Arama

Sesli ve sessiz okuma kuralları nelerdir?

En İyi Cevap Var Güncelleme: 31 Ekim 2011 Gösterim: 31.396 Cevap: 5

Cevap Yaz

Misafir

Ziyaretçi

26 Eylül 2010 Mesaj #1

Ziyaretçi

sesli ve sezsiz okuma kuralları

EN İYİ CEVABI _Yağmur_ verdi

Alıntı

Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

sesli ve sezsiz okuma kuralları

Alıntı

Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

sessiz okuma kurallari nelerdir?

OKUMA (Yöntem ve Teknikler)

Sponsorlu Bağlantılar

OKUMA

SESSİZ OKUMA

Amaç: Öğrencilerin akıcı ve hızlı okumalarını sağlamaktır. Sessiz okuma, göz hareketleri ve beyinde meydana gelen okuma sürecine dayanmaktadır. Sesli ve sessiz okuma arasındaki en önemli fark, sesli okumanın sadece anlamayı değil, anlatmayı da kapsamasıdır.

Uygulama: Sessiz okuma, her gün veya haftada bir defa uygulanabilir. Öğrenciler, sınıfta okunacak olan herhangi bir metni veya kendi istedikleri bir kitabı öğretmenin belirlediği bir sürede okurlar. Bütün sınıf sessiz okuma sürecine katılırken, öğretmen de sessiz okuyarak öğrencilere örnek olur. Bu süreçte öğrencilerin başkalarını rahatsız etmeden okumalarına dikkat edilir.
Sessiz okuma sürecinin sonunda, sınıfça veya grup içinde metinle ilgili tartışmalar yapılır. “Bu kitabı neden seçtiniz?”, “Kitapta ilginizi çeken noktalar nelerdir?”, “Bu kitabı arkadaşlarınıza tavsiye etmenizin sebebi nedir?” gibi sorular sorularak öğrencilerin kitapla ilgili görüşleri alınır.
Öğrenciler, metinde ilgilerini çeken veya anlamadıkları bölümleri, metni okurken neler hissettiklerini yazılı veya sözlü olarak ifade ederler.

SESLİ OKUMA

Amaç: Öğrencilerin okunan metinde geçen kelimelerin nasıl telâffuz edildiğini ve hangi bağlamda kullanıldığını anlamalarını sağlamaktır. Sesli okuma, öğrencilerin okuma seviyesini belirlemeye yardımcı olurken, dinleyenlerin zihinsel faaliyetlerinin gelişmesine de katkı sağlar. Öğrencilerin düzgün konuşma yeteneğini geliştirir. Sesli ve güzel okuma, dinleyicilerin konuya ilgi duymasını sağlar ve okuma zevki uyandırır.

Uygulama: Sesli okuma farklı şekillerde yapılabilir. Birinci yol, öğretmenin açık ve anlaşılır bir biçimde, herkesin duyacağı bir ses tonuyla örnek okuma yaptıktan sonra, öğrencilere metni kavramaya yönelik sorular sorması ve etkinlikler yaptırmasıdır. İkinci yol, öğretmenin örnek okumasından sonra bir öğrencinin sesli okumasıdır. Üçüncü yol ise, yine öğretmenin örnek okumasından sonra öğrencilerin gruplara ayrılarak her gruptan bir öğrenci veya grubun tamamının sesli olarak okumasıdır. Sesli okumanın en önemli şartı, kelimeleri doğru telâffuz etmek, okuma zevki uyandırmak ve konuşur gibi okumaktır. Sesli okumada hızlı okumaktan çok, uygun yerlerde duraklama yapmak önemlidir. Ses tonu, metindeki duygu ve düşüncelere bağlı olarak ayarlanmalıdır. Okunan metin dikkatle dinlenmeli, okuma süreci kesintiye uğratılmamalı, düzeltmeler ve açıklamalar okumanın sonuna bırakılmalı, aynı parça sebepsiz yere tekrar okutulmamalıdır.

GÖZ ATARAK OKUMA

Amaç: Konunun ayrıntılara girilmeden, ana hatlarıyla kavranmasıdır.

Uygulama: Metnin içeriğini anlamak ve istenen bilgiye ulaşmak için önce metnin başlığına bakılır; uzunluğu ve biçimi incelenerek metin şekil bakımından değerlendirilir. Metnin konusunu anlamak için gözler hızla metin üzerinde gezdirilir. Zihinde oluşan soruların cevabı olabilecek cümleler bütün olarak okunur. Böylece ayrıntılar atlanarak ana fikre ulaşılmış olur. Öğretmen, verilen metnin ana fikrinin bulunması için belirli bir süre verir. Bu süre sonunda öğrencilerin verdikleri cevaplar tartışılır ve ana fikir söylenir.

ÖZETLEYEREK OKUMA

Amaç: Konunun ana hatlarının kavranmasını sağlamaktır.

Uygulama: Metni okumaya başlamadan önce, tahtaya “Metinde geçen şahıs ve varlıklar kimlerdir?”, “Olaylar nerede ve ne zaman geçmektedir?”, “Metnin giriş ve sonuç bölümlerinde ne tür değişiklikler olmuştur?” gibi sorular yazılır. Öğrencilerden metni dinlerken veya okurken bu soruların cevaplarını bulmaya çalışmaları istenir. Okuma süreci zaman zaman kesintiye uğratılarak öğrencilere okunan bölümün özetini çıkarmaları için süre verilir. Okuma bittikten sonra, her bölümün özetini bir veya iki cümle ile yeniden ifade etmeleri ve bu cümleleri birleştirerek tek bir paragrafa dönüştürmeleri istenir. Metin ikinci kez okunur ve öğrenciler gerekli düzeltmeleri yaparlar.

NOT ALARAK OKUMA

Amaç: Öğrencileri okuma sürecinde etkin kılmak, onların önemli bilgi, düşünce ve olayları hatırlamalarını sağlamaktır.

Uygulama: Sesli ve sessiz okuma sırasında öğrencilerden, okuma amaçlarına göre not almaları istenir. Bunun için öğrencilere farklı çalışma kâğıtları verilebilir. Sesli okuma öncesinde öğrencilere, metnin türü ve konusu hakkında bilgi verilerek not alma sırasında dikkat etmeleri gereken noktalara değinilir. Öğretmen, önemli cümleleri veya bölümleri ikinci kez okuyarak öğrencilerin dikkatini çeker. Okuma sonunda öğrencilerin aldıkları notlar değerlendirilir.
Sessiz okuma sırasında öğrenciler, kartlara veya kâğıtlara önemli gördükleri yerleri not ederler.

İŞARETLEYEREK OKUMA YÖNTEMİ

Amaç: Konuyu anlamaya yardımcı olacak anahtar kelime ve kavramlar ile önemli görülen yerlerin belirlenmesidir.

Uygulama: Not alma yönteminden farklı olarak öğrenciler, önemli gördükleri yerleri metin üzerinde işaretler. Öğrenciler altını çizdikleri veya çeşitli işaretlerle belirledikleri bölümleri, kendi cümleleriyle ifade ederek anlamlı bir metin oluştururlar. Böylece, metin ana hatlarıyla kavranmış olur.

TAHMİN EDEREK OKUMA

Amaç: Öğrencileri okuma sürecinde etkin kılmak için metinde geçen duygu, düşünce ve olaylarla ilgili merak uyandırmaktır.

Uygulama: Öğrencilere, metinde geçen bazı kelime ve ifadelerin metnin devamı hakkında fikir verebileceği açıklanır. Tahmin ederek okuma çeşitli yollarla yapılabilir:

1. Metnin verilen kısmı öğrenciler tarafından okunur. Öğretmen, öğrencilerden “metinde gelişen ve gelişebilecek olayları” iki ayrı sütuna listelemelerini ister. Metnin kalan bölümü öğretmen tarafından okunduktan sonra metindeki olayların nasıl sonuçlandığı ayrı bir sütuna yazılır. Bunun için öğrencilere her bölümle ilgili düşüncelerini yazmaları için üç sütundan oluşan çalışma kâğıdı verilir.
2. Öğretmen metnin bir kısmını sesli okur. Öğrencilerde merak uyandıran ifadeler ve bunlarla ilgili sorular tahtaya yazılır. Metnin devamında soruların cevapları bulundukça üstleri çizilir.
3. Öğretmen, öğrencilerden metni okumaya başlamadan önce, metnin başlığı ve görsel unsurlardan hareketle metnin içeriğine yönelik tahminlerde bulunmalarını ister. Sesli okuma sırasında duraklamalar yaparak “Sizce bundan sonra ne olabilir?”, “Metnin devamında olayların tahmin ettiğiniz gibi gelişmesinin sebebi nedir?” gibi sorularla öğrencinin dikkatini metne yoğunlaştırır.

SORU SORARAK OKUMA

Amaç: Okuma öncesinde ve sürecinde öğrencilere sorular hazırlatılarak metin üzerinde düşünmelerini ve metni anlamalarını sağlamaktır.

Uygulama: Bu yöntemin uygulanması iki şekilde gerçekleştirilir:
1. Metin sesli veya sessiz okunduktan sonra öğrenciler, okuma sürecinde zihinlerinde oluşan soruları yazarlar. Gruplara ayrılarak bu sorulara cevap ararlar. Her gruptan veya sınıftan bir öğrenci, bir arkadaşına soru sorar.
2. Öğrenciler metni okumadan önce ve okuma sırasında, metnin başlığı ve görsel unsurlarıyla ilgili zihinlerinde oluşan soruları tahtaya yazarlar. Cevaplandırılan soruların üstleri çizilir.

SÖZ KOROSU

Amaç: Öğrencilerin okuma ve birlikte çalışma becerilerinin geliştirilmesidir.

Uygulama: Bir şiir veya düz yazı bölümlere ayrılarak bir grup öğrenci tarafından birlikte okunur. Öğrenciler gruplara ayrılır. Metnin, öğretmen tarafından okunarak anlaşılması sağlanır. Söz korosu dört şekilde yapılır:

1. Hep birlikte okuma: Metnin tamamı, sınıf veya bir grup tarafından okunur.
2. Grup olarak okuma: Metin bölümlere ayrılarak her grup bir bölümü okur.
3. Karşılıklı okuma: Öğrenciler iki gruba ayrılarak metnin belirlenmiş bölümlerinden birini bir grup, diğer bölümlerini de ikinci grup okur.
4. Nakaratlı metinleri okuma: Öğrenciler gruplara ayrılarak her bölümü bir grup veya bütün gruplar birlikte okur.
Metin okunurken şahıs ve varlık kadrosu, karakter özelliklerini yansıtacak şekilde seslendirilir.

OKUMA TİYATROSU

Amaç: Öğrencilerin metnin yapısını, dilini ve metinde yer alan şahıs ve varlık kadrosunun özelliklerini anlamalarını sağlamaktır.

Uygulama: Metin okunduktan sonradiyaloglara dönüştürülerek tiyatro metni hâline getirilir. Metnin içeriğiyle ilgili değişiklik yapılmaz, konuşma cümlelerinden ve olaylardan hareketle diyaloglar oluşturulur. Her öğrenci okuyacağı bölüme hazırlanır. Aynı zamanda metnin kavranması sağlanmalıdır. Öğrenciler, okudukları bölümde vermeleri gereken duyguyu, metnin bağlamından hareketle açıklayabilmelidir.

EZBERLEME

Amaç: Öğrencilerin hafızalarını güçlendirmek, kültürel ve edebî değere sahip metinlerdeki cümle yapılarını ve söz varlığını kavrayarak Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanmalarını sağlamaktır.

Uygulama: Öğrencilerin seviyelerine, ilgi ve ihtiyaçlarınayönelik olarakbelirlenen metinler (şiirler, kısa düz yazılar, güzel sözler vb.), belirli bir süre içinde öğrenciler tarafından ezberlenir. Ezberlenen metinler, sınıf içi veya sınıf dışı etkinliklerde sunulur. Böylelikle öğrencilerin söz varlığı zenginleşir, Türkçeyi kurallarına uygun kullanma becerileri ve öz güvenleri gelişir.

METİNLERLE İLİŞKİLENDİRME
Amaç: Öğrencilerin, okudukları metinle diğer metinler arasında ilişki kurmasını sağlayarak düşünme becerilerini geliştirmektir.

Uygulama: Metin okunduktan sonra öğrencilere, daha önce okudukları diğer metinlerle ne gibi benzerliklerinin olduğu sorulur. Metinler arasında yer, zaman, şahıs ve varlık kadrosu, konu, düşünce ve olay bakımlarından ilişki kurmaları istenir. “Bu kitabın konusu ile daha önce okuduğumuz ‘.....’ adlı kitabın konusu arasında nasıl bir ilişki vardır?”, “Bu iki kitap arasında şahıs ve varlık kadrosu yönlerinden nasıl benzerlikler bulunmaktadır?” gibi sorularla öğrencilere yol gösterilir.

TARTIŞARAK OKUMA

Amaç: Öğrencilerin, metinde işlenen konuyla ilgili bilgi, duygu ve düşüncelerini başkalarıyla paylaşmalarınıve onların bilgi ve görüşlerinden yararlanarak farklı bakış açıları kazanmalarını sağlamaktır.

Uygulama: Bu yöntem, metin bölümlere ayrılarak uygulanabileceği gibi metnin bütününe yönelik olarak da uygulanabilir. Tartışma sınıfça veya küçük gruplar hâlinde yapılabilir.Tartışma sonunda varılan ortak düşünceler not edilerek metin hâlinde sunulur. Bütün öğrencilerin tartışmaya katılması ve birbirlerinin düşüncelerine saygı duyması sağlanır.

ELEŞTİREL OKUMA

Amaç: Öğrencilere okudukları hakkında soru sorma alışkanlığı kazandırarak konu hakkında düşünmelerini sağlamak; konuyu olumlu ve olumsuz yanlarıyla ve tarafsız bir bakış açısıyla değerlendirerek kendi doğrularını buldurmaktır.

Uygulama: Metin okunurken öğrenciler, katılıp katılmadıkları yerleri belirler ve zihinlerinde oluşan sorulara cevap ararlar. Duygu, düşünce ve olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurmaya çalışırlar. Kişisel deneyimlerinden hareketle okuduklarını anlamlandırırlar.

kaynak

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

Misafir

Ziyaretçi

3 Kasım 2010 Mesaj #2

Ziyaretçi

sessiz okuma kurallari nelerdir?

Sponsorlu Bağlantılar

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

_Yağmur_

VIP VIP Üye

3 Kasım 2010 Mesaj #3

VIP VIP Üye

Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.

Alıntı

Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

sesli ve sezsiz okuma kuralları

Alıntı

Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

sessiz okuma kurallari nelerdir?

OKUMA (Yöntem ve Teknikler)

OKUMA

SESSİZ OKUMA

Amaç: Öğrencilerin akıcı ve hızlı okumalarını sağlamaktır. Sessiz okuma, göz hareketleri ve beyinde meydana gelen okuma sürecine dayanmaktadır. Sesli ve sessiz okuma arasındaki en önemli fark, sesli okumanın sadece anlamayı değil, anlatmayı da kapsamasıdır.

Uygulama: Sessiz okuma, her gün veya haftada bir defa uygulanabilir. Öğrenciler, sınıfta okunacak olan herhangi bir metni veya kendi istedikleri bir kitabı öğretmenin belirlediği bir sürede okurlar. Bütün sınıf sessiz okuma sürecine katılırken, öğretmen de sessiz okuyarak öğrencilere örnek olur. Bu süreçte öğrencilerin başkalarını rahatsız etmeden okumalarına dikkat edilir.
Sessiz okuma sürecinin sonunda, sınıfça veya grup içinde metinle ilgili tartışmalar yapılır. “Bu kitabı neden seçtiniz?”, “Kitapta ilginizi çeken noktalar nelerdir?”, “Bu kitabı arkadaşlarınıza tavsiye etmenizin sebebi nedir?” gibi sorular sorularak öğrencilerin kitapla ilgili görüşleri alınır.
Öğrenciler, metinde ilgilerini çeken veya anlamadıkları bölümleri, metni okurken neler hissettiklerini yazılı veya sözlü olarak ifade ederler.

SESLİ OKUMA

Amaç: Öğrencilerin okunan metinde geçen kelimelerin nasıl telâffuz edildiğini ve hangi bağlamda kullanıldığını anlamalarını sağlamaktır. Sesli okuma, öğrencilerin okuma seviyesini belirlemeye yardımcı olurken, dinleyenlerin zihinsel faaliyetlerinin gelişmesine de katkı sağlar. Öğrencilerin düzgün konuşma yeteneğini geliştirir. Sesli ve güzel okuma, dinleyicilerin konuya ilgi duymasını sağlar ve okuma zevki uyandırır.

Uygulama: Sesli okuma farklı şekillerde yapılabilir. Birinci yol, öğretmenin açık ve anlaşılır bir biçimde, herkesin duyacağı bir ses tonuyla örnek okuma yaptıktan sonra, öğrencilere metni kavramaya yönelik sorular sorması ve etkinlikler yaptırmasıdır. İkinci yol, öğretmenin örnek okumasından sonra bir öğrencinin sesli okumasıdır. Üçüncü yol ise, yine öğretmenin örnek okumasından sonra öğrencilerin gruplara ayrılarak her gruptan bir öğrenci veya grubun tamamının sesli olarak okumasıdır. Sesli okumanın en önemli şartı, kelimeleri doğru telâffuz etmek, okuma zevki uyandırmak ve konuşur gibi okumaktır. Sesli okumada hızlı okumaktan çok, uygun yerlerde duraklama yapmak önemlidir. Ses tonu, metindeki duygu ve düşüncelere bağlı olarak ayarlanmalıdır. Okunan metin dikkatle dinlenmeli, okuma süreci kesintiye uğratılmamalı, düzeltmeler ve açıklamalar okumanın sonuna bırakılmalı, aynı parça sebepsiz yere tekrar okutulmamalıdır.

GÖZ ATARAK OKUMA

Amaç: Konunun ayrıntılara girilmeden, ana hatlarıyla kavranmasıdır.

Uygulama: Metnin içeriğini anlamak ve istenen bilgiye ulaşmak için önce metnin başlığına bakılır; uzunluğu ve biçimi incelenerek metin şekil bakımından değerlendirilir. Metnin konusunu anlamak için gözler hızla metin üzerinde gezdirilir. Zihinde oluşan soruların cevabı olabilecek cümleler bütün olarak okunur. Böylece ayrıntılar atlanarak ana fikre ulaşılmış olur. Öğretmen, verilen metnin ana fikrinin bulunması için belirli bir süre verir. Bu süre sonunda öğrencilerin verdikleri cevaplar tartışılır ve ana fikir söylenir.

ÖZETLEYEREK OKUMA

Amaç: Konunun ana hatlarının kavranmasını sağlamaktır.

Uygulama: Metni okumaya başlamadan önce, tahtaya “Metinde geçen şahıs ve varlıklar kimlerdir?”, “Olaylar nerede ve ne zaman geçmektedir?”, “Metnin giriş ve sonuç bölümlerinde ne tür değişiklikler olmuştur?” gibi sorular yazılır. Öğrencilerden metni dinlerken veya okurken bu soruların cevaplarını bulmaya çalışmaları istenir. Okuma süreci zaman zaman kesintiye uğratılarak öğrencilere okunan bölümün özetini çıkarmaları için süre verilir. Okuma bittikten sonra, her bölümün özetini bir veya iki cümle ile yeniden ifade etmeleri ve bu cümleleri birleştirerek tek bir paragrafa dönüştürmeleri istenir. Metin ikinci kez okunur ve öğrenciler gerekli düzeltmeleri yaparlar.

NOT ALARAK OKUMA

Amaç: Öğrencileri okuma sürecinde etkin kılmak, onların önemli bilgi, düşünce ve olayları hatırlamalarını sağlamaktır.

Uygulama: Sesli ve sessiz okuma sırasında öğrencilerden, okuma amaçlarına göre not almaları istenir. Bunun için öğrencilere farklı çalışma kâğıtları verilebilir. Sesli okuma öncesinde öğrencilere, metnin türü ve konusu hakkında bilgi verilerek not alma sırasında dikkat etmeleri gereken noktalara değinilir. Öğretmen, önemli cümleleri veya bölümleri ikinci kez okuyarak öğrencilerin dikkatini çeker. Okuma sonunda öğrencilerin aldıkları notlar değerlendirilir.
Sessiz okuma sırasında öğrenciler, kartlara veya kâğıtlara önemli gördükleri yerleri not ederler.

İŞARETLEYEREK OKUMA YÖNTEMİ

Amaç: Konuyu anlamaya yardımcı olacak anahtar kelime ve kavramlar ile önemli görülen yerlerin belirlenmesidir.

Uygulama: Not alma yönteminden farklı olarak öğrenciler, önemli gördükleri yerleri metin üzerinde işaretler. Öğrenciler altını çizdikleri veya çeşitli işaretlerle belirledikleri bölümleri, kendi cümleleriyle ifade ederek anlamlı bir metin oluştururlar. Böylece, metin ana hatlarıyla kavranmış olur.

TAHMİN EDEREK OKUMA

Amaç: Öğrencileri okuma sürecinde etkin kılmak için metinde geçen duygu, düşünce ve olaylarla ilgili merak uyandırmaktır.

Uygulama: Öğrencilere, metinde geçen bazı kelime ve ifadelerin metnin devamı hakkında fikir verebileceği açıklanır. Tahmin ederek okuma çeşitli yollarla yapılabilir:

1. Metnin verilen kısmı öğrenciler tarafından okunur. Öğretmen, öğrencilerden “metinde gelişen ve gelişebilecek olayları” iki ayrı sütuna listelemelerini ister. Metnin kalan bölümü öğretmen tarafından okunduktan sonra metindeki olayların nasıl sonuçlandığı ayrı bir sütuna yazılır. Bunun için öğrencilere her bölümle ilgili düşüncelerini yazmaları için üç sütundan oluşan çalışma kâğıdı verilir.
2. Öğretmen metnin bir kısmını sesli okur. Öğrencilerde merak uyandıran ifadeler ve bunlarla ilgili sorular tahtaya yazılır. Metnin devamında soruların cevapları bulundukça üstleri çizilir.
3. Öğretmen, öğrencilerden metni okumaya başlamadan önce, metnin başlığı ve görsel unsurlardan hareketle metnin içeriğine yönelik tahminlerde bulunmalarını ister. Sesli okuma sırasında duraklamalar yaparak “Sizce bundan sonra ne olabilir?”, “Metnin devamında olayların tahmin ettiğiniz gibi gelişmesinin sebebi nedir?” gibi sorularla öğrencinin dikkatini metne yoğunlaştırır.

SORU SORARAK OKUMA

Amaç: Okuma öncesinde ve sürecinde öğrencilere sorular hazırlatılarak metin üzerinde düşünmelerini ve metni anlamalarını sağlamaktır.

Uygulama: Bu yöntemin uygulanması iki şekilde gerçekleştirilir:
1. Metin sesli veya sessiz okunduktan sonra öğrenciler, okuma sürecinde zihinlerinde oluşan soruları yazarlar. Gruplara ayrılarak bu sorulara cevap ararlar. Her gruptan veya sınıftan bir öğrenci, bir arkadaşına soru sorar.
2. Öğrenciler metni okumadan önce ve okuma sırasında, metnin başlığı ve görsel unsurlarıyla ilgili zihinlerinde oluşan soruları tahtaya yazarlar. Cevaplandırılan soruların üstleri çizilir.

SÖZ KOROSU

Amaç: Öğrencilerin okuma ve birlikte çalışma becerilerinin geliştirilmesidir.

Uygulama: Bir şiir veya düz yazı bölümlere ayrılarak bir grup öğrenci tarafından birlikte okunur. Öğrenciler gruplara ayrılır. Metnin, öğretmen tarafından okunarak anlaşılması sağlanır. Söz korosu dört şekilde yapılır:

1. Hep birlikte okuma: Metnin tamamı, sınıf veya bir grup tarafından okunur.
2. Grup olarak okuma: Metin bölümlere ayrılarak her grup bir bölümü okur.
3. Karşılıklı okuma: Öğrenciler iki gruba ayrılarak metnin belirlenmiş bölümlerinden birini bir grup, diğer bölümlerini de ikinci grup okur.
4. Nakaratlı metinleri okuma: Öğrenciler gruplara ayrılarak her bölümü bir grup veya bütün gruplar birlikte okur.
Metin okunurken şahıs ve varlık kadrosu, karakter özelliklerini yansıtacak şekilde seslendirilir.

OKUMA TİYATROSU

Amaç: Öğrencilerin metnin yapısını, dilini ve metinde yer alan şahıs ve varlık kadrosunun özelliklerini anlamalarını sağlamaktır.

Uygulama: Metin okunduktan sonradiyaloglara dönüştürülerek tiyatro metni hâline getirilir. Metnin içeriğiyle ilgili değişiklik yapılmaz, konuşma cümlelerinden ve olaylardan hareketle diyaloglar oluşturulur. Her öğrenci okuyacağı bölüme hazırlanır. Aynı zamanda metnin kavranması sağlanmalıdır. Öğrenciler, okudukları bölümde vermeleri gereken duyguyu, metnin bağlamından hareketle açıklayabilmelidir.

EZBERLEME

Amaç: Öğrencilerin hafızalarını güçlendirmek, kültürel ve edebî değere sahip metinlerdeki cümle yapılarını ve söz varlığını kavrayarak Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanmalarını sağlamaktır.

Uygulama: Öğrencilerin seviyelerine, ilgi ve ihtiyaçlarınayönelik olarakbelirlenen metinler (şiirler, kısa düz yazılar, güzel sözler vb.), belirli bir süre içinde öğrenciler tarafından ezberlenir. Ezberlenen metinler, sınıf içi veya sınıf dışı etkinliklerde sunulur. Böylelikle öğrencilerin söz varlığı zenginleşir, Türkçeyi kurallarına uygun kullanma becerileri ve öz güvenleri gelişir.

METİNLERLE İLİŞKİLENDİRME
Amaç: Öğrencilerin, okudukları metinle diğer metinler arasında ilişki kurmasını sağlayarak düşünme becerilerini geliştirmektir.

Uygulama: Metin okunduktan sonra öğrencilere, daha önce okudukları diğer metinlerle ne gibi benzerliklerinin olduğu sorulur. Metinler arasında yer, zaman, şahıs ve varlık kadrosu, konu, düşünce ve olay bakımlarından ilişki kurmaları istenir. “Bu kitabın konusu ile daha önce okuduğumuz ‘.....’ adlı kitabın konusu arasında nasıl bir ilişki vardır?”, “Bu iki kitap arasında şahıs ve varlık kadrosu yönlerinden nasıl benzerlikler bulunmaktadır?” gibi sorularla öğrencilere yol gösterilir.

TARTIŞARAK OKUMA

Amaç: Öğrencilerin, metinde işlenen konuyla ilgili bilgi, duygu ve düşüncelerini başkalarıyla paylaşmalarınıve onların bilgi ve görüşlerinden yararlanarak farklı bakış açıları kazanmalarını sağlamaktır.

Uygulama: Bu yöntem, metin bölümlere ayrılarak uygulanabileceği gibi metnin bütününe yönelik olarak da uygulanabilir. Tartışma sınıfça veya küçük gruplar hâlinde yapılabilir.Tartışma sonunda varılan ortak düşünceler not edilerek metin hâlinde sunulur. Bütün öğrencilerin tartışmaya katılması ve birbirlerinin düşüncelerine saygı duyması sağlanır.

ELEŞTİREL OKUMA

Amaç: Öğrencilere okudukları hakkında soru sorma alışkanlığı kazandırarak konu hakkında düşünmelerini sağlamak; konuyu olumlu ve olumsuz yanlarıyla ve tarafsız bir bakış açısıyla değerlendirerek kendi doğrularını buldurmaktır.

Uygulama: Metin okunurken öğrenciler, katılıp katılmadıkları yerleri belirler ve zihinlerinde oluşan sorulara cevap ararlar. Duygu, düşünce ve olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurmaya çalışırlar. Kişisel deneyimlerinden hareketle okuduklarını anlamlandırırlar.

kaynak

BEĞEN Paylaş Paylaş

"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.

Cevapla

_Yağmur_

VIP VIP Üye

3 Kasım 2010 Mesaj #4

VIP VIP Üye

1. Sesli Okuma

Tanımı: Gözlerin görüp, zihnin kavradığı sözcükleri konuşma örgenlerinin
seslendirmesi olayına sesli okuma denir.
“Sesli okuma, gözle algılanıp, zihinle kavranan sözcük ya da sözcük kümelerinin
konuşma organlarının yardımı ile söylenmesidir. Sesli okumada başlıca amaç,
yazının doğru ve konuşma dilinin özelliklerini yansıtacak biçimde
seslendirilmesidir.” (Demirel 1999: 64), (Keskinkılıç 2005: 123), (Kavcar 1995 :
43).
“Okuma, bir yazıyı görüp anlamını kavrama becerisidir. Okuma, çocuğun
okulda kazanacağı temel becerilerin başında gelmektedir.” (Tekışık 1994:13).
“Sesli okuma: Yüksek sesle ağız ve dil hareketleriyle okuma,” (Dökmen
1994: 27).
Sesli okumada göz, seslendirilen sözcüklerden daha çok sözcük görür.
Buna göz-ses uzaklığı denmektedir. Bu göz – ses uzaklığı 30 cm‘den fazla
olmalıdır.
Göz-ses uzaklığı uzun olan kimse satırın daha ilerideki sözcüklerini görüp
kavrayacağından ötürü sesine daha iyi ton verebilir. Hatta her sözcüğün üzerinden
sıçrayarak yapılan okuma yerine, satırın alt – orta yerinde, göz – ses uzaklığını
sabitleştirerek yapılan okuma esnasında gözün görme oranı daha fazla olur.
Çünkü gözün sol ve sağ fark etme alanları sözcükleri görme oranını çoğaltır.
Öğrencilerin okumayı öğrenmelerinde, okuma düzeylerinin öğretmen
tarafından tanınmasında, dinleme alışkanlığı kazanılmasında sesli okuma önemli
bir tutar.
Sesli okumanın ilk koşulu, sözcükleri kusursuz bir biçimde söylemek,
doğru, doğal ve Türkçenin estetiği içinde ağzımıza uygun bir biçimde konuşur gibi
okumaktır.
Okunanı kavrayıp ifade edebilmek, konuşur gibi okumaya dayanır.
“Sesli okuma, dinleyenleri etkiler ve onlara zevk verir. Gerçekten, iyi bir
okumayı dinleyerek birtakım karmaşık düşünce ve duyguları kolaylıkla
anlayabiliriz. Okunan parçanın dilindeki coşku ve akıcılık da bize zevk verir. Sesli
okuma öğrencilerin iyi dinleme alışkanlıkları kazanmalarında da etkili
olur.”(Kavcar 1995: 43).
Sesli okuma gözlerin algılaması, zihnin görselliği anlamlandırması ve
hançerenin sözeli meydana getirmesi etkinlikleridir.
Sesli okuma öğrencilerin okumayı öğrenmesine, (baştan itibaren
öğretmenin okuma biçimini taklit ederek) okuma düzeylerinin öğretmen tarafından
tanınmasına, dinleme alışkanlığı kazanılmasına yardım eder. Bu nedenle sesli
okuma öğretimde duyusal ve görsel olduğu için, önemli bir yer tutar. Sesli okuma
çocukların düşünce, duygu ve görüşlerine uygun düzeyde olmalıdır.
Öğretmen; bir sonraki gün ya da haftada işleyeceği metni, içinde
bulunulan dersin bitimine yakın bir sürede; örneğin son on dakikada örnek sesli
okuma yapmalıdır. Öğretmen tarafından yapılacak olan bu örnek okuma biçimi
özgün okuma olmalıdır. Konuşur gibi okumanın bütün inceliklerini içermelidir.
Çünkü sesli okuma “öğretimi” amaçlar.
Öğrenci, bir sonraki gün ya da hafta için hazırlayacağı bu metni,
öğretmenini taklit ederek okumaya çalışacaktır. Öğretmen, okumadan gelen
öğrencilerini de sınıfta, incitmeden, akranları arasında küçük düşürmeden,
benliklerine saygılı bir biçimde davranarak kendiliğinden taklit ettirmeye
başvuracak biçimde hazırlamalıdır.
Önce sınıf içinde öğrenciyi metne alıştırmak için sessiz okuma
yaptırmalıdır. Sonra gene kendi, örnek okuma yaparak, öğrencilerini güzel
okumaya yöneltmelidir. Öğretmen, öğrencilerinin sesli okuma düzeylerini ölçmek
ve bilmek zorundadır. Çünkü öğrencisini tanımalıdır. 40 dakikalık dersin salt
okuma dersi yapılamayacağını bilmek konumundadır.

Çünkü TÜRKÇE dersleri iç içe girişik (sessiz okuma, örnek okuma
öğretmen tarafından yapılmalıdır. Sesli okuma, öğretmene yakın okuyabilen bir
öğrenciye okutma ve birkaç öğrenciye daha incelenecek metin okutulmalıdır.
Daha sonra bilinmeyen sözcüklerin anlamlarını bulma – bu sözcükleri, varsa asli
manada, mecazî manada, deyim manada, terim manada, argo manada ifade
bulacak şekilde değişik tümcelerde kullanma, sözcükleri alt alta yazıp
ezberletmeden bu anlamları ifade edecek biçimde tümcelerde kullanıp sözcük
dağarcıklarına katma – metnin işlenişindeki soruları yanıtlama, ana fikir ve
yardımcı unsurları buldurma) ve bir bütünlük içinde işlenir. Okumayı
öğrenmelerine, okuma düzeylerinin öğretmen tarafından tanınmasına, dinleme
alışkanlığı kazanılmasına yardım eder.

Sesli Okumada Dikkat Edilecek Özellikler

1. Okuma – yazma düzeneği kavratıldıktan sonra, yaptırılan sesli
okumalarda öğrencinin gereksiz el, kol, baş ve vücut hareketleri yapmamasına
dikkat edilir.
2. Yöre ağız özelliklerine sesli okumada kesinlikle yer verilmemelidir.
Öğretmen sınıfında okul diliyle ağız birliği yaratmalıdır. Altı yaşındaki bir
çocuğun iki dil özelliği vardır. Bunlar; ana – baba ve yakın aile bireylerinden
duyup, taklit ederek öğrendiği ana dili ile çevrenin kendisine sunduğu çevre
dilidir. Çocuk bu dil özellikleriyle okula gelir. Öğretmen bu iki dil özelliklerini
çıkış noktası olarak alır. Sınıftaki bütün ağız özelliklerini İstanbul ağzında
birleştirmeye ve Okul dili yaratmaya çalışır. Bunun için Türkçenin en güzel
örneğini, Türkçenin estetik yönünü benimsetmelidir. Sözcükleri en düzgün
biçimde canlandırıp kullanmalı ve kullandırmalıdır. Unutulmamalıdır ki, taklit
edilen birinci unsur öğretmendir. Bunun için öğretmen diksiyonuna dikkat
etmelidir.
3. Öğretmen, tümce ve sözcük vurgusuna, vurguların ve tonlamaların yerli
yerinde yapılmasına dikkat etmeli Türkçeyi bilinçli bir biçimde kullanmalıdır.
4. Metnin ya da şiirin içindeki duygu ve düşünceleri yaşanır biçimde
öğrencilere sevdirerek kavratmalıdır.
5. Bir dizenin, bir metnin okunması esnasında gereksiz yere tekrarlar
yaptırılmamalıdır.
6. Birinci sınıfın, okuma –yazma düzeneği kavratıldıktan sonra, yani
eğitim ve öğretimin ikinci yarıyılının ortalarından itibaren ve ikinci sınıfın ilk
aylarında, öğretmenin örnek okuması esnasında metindeki virgül ve noktanın
bulundukları yerlerdeki duraklamaları öğrencilere konuşur gibi okuyarak ve

dikkatlerini çekerek öğretilmelidir. Bu bakımından sesli okunanı, öğrencilerin
takip etmeleri yararlı olabilir. Yalnız bu takip ettirme sürekli olmamalıdır. Bu
takip ettirme esnasında öğrenciler de koro halinde yüksek sesle okumalıdırlar.
7. Sınıf içinde sesli okunanı, öğrencilerin sessiz okumayla takip etmeleri
gibi bir yanlışlığa düşülmemeli, okunanı arkalarına yaslanarak dinlemeleri
sağlanmalıdır.
3.4.5.6.7.8. sınıflarda öğretmenin yapacağı örnek okumayı öğrencilerin
dikkatle dinleyerek anlamaları ve güzel, düzgün okumanın tadına varmaları
sağlanmalıdır.
8. Öğrenci eline aldığı bir metni, şiiri veya herhangi bir yazıyı (öykü,
roman, gazete, dergi v.b.) kusursuz okuyamaz. İçeriğini anlayıp sezmesi için,
özellikle yazınsal yazıları yüksek sesle okutmadan önce öğrenciyi okumaya
hazırlamak gerekir. Bunun için önce sessiz okuma yaptırılmalıdır.
9. Öğretmen sınıfın bütün öğrencilerine aynı derste sesli okuma yaptırıp,
tüm 40 dakikayı sesli okumaya ayırmamalıdır. Çünkü Türkçe dersi beceriler
bütünüdür.
10. Sesli okuma yaptırılırken, okuyan öğrenciyi, diğer öğrencilerin
arkalarına yaslanıp, okunanı dinlemeleri sağlanmalıdır. Öğretmen dinlemenin
Türkçe öğretimi içinde bir beceri olduğunu bildiği için, öğrencilerin dinleyerek
anlamalarını sağlamalıdır. Dinlemenin bir görgü kuralı olduğunu unutmamalıdır.
11. Sesli okunan yazılar öğrencileri etkiler, onlara okuma zevki kazandırır.
Okumaktan zevk almalarını sağlar.
12. Sesli okumada okunan tümce – sözcük gereksiz tekrarlarla
okunmamalıdır. Bu tür alışkanlıklar öğrencileri ezbere yöneltir. Tüm yaşamlarında
okumak değil, okumamak için çaba harcamaya yönelirler.
Bu nedenle öğretmen, ses temelli tümce yöntemi ile okuma – yazmayı tam
ve kusursuz olarak kavratmalıdır.

2. Sessiz Okuma

Sessiz okuma, bireyin yaşamında en çok yer alan bir okuma çeşididir.
Yalnız göz ve zihin ikilisiyle yapılan bu okuma çeşidinde seslendirme
olmadığından, beyin ve göz ikilisi etkindir. Çünkü sessiz okuma sadece göz
okumasıdır. Göz seslendirilen sözcüklerden daha fazla sözcük görür. Bu yüzden
hızlıdır. Sessiz okuma anlamayı amaçlar.
“Sessiz okuma alıştırmaları için yazıların, öğrencilerin ilgilerini çeken
konular üzerine olmasına özen göstermeliyiz. Yazıların konuları ile çocukların
yaşantıları arasında ilişki kurulması çoğu kez öğretmene düşer. Bu ilişkileri

kurabilmek ya da var olan ilişkileri belirtmek için resimlerden, fotoğraflardan,
gazete ve dergi kesiklerinden ve benzeri araçlardan da yararlanabiliriz.
Sessiz okuma etkinliklerinde güdülen bir başka amaç da çocuklara kendi
kendine okuma alışkanlığı kazandırmaktır.
Bu alışkanlığı kazanan öğrenciler, ders dışı saatlerde ilgi ve beğenilerine uygun
çeşitli eserler okuyabilirler.” (Kavcar 1995: 44).
“Sessiz okumanın, sesini çıkarmayarak içinden sözcükleri söylemek
olmadığı bilinmelidir.” (Demirel 1999: 66).
Sessiz okumanın, öğrencinin kendi kendine okuyup öğrenmesinde,
zamanını ve gücünü en iyi biçimde kullanmasında büyük payı vardır.
Sessiz okuma sesli okumaya göre çok daha hızlıdır. Çünkü sessiz
okumada görme ve anlama çok hızlı olur. Ses organlarını (hançere) devreye
sokmadan, göz ve zihin ikilisinin ürünüdür. Gözün görüp, beynin kavradığı bir
eylemdir.
Bu okuma çeşidinde gözün gördükleri beyni yeteri kadar meşgul ettiği
için, başka bir meşgale bulamayan beyin, okunanı (gözün gördüğünü) daha çabuk
kavrar. Sessiz okuma etkinliklerinin amacı, öğrencilere kendi kendine okuma
alışkanlığını, okuma zevkini ve okuma becerisini kazandırmaktır.
“Hem yetişkinlerin hem de öğrencilerin, sessiz okumaya günlük yaşamlarında
daha çok zaman ayırmaları; ilköğretim okulu birinci sınıftan itibaren sessiz okuma
çalışmalarına gerekli özenin gösterilmesini gerektirmektedir. Bu etkinlikler sonucu
kazanılan iyi bir sessiz okuma alışkanlığı, bireylere zaman ve enerji tasarrufu
sağlar.” (Köksal.1999: 4).
Sessiz okuma becerisi, okuma – yazma düzeneği tam olarak kavratıldıktan
sonra; önce sesli okuma kurallarına göre kavratılır, sonra birinci sınıfın son
ayından itibaren sessiz okuma (göz okuması) şuuru kazandırılmaya çalışılır.
İkinci sınıfta eğitim ve öğretim yılının başından itibaren sessiz okuma
çalışmalarına başlanır.
İkinci ve üçüncü sınıf öğrencilerini sıkmayacak biçimde dikkat ve dinleme
sürelerini göz önünde bulundurarak, sessiz okumaya sınırlı bir zaman ayrılır. Bu
sınıflarda daha çok sesli okumaya ağırlık verilmelidir. İlköğretim ikinci devrede
dördüncü sınıfta sesli ve sessiz okumaya eşit zaman ayrılmalıdır. Beş – altı – yedi
ve sekizinci sınıflarda, öğretmen sessiz okumaya daha çok zaman ayırmalıdır.

Sessiz Okumada Dikkat Edilecek Özellikler

1. Daha ilk sınıftan başlayarak “okuma –yazma düzeneği” kavratıldıktan
sonra, yaklaşık olarak eğitim ve öğretim yılının son ayından itibaren öğrencilere
sessiz okuma sezdirilip, alıştırmaları yaptırılmalıdır.
2. Sessiz okuma, öğrencilerin kendi kendilerine okuma alışkanlığı
kazanmalarını, bu alışkanlık ders dışı zamanlarda ilgi ve beğenilerine uygun
çeşitli yazıları okumalarını sağlar.
3. Sessiz okumada okunan yazıların anlaşılıp, anlaşılmadığı öğretmen
tarafından yoklanmalıdır.
4. Öğrencilerin satırları parmak ya da kalemle takip etmemeleri, gereksiz
baş ve dudak hareketleri yapmamaları, mırıltılı ve fısıltılı okumamaları
sağlanmalıdır.
5. Sessiz okumada hançere (ses organlarının tümü) devreden çıkarılıp,
beyin ve göz ikilisi etkinlik göstermelidir. Çünkü sessiz okuma sadece gözün
resmedip beyne iletmesi olayıdır.
6. Sessiz okuma, sesli okumadan daha hızlı olduğu için, okunan yazının
daha çabuk kavrandığı olanağını sağlar. Gözün görme süresiyle hançerenin
seslendirme süresi aynı olmadığı için, gözün görme alanı daha geniş ve hızlıdır.
7. Yaşamımızın hemen her devresinde en çok kullandığımız okuma biçimi
sessiz okumadır.
8. Öğrencilerin sessiz okumada, okunanı anlayıp anlamadıkları kontrol
edilirken öğretmenin soracağı soruları, öğrencilerin okunan metnin sözcükleriyle
değil, kendi sözcükleriyle yanıt vermeleri sağlanmalıdır.

kaynak

BEĞEN Paylaş Paylaş

"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.

Cevapla

burçak

Ziyaretçi

29 Ekim 2011 Mesaj #5

Ziyaretçi

lütfen yardımcolun

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

Misafir

Ziyaretçi

31 Ekim 2011 Mesaj #6

Ziyaretçi

OKUMA (Yöntem ve Teknikler)

OKUMA

SESSİZ OKUMA

Amaç: Öğrencilerin akıcı ve hızlı okumalarını sağlamaktır. Sessiz okuma, göz hareketleri ve beyinde meydana gelen okuma sürecine dayanmaktadır. Sesli ve sessiz okuma arasındaki en önemli fark, sesli okumanın sadece anlamayı değil, anlatmayı da kapsamasıdır.

Uygulama: Sessiz okuma, her gün veya haftada bir defa uygulanabilir. Öğrenciler, sınıfta okunacak olan herhangi bir metni veya kendi istedikleri bir kitabı öğretmenin belirlediği bir sürede okurlar. Bütün sınıf sessiz okuma sürecine katılırken, öğretmen de sessiz okuyarak öğrencilere örnek olur. Bu süreçte öğrencilerin başkalarını rahatsız etmeden okumalarına dikkat edilir.
Sessiz okuma sürecinin sonunda, sınıfça veya grup içinde metinle ilgili tartışmalar yapılır. “Bu kitabı neden seçtiniz?”, “Kitapta ilginizi çeken noktalar nelerdir?”, “Bu kitabı arkadaşlarınıza tavsiye etmenizin sebebi nedir?” gibi sorular sorularak öğrencilerin kitapla ilgili görüşleri alınır.
Öğrenciler, metinde ilgilerini çeken veya anlamadıkları bölümleri, metni okurken neler hissettiklerini yazılı veya sözlü olarak ifade ederler.

SESLİ OKUMA

Amaç: Öğrencilerin okunan metinde geçen kelimelerin nasıl telâffuz edildiğini ve hangi bağlamda kullanıldığını anlamalarını sağlamaktır. Sesli okuma, öğrencilerin okuma seviyesini belirlemeye yardımcı olurken, dinleyenlerin zihinsel faaliyetlerinin gelişmesine de katkı sağlar. Öğrencilerin düzgün konuşma yeteneğini geliştirir. Sesli ve güzel okuma, dinleyicilerin konuya ilgi duymasını sağlar ve okuma zevki uyandırır.

Uygulama: Sesli okuma farklı şekillerde yapılabilir. Birinci yol, öğretmenin açık ve anlaşılır bir biçimde, herkesin duyacağı bir ses tonuyla örnek okuma yaptıktan sonra, öğrencilere metni kavramaya yönelik sorular sorması ve etkinlikler yaptırmasıdır. İkinci yol, öğretmenin örnek okumasından sonra bir öğrencinin sesli okumasıdır. Üçüncü yol ise, yine öğretmenin örnek okumasından sonra öğrencilerin gruplara ayrılarak her gruptan bir öğrenci veya grubun tamamının sesli olarak okumasıdır. Sesli okumanın en önemli şartı, kelimeleri doğru telâffuz etmek, okuma zevki uyandırmak ve konuşur gibi okumaktır. Sesli okumada hızlı okumaktan çok, uygun yerlerde duraklama yapmak önemlidir. Ses tonu, metindeki duygu ve düşüncelere bağlı olarak ayarlanmalıdır. Okunan metin dikkatle dinlenmeli, okuma süreci kesintiye uğratılmamalı, düzeltmeler ve açıklamalar okumanın sonuna bırakılmalı, aynı parça sebepsiz yere tekrar okutulmamalıdır.

GÖZ ATARAK OKUMA

Amaç: Konunun ayrıntılara girilmeden, ana hatlarıyla kavranmasıdır.

Uygulama: Metnin içeriğini anlamak ve istenen bilgiye ulaşmak için önce metnin başlığına bakılır; uzunluğu ve biçimi incelenerek metin şekil bakımından değerlendirilir. Metnin konusunu anlamak için gözler hızla metin üzerinde gezdirilir. Zihinde oluşan soruların cevabı olabilecek cümleler bütün olarak okunur. Böylece ayrıntılar atlanarak ana fikre ulaşılmış olur. Öğretmen, verilen metnin ana fikrinin bulunması için belirli bir süre verir. Bu süre sonunda öğrencilerin verdikleri cevaplar tartışılır ve ana fikir söylenir.

ÖZETLEYEREK OKUMA

Amaç: Konunun ana hatlarının kavranmasını sağlamaktır.

Uygulama: Metni okumaya başlamadan önce, tahtaya “Metinde geçen şahıs ve varlıklar kimlerdir?”, “Olaylar nerede ve ne zaman geçmektedir?”, “Metnin giriş ve sonuç bölümlerinde ne tür değişiklikler olmuştur?” gibi sorular yazılır. Öğrencilerden metni dinlerken veya okurken bu soruların cevaplarını bulmaya çalışmaları istenir. Okuma süreci zaman zaman kesintiye uğratılarak öğrencilere okunan bölümün özetini çıkarmaları için süre verilir. Okuma bittikten sonra, her bölümün özetini bir veya iki cümle ile yeniden ifade etmeleri ve bu cümleleri birleştirerek tek bir paragrafa dönüştürmeleri istenir. Metin ikinci kez okunur ve öğrenciler gerekli düzeltmeleri yaparlar.

NOT ALARAK OKUMA

Amaç: Öğrencileri okuma sürecinde etkin kılmak, onların önemli bilgi, düşünce ve olayları hatırlamalarını sağlamaktır.

Uygulama: Sesli ve sessiz okuma sırasında öğrencilerden, okuma amaçlarına göre not almaları istenir. Bunun için öğrencilere farklı çalışma kâğıtları verilebilir. Sesli okuma öncesinde öğrencilere, metnin türü ve konusu hakkında bilgi verilerek not alma sırasında dikkat etmeleri gereken noktalara değinilir. Öğretmen, önemli cümleleri veya bölümleri ikinci kez okuyarak öğrencilerin dikkatini çeker. Okuma sonunda öğrencilerin aldıkları notlar değerlendirilir.
Sessiz okuma sırasında öğrenciler, kartlara veya kâğıtlara önemli gördükleri yerleri not ederler.

İŞARETLEYEREK OKUMA YÖNTEMİ

Amaç: Konuyu anlamaya yardımcı olacak anahtar kelime ve kavramlar ile önemli görülen yerlerin belirlenmesidir.

Uygulama: Not alma yönteminden farklı olarak öğrenciler, önemli gördükleri yerleri metin üzerinde işaretler. Öğrenciler altını çizdikleri veya çeşitli işaretlerle belirledikleri bölümleri, kendi cümleleriyle ifade ederek anlamlı bir metin oluştururlar. Böylece, metin ana hatlarıyla kavranmış olur.

TAHMİN EDEREK OKUMA

Amaç: Öğrencileri okuma sürecinde etkin kılmak için metinde geçen duygu, düşünce ve olaylarla ilgili merak uyandırmaktır.

Uygulama: Öğrencilere, metinde geçen bazı kelime ve ifadelerin metnin devamı hakkında fikir verebileceği açıklanır. Tahmin ederek okuma çeşitli yollarla yapılabilir:

1. Metnin verilen kısmı öğrenciler tarafından okunur. Öğretmen, öğrencilerden “metinde gelişen ve gelişebilecek olayları” iki ayrı sütuna listelemelerini ister. Metnin kalan bölümü öğretmen tarafından okunduktan sonra metindeki olayların nasıl sonuçlandığı ayrı bir sütuna yazılır. Bunun için öğrencilere her bölümle ilgili düşüncelerini yazmaları için üç sütundan oluşan çalışma kâğıdı verilir.
2. Öğretmen metnin bir kısmını sesli okur. Öğrencilerde merak uyandıran ifadeler ve bunlarla ilgili sorular tahtaya yazılır. Metnin devamında soruların cevapları bulundukça üstleri çizilir.
3. Öğretmen, öğrencilerden metni okumaya başlamadan önce, metnin başlığı ve görsel unsurlardan hareketle metnin içeriğine yönelik tahminlerde bulunmalarını ister. Sesli okuma sırasında duraklamalar yaparak “Sizce bundan sonra ne olabilir?”, “Metnin devamında olayların tahmin ettiğiniz gibi gelişmesinin sebebi nedir?” gibi sorularla öğrencinin dikkatini metne yoğunlaştırır.

SORU SORARAK OKUMA

Amaç: Okuma öncesinde ve sürecinde öğrencilere sorular hazırlatılarak metin üzerinde düşünmelerini ve metni anlamalarını sağlamaktır.

Uygulama: Bu yöntemin uygulanması iki şekilde gerçekleştirilir:
1. Metin sesli veya sessiz okunduktan sonra öğrenciler, okuma sürecinde zihinlerinde oluşan soruları yazarlar. Gruplara ayrılarak bu sorulara cevap ararlar. Her gruptan veya sınıftan bir öğrenci, bir arkadaşına soru sorar.
2. Öğrenciler metni okumadan önce ve okuma sırasında, metnin başlığı ve görsel unsurlarıyla ilgili zihinlerinde oluşan soruları tahtaya yazarlar. Cevaplandırılan soruların üstleri çizilir.

SÖZ KOROSU

Amaç: Öğrencilerin okuma ve birlikte çalışma becerilerinin geliştirilmesidir.

Uygulama: Bir şiir veya düz yazı bölümlere ayrılarak bir grup öğrenci tarafından birlikte okunur. Öğrenciler gruplara ayrılır. Metnin, öğretmen tarafından okunarak anlaşılması sağlanır. Söz korosu dört şekilde yapılır:

1. Hep birlikte okuma: Metnin tamamı, sınıf veya bir grup tarafından okunur.
2. Grup olarak okuma: Metin bölümlere ayrılarak her grup bir bölümü okur.
3. Karşılıklı okuma: Öğrenciler iki gruba ayrılarak metnin belirlenmiş bölümlerinden birini bir grup, diğer bölümlerini de ikinci grup okur.
4. Nakaratlı metinleri okuma: Öğrenciler gruplara ayrılarak her bölümü bir grup veya bütün gruplar birlikte okur.
Metin okunurken şahıs ve varlık kadrosu, karakter özelliklerini yansıtacak şekilde seslendirilir.

OKUMA TİYATROSU

Amaç: Öğrencilerin metnin yapısını, dilini ve metinde yer alan şahıs ve varlık kadrosunun özelliklerini anlamalarını sağlamaktır.

Uygulama: Metin okunduktan sonradiyaloglara dönüştürülerek tiyatro metni hâline getirilir. Metnin içeriğiyle ilgili değişiklik yapılmaz, konuşma cümlelerinden ve olaylardan hareketle diyaloglar oluşturulur. Her öğrenci okuyacağı bölüme hazırlanır. Aynı zamanda metnin kavranması sağlanmalıdır. Öğrenciler, okudukları bölümde vermeleri gereken duyguyu, metnin bağlamından hareketle açıklayabilmelidir.

EZBERLEME

Amaç: Öğrencilerin hafızalarını güçlendirmek, kültürel ve edebî değere sahip metinlerdeki cümle yapılarını ve söz varlığını kavrayarak Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanmalarını sağlamaktır.

Uygulama: Öğrencilerin seviyelerine, ilgi ve ihtiyaçlarınayönelik olarakbelirlenen metinler (şiirler, kısa düz yazılar, güzel sözler vb.), belirli bir süre içinde öğrenciler tarafından ezberlenir. Ezberlenen metinler, sınıf içi veya sınıf dışı etkinliklerde sunulur. Böylelikle öğrencilerin söz varlığı zenginleşir, Türkçeyi kurallarına uygun kullanma becerileri ve öz güvenleri gelişir.

METİNLERLE İLİŞKİLENDİRME
Amaç: Öğrencilerin, okudukları metinle diğer metinler arasında ilişki kurmasını sağlayarak düşünme becerilerini geliştirmektir.

Uygulama: Metin okunduktan sonra öğrencilere, daha önce okudukları diğer metinlerle ne gibi benzerliklerinin olduğu sorulur. Metinler arasında yer, zaman, şahıs ve varlık kadrosu, konu, düşünce ve olay bakımlarından ilişki kurmaları istenir. “Bu kitabın konusu ile daha önce okuduğumuz ‘.....’ adlı kitabın konusu arasında nasıl bir ilişki vardır?”, “Bu iki kitap arasında şahıs ve varlık kadrosu yönlerinden nasıl benzerlikler bulunmaktadır?” gibi sorularla öğrencilere yol gösterilir.

TARTIŞARAK OKUMA

Amaç: Öğrencilerin, metinde işlenen konuyla ilgili bilgi, duygu ve düşüncelerini başkalarıyla paylaşmalarınıve onların bilgi ve görüşlerinden yararlanarak farklı bakış açıları kazanmalarını sağlamaktır.

Uygulama: Bu yöntem, metin bölümlere ayrılarak uygulanabileceği gibi metnin bütününe yönelik olarak da uygulanabilir. Tartışma sınıfça veya küçük gruplar hâlinde yapılabilir.Tartışma sonunda varılan ortak düşünceler not edilerek metin hâlinde sunulur. Bütün öğrencilerin tartışmaya katılması ve birbirlerinin düşüncelerine saygı duyması sağlanır.

ELEŞTİREL OKUMA

Amaç: Öğrencilere okudukları hakkında soru sorma alışkanlığı kazandırarak konu hakkında düşünmelerini sağlamak; konuyu olumlu ve olumsuz yanlarıyla ve tarafsız bir bakış açısıyla değerlendirerek kendi doğrularını buldurmaktır.

Uygulama: Metin okunurken öğrenciler, katılıp katılmadıkları yerleri belirler ve zihinlerinde oluşan sorulara cevap ararlar. Duygu, düşünce ve olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurmaya çalışırlar. Kişisel deneyimlerinden hareketle okuduklarını anlamlandırırlar.

Kaynak: Sesli ve sessiz okuma kuralları nelerdir?

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

Cevap Yaz