Metrik sistem nedir? - Sayfa 2

metrik sistem ve mil nedir lütfen kısa ve öz...

Metre sistemi XIX. yy.’ın başından itibaren bazı İtalyan devletleri tarafından benimsendi; 1816'da Hollanda'da (o zamanlar Belçika'yı, Birleşik Eyaletler’i ve Lüksemburg'u içine alıyordu) kullanılması zorunlu tutuldu; İspanya metre sistemini 1849’da kabul etti ve 1860’tan sonra kabul eden ülkelerin sayısı arttı. 1872’de Paris'te, Fransız hükümetinin daveti üzerine uluslararası ilkörneklerin oluşturulması için, otuz devletin temsil edildiği bir uluslararası komisyon toplandı.
Metrenin ve kilogramın yeni ilkörneklerinin gerçekleştirilmesi için Frasız arşivleri’ndeki etalonlardan hareket edildi. 1875’te Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin Cumhuriyeti, Avusturya, Belçika, Brezilya, Danimarka, Fransa, ispanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Macaristan, Norveç, Peru, Portekiz, Rusya, Türkiye ve Venezuela diplomatik bir konvansiyon olan Metre konvansiyonu'nu imzaladılar. Bu konvansiyon uyarında katılan devletler bir yandan uluslararası metre'yi oluşturmak için Fransız ulusal arşivleri’nde bulunan etalonu kopya etmeye, diğer yandan da bir Uluslararası ağırlıklar ve ölçüler bürosu kurarak giderlerini birlikte karşılamaya karar verdiler. Sövres'deki Breteuil pavyo- nu’na yerleşen bu büroya kesin etalonları yapma, saklama ve çeşitli devletlere verilen ulusal etalonları bu kesin etalonlarla karşılaştırma görevi verildi. Uzunluğu belirlenen geçici etalon, daha sonra kırk kadar diğer ilkörneğin yapımında kullanıldı ve bunların otuz bir tanesi incelendi; incelenen ilkörneklerden biri uluslararası metre olarak kabul edildi ve diğer otuzu buna göre, kesin bir biçimde belirlendi. 1889'da toplanan Genel Konferans, metrenin ve kilogramın Brejeuil pavyonu’nun mahzenlerine yerleştirilen kesin etalonlarını onayladı ve metre sistemi etalonlarını 1875 anlaşması imzalayan devletlere dağıttı. Uluslararası büro da benzer çalışmaları uluslararası kilogram için yaptı ve daha sonra katılan ülkelerin her biri için ilkörnekler hazırlandı. Bu büro düzenleme görevini, 1921’de elektrik etalonlarını, 1933’te ışık etalonlarını ve 1960'ta ise İyonlaştırıcı ışınımları ölçme etalonlarını oluşturarak genişletti.
1 ocak 1982 tarihinde Metre konvansiyonumu kabul eden devletlerin sayısı 45’ti: eski Alman Demokratik Cumhuriyeti, eski Almanya Federal Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Avustralya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Brezilya, Bulgaristan, eski Çekosr lovakya, Çin Halk Cumhuriyeti, Endonezya, Finlandiya, Fransa, Güney Afrika, Hindistan, Hollanda, Iran, İrlanda, Ispanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya, Kamerun, Kanada, Kore Cumhuriyeti, Macaristan, Meksika, Norveç, Pakistan, Polonya, Portekiz, Romanya, eski SSCB, Şili, Tayland, Türkiye, Uruguay, Venezuela, eski Yugoslavya.
1872 konferansımdan başlayarak, metre sistemi dünya ülkelerinde büyük bir hızla yayıldı. Günümüzde metrik sistem yüzden fazla ülkede yasal olarak zorunludur. Bütün bu ülkelerde, metre sisteminin yalnızca kullanımına izin vermekle yetinilmemiş, birçoğunda özellikle tavsiye edilmiş ve hatta öğretim ya da devlet pazarları gibi bazı alanlarda zorunlu kılınmıştır. 1992 sonu itibariyle ABD, Büyük Britanya, Avustralya, Kanada ve Yeni Zelanda'da metre sistemine geçiş programları tamamlanmıştır.
Türkiye'de, OsmanlI döneminde kullanılmış olan okka, dirhem, arşın, endaze, kulaç vb. gibi karışık ölçü birimleri Cumhuriyet'ten sonra kaldırılarak, 1 nisan 1931 tarihinden itibaren metre sistemine geçilmiştir.