Bir ülkenin deniz kuvvetlerine sahip olmasının önemi nedir?
Ziyaretçi
Bir ülkenin deniz kuvvetlerine sahip olmasının önemi nedir?
İlkçağlardan beri insanlar denizyoluyla yolculuk ve ticaret yapmışlar, kendilerini çevreleyen denizleri denetlemenin ve bunun bir yolu olarak da donanma bulundurmanın önemini kavrayan uluslar, güçlü ve zengin olmuşlardır. Deniz kuvvetleri tarihte, gerek ulusların kendi çıkarlarını koruma ve geliştirmelerinde gerek başka uluslarla olan ilişkilerinde önemli roller oynamıştır.
Sponsorlu Bağlantılar
Örneklerle açıklamak gerekirse:
- Zenginliğini deniz ticaretine borçlu olan Eski Atina'da, ticaret gemilerini küçük ama etkili bir deniz gücü korurdu. Büyük bir kara imparatorluğu olan Perslerin ise donanmaya gereksinimleri yoktu ve bilinebildiği kadarıyla, İÖ 480'de Salamis'te Atina donanmasıyla savaşan büyük Pers donanması Yunanistan'ı istila etmek gibi özel bir amaçla kurulmuştu. Pers kralı ordusunu topladığı yöntemle donanma oluşturmaya çalışmıştı; ama sonu felaket oldu.
- Avrupa ortaçağın sonunda ticarete ve denizaşırı sömürgelere dayanan denizci ulusların doğuşuna tanık oldu. Buna iyi bir örnek, ticaret yollarını korumak için yalnızca donanmasına güvenen Venedik'tir. Portekiz ve Hollanda da sömürgeler kurmak ve ticaret yapmak için uzak ülkelere gemiler gönderdi. İspanya ve Fransa, denizaşırı topraklar ele geçirdikçe denizlerde de güç kazandılar.
- Karada pek güçlü olmayan İngiltere denizlerdeki ustalığıyla Avrupalı komşularıyla çekişti ve sonunda onlara üstün geldi. Deniz gücünün bir ada ülkesine sağlayabileceği yarar ilk kez Kraliçe I. Elizabeth döneminde anlaşıldı. İngiltere deniz kuvvetlerinin dünyanın en büyük gücü olması ise 200 yıl aldı. 19. yüzyılın büyük bölümünde İngiliz donanması "denizlerin mutlak hakimi"ydi.
- 20. yüzyılın başlarında, denizlerde İngiltere'ye rakip olmak isteyen Almanya bir donanma kurdu. Ama bu girişimi başarılı olamadı; çünkü Almanya'nın ülke kaynaklarını büyük ölçüde tüketen dev bir kara ordusu da vardı. Sonuçta, İngiliz donanması I. Dünya Savaşı boyunca denizlerdeki en büyük savaş gücü olarak kaldı.
- 1921–22 yıllarında güçlü donanmalara sahip ülkelerin temsilcileri, ABD'deki Washington, D.C.'de buluşarak deniz kuvvetlerini sınırlama kararı aldılar. ABD ve İngiltere bu karara uyarken, Japonya ve Almanya kısa bir süre sonra yaptıkları savaş gemisi sayısını artırdılar. 1939'a gelinirken artık dünya, güçlü donanmaların sonucu doğrudan etkileyeceği başka bir dünya savaşı için hazırdı.
- II. Dünya Savaşı'nda uçak gemileri deniz kuvvetlerinin harekâtında önemli görevler yüklendi. Zırhlı savaş gemileri kıyı bombardımanının yanı sıra yolcu ve ticaret gemilerini düşman denizaltılarının saldırılarından korudu. 7 Aralık 1941'de Japonların Pearl Harbor'a yaptıkları baskın ABD donanmasına büyük zarar verdi. Müttefikler 1944'te Fransa'ya denizden çıkarma yapmak için çok büyük bir çıkarma filosu kurdular.
- Günümüzde dünyanın en güçlü ve en gelişkin silahlarla donatılmış donanmalarına ABD ve Rus deniz kuvvetleri sahiptir. II. Dünya Savaşı'ndan bu yana ABD deniz kuvvetleri birçok yeni silah, gemi ve uçak geliştirdi. ABD'nin denizlerde dolaşan dört vurucu filosu Birinci, İkinci, Altıncı ve Yedinci filolardır. Bunlar uçak gemileri, nükleer bombalar ve güdümlü füzeler taşıyan uçaklarıyla dünyanın en güçlü donanmasıdır.
- Rus deniz kuvvetleri denizaltıları, uçak gemileri ve nükleer enerjiden yararlanan kruvazörleri ile ABD'den sonra ikinci sıradadır. Önceleri kendi karasularında dolaşan Rus donanmasının bugün uzak ülkelerde de üsleri vardır ve gemileri bütün okyanuslarda dolaşır.
