompresörden temin eder. Pnomatik sistemlerde
basınçlı havanın dağıtılmasında boru şebekesinin önemi büyüktür.
Pnomatik sistemlerin sağlıklı olarak çalışabilmesi için uygun bir boru çapı seçimi
gereklidir. Boru çapının küçük seçilmesi akış hızını arttırarak önemli bir basınç düşümüne
sebep olacaktır. Boru çapının büyük olması ise zaman ve hava kaybına neden olacaktır.
Ancak ana dağıtım şebeke borularının büyük tutulması ileride sistemin büyütülmesi
düşünüldüğünde bir avantaj olarak kendini gösterecektir. Uygun boru çapı seçiminde dikkat
edilecek noktalar şunlardır.
kaynağı ile kullanıcı arasındaki basınç düşümünün 0,1 bar değerini aşmaması istenir. Bunun
dışında pratikte kullanılan başka bir ölçü de basınç düşümünün işletme basıncının % 15’ini
aşmamasıdır.
Örneğin, işletme basıncı 6 bar olan bir sistemde basınç düşümü bu yönteme göre 0,3
barı aşmamalıdır.
Valfler, dirsekler, T’ler redüksiyonlar gibi devre elemanları akışı kısıtlayan
elemanlardır. Bunların boru çapına etkisi ya da bir sürtünme faktörü olarak veya pratikte en
çok kullanılan şekliyle eş değer boru uzunluğu olarak göz önüne alınmalıdır.
En az boru çapının seçilmesi kadar önemlidir. Pnomatik sistemlerde boru hatlarının
bakım ve kontrolü periyodik olarak yapılır. Bu yüzden boru hatları bakımı güçleştirecek dar
kanallardan geçirilmemeli ve önüne duvar örülmemelidir. Aksi halde boru hattı üzerinde
tespit edilemeyen kaçaklar büyük basınç kayıpları oluşturur.
Dağıtım şebekesinde basınç kaynağı ile kullanıcı arasında % 1-2 eğim bulunur.
Yoğuşan suyun basınçlı havaya karışmaması için ana dağıtım şebekesinden ayrılmalar deve
boynu ile ve uygun yarıçaplarda yapılmalıdır.
Pnomatik sistemlerde basınçlı havanın dağıtımı boru ya da hortumlarla gerçekleştirilir.
Ana dağıtım şebekesinde kullanılmak üzere aşağıdaki boru malzemeleri seçilebilir:
Ø Bakır
Ø Pirinç
Ø Alaşımlı Çelik
Ø Siyah Çelik Boru
Ø Galvanizli Çelik Boru
Ø Plastik
Boru hatları kolay döşenebilmeli, korozyona karşı dayanıklı ve ucuz olmalıdır.
Kaynaklı borular ucuz ve sızdırmaz olmalarına rağmen kaynak cürufları sisteme zarar
vereceğinden pek tercih edilmezler. Galvanizli borular ise tamamen sızdırmaz değildirler.
Diğer borulara oranla korozyona karşı dayanıklılığı iyi değildir. Bu yüzden çelik boru
kullanıldığında filtre ve su tutucu elemanların önemi daha da artar. Özel kullanım
sahalarında ise bakır ve plastik boru seçilebilir.
Kullanım yerlerindeki dağıtım şebekesinde en çok kullanılan hortum, polietilen ve
poliamid plastik hortumlardır. Son zamanlarda geliştirilen bağlantı elemanları ile çabuk,
kolay ve ucuz bir şekilde döşenirler. Esnekliğin istendiği yerlerde ise kauçuk hortumlar
kullanılır. Kauçuk hortumlar aynı zamanda mekanik gerilmelere karşı plastik hortumlara
oranla daha dayanıklıdır. Ancak pahalı olduklarından çok kullanılmayan bir hortum
çeşididir.
Boru şebekesinde çelik boru bağlantıları tercihen kaynakla gerçekleştirilir. Kuşkusuz
kaynak dikişi en sızdırmaz bağlantı türüdür. Kaynaklı bağlantının olumsuz yanı cüruf
oluşumu ile kaynak dikişinin kısa zamanda paslanmaya yüz tutmasıdır. Gerek cüruf gerekse
pas parçacıkları sistemin uygun yerlerine koyulan filtrelerle tutularak kısmen de olsa bu
sakınca giderilir. Kaynaklı bağlantı iyi bir sızdırmazlık sağladığı gibi fiyatının da diğer
bağlantı türlerine göre ucuz oluşu tercih edilmesi için bir neden oluşturur. Boru
bağlantılarında boruların güvenli, temiz ve kolay sökülüp takılabilirliğini sağlamak için
yüksüklü rakorlar geliştirilmiştir. Aşağıdaki şekilde yüksüklü bağlantı rakor tipleri
görülmektedir.
Rakorun boruya bağlanan kısmında borunun uç kısmının oturduğu bir yuva vardır.
Yüksük boruya takılarak bu yuvaya oturtulur. Somun ilerledikçe içindeki yüksüğü de ileri
itecektir. Rakorun konik yüzeyine dayanan ve ilerlemek zorunda olan yüksük konik yüzeyde
kayarak boruyu ısırır. Böylece borunun bir parçası haline gelen yüksük borunun rakordan
çıkmasını önleyecek ve sızdırmaz bir bağlantı temin edilmiş olacaktır. Bu bağlantı yöntemi
daha çok ince etli ve dikişsiz borular için uygundur.
1-)Basınçlı Havanın Hazırlanması:
Pnomatik sistemlerde kullanılan basınçlı hava kompresörler tarafından karşılanır.
Basınçlı hava üretimi genellikle merkezi bir basınç kaynağından sağlanır ve sisteme boru ya
da hortumlarla iletilir. Böylece her kullanıcı için ayrı bir basınç kaynağı kullanmaya gerek
kalmaz. Yer değiştiren makine ya da el aletleri için seyyar kompresörlerden yararlanılır.
Kompresör seçiminde tesisin hava ihtiyacının belirlenmesi (kapasite tayini) seçimi
etkileyen önemli bir etkendir. İhtiyaçtan daha düşük kapasiteli bir kompresör seçimi, üretim
verimini düşürdüğü gibi kompresörün sürekli devreye girip çıkması nedeniyle ömrünü de
etkiler. İhtiyacın çok üzerindeki bir kompresör seçimi ise yatırım ve işletme maliyetini
arttırır.
2-)Basınçlı Havanın Dağıtılması ve Şartlandırılması
Sistem verimliliği bakımından pnomatik sistemlerde üretilen basınçlı havanın,
kayıpları en aza indirecek şekilde dağıtılması önemlidir. Mevcut sistemin ihtiyaçları
belirlenirken ilerideki büyüme miktarı da göz önünde tutulmalıdır. Sistem daha başta ileriye
dönük olarak kurulmalıdır. Basınçlı hava dağıtım şebekesinde oluşabilecek kaçaklar baştan
göz önünde tutulmalıdır. Aksi halde ileride yapılacak bakım masrafları ve ilave edilecek
sistemler daha büyük maliyetleri ortaya çıkarabilir. Aşağıdaki şekilde bir basınçlı hava
dağıtım şebekesi görülmektedir.
Basınçlı hava depoları kompresörlerin çıkışına yerleştirilirler. Basınç
dalgalanmalarının önüne geçilmesi, basınçlı havanın soğutulması için ek bir yüzey sağlaması
ve bu yolla da içindeki nemin yoğunlaşarak ayrılmasına yardımcı olur.
Basınçlı hava depoları yatay veya düşey olabilir. Hava çıkışı daima deponun üst
seviyesinde olmalıdır. Böylece depo içerisinde yoğunlaşan suyun devreye karışması
önlenmiş olur.
3-)Boru ve Hortum Malzemeleri:
Sanayi işletmelerinde her geçen gün daha da artan otomasyon ve modernleşme
isteklerine paralel olarak basınçlı hava talebi de artmaktadır. Her makine ve cihaz kendisi
için gerekli olan havayı bir boru şebekesi ile kompresörden temin eder. Pnomatik sistemlerde
basınçlı havanın dağıtılmasında boru şebekesinin önemi büyüktür.
4-)Boru İç Çapının Hesabı:
Pnomatik sistemlerin sağlıklı olarak çalışabilmesi için uygun bir boru çapı seçimi
gereklidir. Boru çapının küçük seçilmesi akış hızını arttırarak önemli bir basınç düşümüne
sebep olacaktır. Boru çapının büyük olması ise zaman ve hava kaybına neden olacaktır.
Ancak ana dağıtım şebeke borularının büyük tutulması ileride sistemin büyütülmesi
düşünüldüğünde bir avantaj olarak kendini gösterecektir. Uygun boru çapı seçiminde dikkat
edilecek noktalar şunlardır.
Ø Akış hızı
Ø Kabul edilebilir basınç düşümü
Ø Çalışma basıncı
Ø Devredeki akışı kısıtlayan eleman sayısı
Ø Boru uzunluğu
Ana boru şebekesinde boru içindeki akış hızı 6-10 m/s arasında olmalıdır. BasınçØ Kabul edilebilir basınç düşümü
Ø Çalışma basıncı
Ø Devredeki akışı kısıtlayan eleman sayısı
Ø Boru uzunluğu
kaynağı ile kullanıcı arasındaki basınç düşümünün 0,1 bar değerini aşmaması istenir. Bunun
dışında pratikte kullanılan başka bir ölçü de basınç düşümünün işletme basıncının % 15’ini
aşmamasıdır.
Örneğin, işletme basıncı 6 bar olan bir sistemde basınç düşümü bu yönteme göre 0,3
barı aşmamalıdır.
Valfler, dirsekler, T’ler redüksiyonlar gibi devre elemanları akışı kısıtlayan
elemanlardır. Bunların boru çapına etkisi ya da bir sürtünme faktörü olarak veya pratikte en
çok kullanılan şekliyle eş değer boru uzunluğu olarak göz önüne alınmalıdır.
5-)Boru Şebekesinin Döşenmesi:
En az boru çapının seçilmesi kadar önemlidir. Pnomatik sistemlerde boru hatlarının
bakım ve kontrolü periyodik olarak yapılır. Bu yüzden boru hatları bakımı güçleştirecek dar
kanallardan geçirilmemeli ve önüne duvar örülmemelidir. Aksi halde boru hattı üzerinde
tespit edilemeyen kaçaklar büyük basınç kayıpları oluşturur.
Yoğuşan suyun basınçlı havaya karışmaması için ana dağıtım şebekesinden ayrılmalar deve
boynu ile ve uygun yarıçaplarda yapılmalıdır.
Pnomatik sistemlerde basınçlı havanın dağıtımı boru ya da hortumlarla gerçekleştirilir.
Ana dağıtım şebekesinde kullanılmak üzere aşağıdaki boru malzemeleri seçilebilir:
Ø Bakır
Ø Pirinç
Ø Alaşımlı Çelik
Ø Siyah Çelik Boru
Ø Galvanizli Çelik Boru
Ø Plastik
Boru hatları kolay döşenebilmeli, korozyona karşı dayanıklı ve ucuz olmalıdır.
Kaynaklı borular ucuz ve sızdırmaz olmalarına rağmen kaynak cürufları sisteme zarar
vereceğinden pek tercih edilmezler. Galvanizli borular ise tamamen sızdırmaz değildirler.
Diğer borulara oranla korozyona karşı dayanıklılığı iyi değildir. Bu yüzden çelik boru
kullanıldığında filtre ve su tutucu elemanların önemi daha da artar. Özel kullanım
sahalarında ise bakır ve plastik boru seçilebilir.
Kullanım yerlerindeki dağıtım şebekesinde en çok kullanılan hortum, polietilen ve
poliamid plastik hortumlardır. Son zamanlarda geliştirilen bağlantı elemanları ile çabuk,
kolay ve ucuz bir şekilde döşenirler. Esnekliğin istendiği yerlerde ise kauçuk hortumlar
kullanılır. Kauçuk hortumlar aynı zamanda mekanik gerilmelere karşı plastik hortumlara
oranla daha dayanıklıdır. Ancak pahalı olduklarından çok kullanılmayan bir hortum
çeşididir.
6-)Bağlantı Elemanları:
Boru şebekesinde çelik boru bağlantıları tercihen kaynakla gerçekleştirilir. Kuşkusuz
kaynak dikişi en sızdırmaz bağlantı türüdür. Kaynaklı bağlantının olumsuz yanı cüruf
oluşumu ile kaynak dikişinin kısa zamanda paslanmaya yüz tutmasıdır. Gerek cüruf gerekse
pas parçacıkları sistemin uygun yerlerine koyulan filtrelerle tutularak kısmen de olsa bu
sakınca giderilir. Kaynaklı bağlantı iyi bir sızdırmazlık sağladığı gibi fiyatının da diğer
bağlantı türlerine göre ucuz oluşu tercih edilmesi için bir neden oluşturur. Boru
bağlantılarında boruların güvenli, temiz ve kolay sökülüp takılabilirliğini sağlamak için
yüksüklü rakorlar geliştirilmiştir. Aşağıdaki şekilde yüksüklü bağlantı rakor tipleri
görülmektedir.
Yüksük boruya takılarak bu yuvaya oturtulur. Somun ilerledikçe içindeki yüksüğü de ileri
itecektir. Rakorun konik yüzeyine dayanan ve ilerlemek zorunda olan yüksük konik yüzeyde
kayarak boruyu ısırır. Böylece borunun bir parçası haline gelen yüksük borunun rakordan
çıkmasını önleyecek ve sızdırmaz bir bağlantı temin edilmiş olacaktır. Bu bağlantı yöntemi
daha çok ince etli ve dikişsiz borular için uygundur.
Quo vadis?
Benzer Konular
| 25 Mart 2010 / Ziyaretçi Cevaplanmış |
| 17 Nisan 2014 / Misafir Soru-Cevap |
| 14 Ağustos 2015 / cranky Cevaplanmış |
| 16 Mayıs 2011 / Misafir Soru-Cevap |
| 18 Mart 2016 / _Yağmur_ Mühendislik Bilimleri |
| Kapat Saat: 09:56 Hoş Geldiniz Ziyaretçi
Benzer Konular
Son MesajlarYenile Yükleniyor... |
Sayfa 0.056 saniyede 9 sorgu ile oluşturuldu