BİSİKLETİN SERÜVENİ PROJE ÖDEVİ
Resim Kaynak: Büyük Larousse
Üstteki resimde bisikletin ilk bulunduğu yıllarda ki halini görmekteyiz. Aşağıda ki resimde ise yıllar boyunca geliştirildikten sonra ki durumunu görmekteyiz.
2.Bisikletin Tarihçesi (Kaynak:
Bisikletin Tarihçesi)
M.Ö. 3500 : İki tekerlekli araçların tarihi, o güne kadar gider. Aşağı Mezopotamya'da Sümerlerin, bunları kullandığına dair kanıtlar bulunmuştur.
M.S. 1551 : İngiltere'de, at arabası kullanılmaya başladı.
M.S. 1791 : "Celeripede" adıyla, oyuncak tahta attan bozma ilk bisiklet, Paris sokaklarında Comte de Sivrac tarafından denendi. Sadece (tek özelliği) tekerlekleri dönüyordu. Sağa-sola dönmek için iyi öğrenmek gerekliydi ve ayaklarla ittirerek ilerliyordu.
M.S. 1793 : Velespid (Velocipede) adını aldı.
M.S. 1817 : İlk defa hareketli (sağa sola) ön tekerlek eklendi ve halk arasında "dandik demir at" adını aldı.
M.S. 1818 : Alman Karl Von Drais drezin adını verdiği bisiklet modelini geliştirdi.
M.S. 1819 : W. K. Clarkson adında biri, geliştirmek için patent aldı. Yaptığı bisiklet, demir çatallarla tutulan tekerleklerin ortasında bulunan bir sele ve yaslanacak bir yerden oluşuyor ve sürücünün, ayaklarıyla aleti hareketlendirirken arkasına yaslanmasına olanak sağlıyordu. Amerika ve diğer Batı Avrupa Ülkeleri zenginleri arasında çok yaygınlaştı.
M.S. 1830 : İskoçyalı, Thomas Mc Call çift tekerli velespiti geliştirdi.
M.S. 1839-40 : İskoçya'da ilk pedallı bisiklet.
M.S. 1860 : Arka fren eklendi.
M.S. 1861 : Pierre Michaux'un fikriyle, ön tekerleğe monte edilen pedallar onu Fransa'da en popüler araç yaptı (Big Bike).
M.S. 1862 : Artık her sene 142 farklı model üretiliyor.
M.S. 1863 : Yıllık üretim 400'e ulaştı. Sele geriye çekildi, frenler arka tekerleğe aktarıldı.
M.S. 1866 : Amerika'ya (James Caroll, Pierre Lallement) ilk patentin verilmesiyle bisiklet, cinsiyet, ırk ayrımı, sosyal sınıf farklılığı gözetilmeden herkes tarafından kullanılmaya başladı ve yeni bir dönem başladı. Kıyafette bile bisiklet modası ortaya çıktı.
M.S. 1869 : İngiltere ve Fransa'da, bisiklet tasarımı yarışmaları düzenlendi. İlk bisiklet dergisi olan "Veleocipede Illustre" yayın hayatına başladı. Velodrom denemese de ilk yarış pisti açıldı.
M.S. 1890 : Bisiklet üreticisi "The Arnold, Schwinn" kuruldu.
M.S. 1891 : Ignaz Schwinn, yılda 25.000 bisiklet üretmeye başladı. Kurduğu bisiklet takımına (Team Paramount), dünyanın en iyi bisikletçilerini topladı.
M.S. 1930 : İlk şişme lastik kullanılmaya başlandı.
M.S. 1934 : Schwinn, motorlu taşıtlardaki bilgisini bisikletlere aktararak, ilk şişme iç lastikli bisikleti tasarladı. Bundan sonra piyasa canlandı.
M.S. 1960 : İlk vitesli bisikletler (3 - 10 vites) üretildi.
M.S. 1960 : Gary Fisher ve Charles Kelly, dağ bisikletini keşfetti.
M.S. 1972 : İlk "RAGBRAI" turu gerçekleştirildi.
TEKER ÇAPLARINA GÖRE BİSİKLETLER
Bisiklet tipleri birkaç farklı şekilde sınıflandırılabilirler. Bunlardan birisi tekerlek çaplarına göre sınıflandırmadır. 3 teker çapı şu anda çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlar: 622mm (28¨), 559mm (26¨), 406mm (20¨). Bunların dışında 27¨ çapındaki tekerlekler uzun yıllar boyunca yol bisikletlerinde kullanılmıştır. 584mm çaplı 650B olarak tanımlanan tekerlekler de son zamanlarda bazı üreticiler tarafından kullanılmaya başlanmıştır.
Teker çapı sınıflandırmasına göre 28¨ teker çapına sahip bisikletler yol bisikleti, 26¨ teker çapına sahip bisikletler dağ bisikleti olarak kabaca tanımlanır. 20¨ tekerlere sahip bisikletler BMX bisikletleri 19¨ hacı bisikleti olabildikleri gibi, farklı 3 tekerlekli hatta 4 tekerlekli bisikletlerde ve yatay bisikletlerde sıklıkla kullanılırlar.
3. İlk üretilen bisikletlerin saatte ki hızları 6 km iken sonra teknolojik olarak gelişim oldukça bisikletlerde hızlanmıştır. Günümüzde ki bisikletler türlerine göre çeşitli hızlara sahiptir. Yarış bisikletleri en hızlı bisikletler olup saatte yaklaşık 85 km hıza ulaşabilmektedirler. Gezi için yapılmış olan bisikletler ise saatte 40-50 km hız yapabilmektedir.
4. Saatteki ortalama hızı 30 km olan bir bisikletin sabit hızda gittiğini varsayarak, 1, 15, 30 ve 45. Dakikalarda ki hızı aşağıda ki tabloda gösterilmiştir.
1' 15' 30' 45' 60' 120'
HIZ (V) KM/H 30 km/h 30 km/h 30 km/h 30 km/h 30 km/h 30 km/h
30 km yi kat ettiği zaman X
60 km yi kat ettiği zaman x
5. Saatteki ortalama hızı 30 km olan ve sabit hızla yol alan bu bisiklet 30 km yi ne kadar zamanda alacağını bulmak için, V = YOL X ZAMAN olduğundan, 30 km/h = 30 km x zaman olarak tek bilinmeyenli bir denklem oluşturarak zaman = 1 saat olarak bulunur, aynı şekilde 60 km yolu ne kadar sürede alacağını bulmak içinde 30 km/h = 60 km x zaman şeklinde tek bilinmeyenli bir denklem oluşturarak zaman= 2 saat olarak bulunmuştur ve yukarıda ki tabloda gösterilmiştir. Bu sonuçları grafik olarak aşağıda ki şekilde gösterebiliriz.
HIZ ' ZAMAN GRAFİĞİ
6. Ben bu soruda 1970 lerde üretilen dağ bisikletini seçtim. Dağ bisikletlerinin standart bisiklet çapı
559 mm yani 55,9 cm olarak yapılmıştır. Buna göre bu bisikletin yarıçapını (r) 55,9 /2 = 27,95 cm olarak buluruz.
7.
* Merkez açı: Köşesi merkez üzerinde olan açıya merkez açı denir.Merkez açı gördüğü yayın ölçüsüne eşittir.
8. Majör çember yayı: Merkez açının kenarlarının çemberi veya daireyi kestiği noktaların arasındaki yaylardan büyük olana majör (büyük) çember yayı denir.
Minör çember yayı: Merkez açının kenarlarının çemberi veya daireyi kestiği noktaların arasındaki yaylardan küçük olana minör (küçük) çember yayı denir. Merkez açının gördüğü yay minör yaydır.
ÖLÇÜLERİ: Majör Yay: Minör Yay:
9. Tarihsel gelişimine göre ilk üretilen bisikletlerde tekerleklerdeki yaylar arasında ki merkez açı ölçüsü ve minör yay uzunlukları daha büyüktür. Yeni model bisikletlerde ise bu durum tam tersi olarak görülmektedir. Tekerlek boyları ilk üretilen bisikletlerde eşit büyüklükte olmayıp, sonra bu boy eşitlenmiştir. Pedallar eklenmiş, sonra en son modellerde vites eklenmiştir.
BİSİKLET BULUNMASAYDI HANGİ TEKNOLOJİK GELİŞMELER OLMAYABİLİRDİ
Bugün yaşadığımız 21. Yüzyılda ki teknolojik olanaklarımızı ve modern gelişmeleri, yüzyıllar önce keşfedilmiş olan ve bu günün şartlarına göre çok basit icatlara borçluyuz. Milattan önce bulunan yuvarlatılmış bir kaya parçasının döndürülerek yuvarlanması bugüne kadar bir çok muazzam teknolojik aygıtların bulunmasında bizlere ışık tutmuştur. Bahsettiğim icat tabii ki 'tekerlek'. Tekerlek bulunduktan sonra insanlar bu icat sayesinde bir çok ağır yükü kolayca taşıyabileceklerini keşfetmiş ve bunu takiben iki tekerlekli araçlar, at arabaları, bisiklet v.b. bir çok keşif ortaya çıkmıştır.
Bisikletin tarihini okuduğum zaman insanların ufacık yuvarlak bir taş parçasını günümüze kadar nasıl bu kadar geliştirebildiğini hayretle ve merakla izledim. Ve şunu düşündüm, eğer tekerlek bulunmasaydı bisiklet, motosiklet, arabalar, uçaklar, helikopterler v.b. bir çok hava ve kara ulaşım araçları bugün olmayabilirdi.
O yüzden hiçbir zaman çok basit ve gereksiz gibi görünen bir buluşu asla küçümsememeliyiz. Bir gün mutlaka bu küçük buluş, ileride bize çok farklı teknolojik buluşların önünü açacaktır.
Kaynak:
bisikletin seruveni OdevSor.com