Ziyaretçi
silginin öyküsü kompozisyon
Silginin Tarihçesi
Eski çağlarda grafit ve kara kömür kalemlerin izlerini silmek için beyaz ekmek kullanıldığı bilinmektedir. Bugün bazı karakalem sanatçıları halen bu efekti kullanırlar. Modern gelişim ise şu şekilde olmuştur.
Fransız Akademisi'nin 1752 tutanağında silgiden bahsedildiğine rastlanmaktadır. Bu kayıtlarda kalemle yazılan yazıları silmekte kullanılan caoutchouch adı verilen Güney Amerika ağaçlarından elde edilen bitkisel bir silgiden söz edilmektedir.
1770 yılındaingiliz mühendis Edward Nairne ekmek parçaları yerine kauçuk kullanarak ilk kauçuk-silgi'yi yarım inç-kübüne 3 shilling'den satışa sundu. Nairne kauçuk parçalarını biraraya getirirken tesadüf eseri onların silme gücünü farketmiş ve ürünü oluşturmuştu. Bu yüzden ingilizce'de bazen silgi eraser yerine doğrudan kauçuk rubber kelimesi kullanılır.
Silgi konusundaki esas ilerleme diğer pek çok konuda olduğu gibi 1839'da Charles Goodyear'ın volkanize kauçuğu keşfetmesi oldu. Böylece daha dayanıklı ve uzun ömürlü olan silginin kullanımı arttı.
Silgiyi ilk defa 1736’ da Avrupa’ ya getiren Fransız kaşif ve bilim adamı Charles Marie de la Condamine’ dir. Bu aslında Güney Amerika’ da yerli kabilelerin oyun için ve tavuk tüyü gibi şeyleri vücutlarına yapıştırmak için kullandıkları bir maddeydi. Avrupalılar bunu kullandı fakat bir süre . sonra çürüdüğü için kullanışlı olmadı. 1839’ da Charles Goodyear kauçuğu işlemenin ve dayanıklı kılmanın yolunu buldu. Bugün kullandığımız silgilere şekil vermiş oldu.
Silgi Çeşitleri Nelerdir?
Kauçuk bitkisel yağ ince süngertaşı ve sülfürle bağlı kauçuğun bileşimidir. Bu karışım kauçuk işleme aygıtlarında işlenir kalıptan geçirilerek sertleştirilir. En sık kullanılan silgi cinsidir. Kanserojen olduğu iddia edilmiştir.
Kalem Arkası; Kimi silgiler özellikle kurşun kalemlerin arka tarafına yapıştırılımış halde bulunur.Genelde bu silgiler kalemin rengiyle uyumlu bir renkte olurlar. Kalem arakası silgilerin kullanımı genelde zor olduğu gibi hoyratça kullanılmaları kağıda zarar verebilmektedir. Bu silgiler bazı uçlu kalemlerde ucun dışarı çıkmaması için kullanılırlar. Cap-eraser adı verilen kalem arkası silgiler sonradan kaleme takılmak amacıyla aksesuar şeklinde tasarlanır ve arka kısma şapkavari bir biçimde geçirilirler.
Art-Gum genelde sanatçılar tarafından kullanılan geniş yüzeyli yumuşak kauçuktan yapılmış kaliteli silgilerdir. Oldukça büyük yüzeyleri zahmetsiz ve kağıda zarar vermeden silebilirler. Arkasında çok artık bırakır. Genelde rengi kahverengidir.
Yoğrulmuş Silgi yine sanatçılar tarafından tercih edilen oyun hamuruna benzeyen bir türdür. Sakız kadar esnek olan bir materyalden yapılır. Grafit ve kömür parçalarını içine alan bu silgi uzun süre yeteneğini korur. Bu silgiler bazen çeşitli efektler vermek için de kullanılırlar. Geniş bölgeleri silmek için uygun olmayan bu silgi; ısındığı takdirde kağıda yapışabilir.
Vinil Silgi yumuşak vinil silgiler genelde plastik-benzeri bir yapıya ve kauçuk cinslerine göre daha temiz kalan bir yüzeye sahiptirler.Kullanıldıkları zemine daha az zarar verirler. Hafif izleri silmede daha kullanışlıdırlar.Hassas plan kâğıtlarının üzerinde kolayca kullanılırlar; mühendisler ve mimarların kullanım amaçlarına uygundurlar.Genelde beyaz renge sahiptirler.
Sünger: Genelde tebeşir tahta veya ispirtolu kalemlerin kullanıldığı beyaz tahtalarda kullanılırlar. Yapı olarak bulaşık süngerlerinden farkları yoktur. Bazıları kullanışlılığı arttırmak amacıyla mıknatıslıdır.
Dak-sil genelde daktilo veya tükenmez kalem hatalarını kapatmak için bunların üzerine sürülen beyaz boya veya yapıştırlan beyaz bantlara verilen addır.
Silgi Hangi Maddeden Yapılır? - Silgi Nasıl Yapılır?
Silginin hammaddesi kauçuktur.Sadece sıcak ülkelerde yetişen kauçuk ağacının oval biçimli büyük ve kalın yaprakları vardır. Türiye’nin güney illerinde de bol miktarda yetişen kauçuk ağacından esnek ve dayanıklı olan kauçuk elde edilir. Bu ağacı Avrupalılar’a tanıtan ise Charles Marie de la Condamine adlı Fransız bilim adamı olmuştur.
Yapay kauçuktan uzun şeritler halinde kesilen parçalar yüksek basınç altında pişirme işlemi yapan bir makineye konuyor Burada piştikten sonra soğutulup küçük parçalara bölünüyor Yapılması gereken diğer bir iş de silgilerin köşelerinin yuvarlaklaştırılması Bu işlemi yapan makine günde 250-300 kg silgiyi aynı anda işleyebiliyor Bu işlem de yapıldıktan sonra silgiler artık kullanılabilir duruma geliyor.
Ancak arkası silgili kalemlerin üretiminde yapılacak bir işlem daha var;
Silgilerin kalemlerin arkasına yerleştirilmesi Hazırlanan tüm silgiler altı açılabilen dev bir kovanın içine dolduruluyor Bu kovanın altında yürüyen merdivenlere benzer biçimde çalışan taşıyıcı kayışlar bulunuyor Silgiler kovanın alt kapağı açıldıkça sırayla bu kayışlara aktarılıyor ve kalemlerin arkasına takılmak üzere ekleme makinesine doğru hareket ediyorlar Bu arada bir başka kovada metal parçaları var Bu metal parçaları sayesinde silgiler kalemlerin arkasına kolayca tutturulabiliyor Metal parçaları da aynı şekilde başka bir taşıyıcı kayışla ekleme makinesine doğru yol alıyor Ekleme makinesinde ilk olarak metallerin içleri tutkal dolduruluyor ve kalemlerin arkasına yapıştırılıyor Son olarak da hazır bekleyen silgiler kalemlerin arkasına yapıştırılan bu metallerin içine sokuluyor Tutkal kuruduğunda silgili kalemlerimiz de hazır Bu silgili kalemlerden fabrikalarda günde iki ton üretiliyor.
Silgi nasıl siler?
Bir kurşun kalemin yazı yazan kısmı kurşun değil grafittir. Grafit ise bir nevi karbon bileşimidir. Yazı yazarken kurşun kalemin kağıt üzerine bıraktığı iz ucundaki karbonun kağıt tarafından aşındırılıp tutulan kısmıdır.
Kağıdın üzerindeki kurşun kalem izlerine mikroskopla bakıldığında 2 ila 10 mikrometre yani bir saç kılından 6 kez küçük çapta kumlu köşeli taneciklerden oluştuğu görülür. Kurşun kalem izini oluşturan bu minik grafit noktaları kağıdın yüzeyinin biraz altında kağıdın lifleri ile iç içe geçmiş durumdadırlar.
Silginin kağıdın liflerine karışmış bu grafit parçacıklarını çekip çıkarması silgi ile kağıt arasındaki sürtünmenin yarattığı bir aşınmadır. Lastik silgi yumuşaklığı sayesinde kağıt liflerine nüfuz eder kağıdı aşındırıp çok ince bir tabakasını kaldırırken grafit parçalarını da çekip çıkarır.
Bir kağıttaki yazıyı sildikten sonra kağıt üzerinde biriken parçacıklara mikroskopla 200 kere büyütülüp bakıldığında bunların içine grafit konulmuş sigara böreği ruloları halinde olduklarını görürüz. Grafit parçalarının bir kısmı da lastiğin üzerine yapışıp kaldığından silginin kullanılan yerinin rengi de koyulaşır.
Sonuç olarak silgi sadece yumuşak bir lastiktir. Kağıdı olduğu gibi bırakıp sadece yazıları silmez. Ovalama ve aşındırma prensibine göre çalıştığından kağıdın bir tabakasını da yerinden çıkarır. Bu nedenle aynı yere yazılan yazı tekrar tekrar silinemez birkaç siliş sonunda kağıdın o yerinde bir delik meydana gelir.
Kağıda yazılan yazı hemen anında silgi ile silinirse kolaylıkla çıkar. Eğer aradan bir süre geçmişse ne kadar uğraşılırsa uğraşılsın ne kadar sert bir silgi kullanılırsa kullanılsın çizgi tam anlamıyla çıkmaz muhakkak kağıtta iz bırakır. Bunun sebebi kalemdeki grafitin mumlu bir özelliğe sahip olmasıdır.
Yazıyı yazarken bu yumuşak balmumumsu madde de grafit parçacıkları ile birlikte kağıdın lifleri arasındaki boşluklardan içine nüfuz eder. Zamanla bu mumlu kısım hem sertleşir hem de havanın etkisiyle oksitlenir grafit parçacıklarının kağıdın bünyesine sıkıca tutunmalarını sağlar. Bu hale gelmiş grafit kağıdın daha derin tabakalarına indiğinden silgi ile kolayca aşındırılamaz kağıdın üst tabakaları alınsa dahi yazı tam olarak silinemez.
Kırtasiyecilerde beyazdan turuncuya yeşilden kırmızıya rengarenk silgiler bulunur. Bu renklendirmenin ana amacı silginin çocuklar için çekiciliğini arttırmaktır. Renklerin bir kısmı üretim aşamasında oluşturulur ve lastiklerin değişik bileşim ve kalitelerini gösterirler ama neticede silgi basit bir lastiktir.
Sponsorlu Bağlantılar
Fransız Akademisi'nin 1752 tutanağında silgiden bahsedildiğine rastlanmaktadır. Bu kayıtlarda kalemle yazılan yazıları silmekte kullanılan caoutchouch adı verilen Güney Amerika ağaçlarından elde edilen bitkisel bir silgiden söz edilmektedir.
1770 yılındaingiliz mühendis Edward Nairne ekmek parçaları yerine kauçuk kullanarak ilk kauçuk-silgi'yi yarım inç-kübüne 3 shilling'den satışa sundu. Nairne kauçuk parçalarını biraraya getirirken tesadüf eseri onların silme gücünü farketmiş ve ürünü oluşturmuştu. Bu yüzden ingilizce'de bazen silgi eraser yerine doğrudan kauçuk rubber kelimesi kullanılır.
Silgi konusundaki esas ilerleme diğer pek çok konuda olduğu gibi 1839'da Charles Goodyear'ın volkanize kauçuğu keşfetmesi oldu. Böylece daha dayanıklı ve uzun ömürlü olan silginin kullanımı arttı.
Silgiyi ilk defa 1736’ da Avrupa’ ya getiren Fransız kaşif ve bilim adamı Charles Marie de la Condamine’ dir. Bu aslında Güney Amerika’ da yerli kabilelerin oyun için ve tavuk tüyü gibi şeyleri vücutlarına yapıştırmak için kullandıkları bir maddeydi. Avrupalılar bunu kullandı fakat bir süre . sonra çürüdüğü için kullanışlı olmadı. 1839’ da Charles Goodyear kauçuğu işlemenin ve dayanıklı kılmanın yolunu buldu. Bugün kullandığımız silgilere şekil vermiş oldu.
Silgi Çeşitleri Nelerdir?
Kauçuk bitkisel yağ ince süngertaşı ve sülfürle bağlı kauçuğun bileşimidir. Bu karışım kauçuk işleme aygıtlarında işlenir kalıptan geçirilerek sertleştirilir. En sık kullanılan silgi cinsidir. Kanserojen olduğu iddia edilmiştir.
Kalem Arkası; Kimi silgiler özellikle kurşun kalemlerin arka tarafına yapıştırılımış halde bulunur.Genelde bu silgiler kalemin rengiyle uyumlu bir renkte olurlar. Kalem arakası silgilerin kullanımı genelde zor olduğu gibi hoyratça kullanılmaları kağıda zarar verebilmektedir. Bu silgiler bazı uçlu kalemlerde ucun dışarı çıkmaması için kullanılırlar. Cap-eraser adı verilen kalem arkası silgiler sonradan kaleme takılmak amacıyla aksesuar şeklinde tasarlanır ve arka kısma şapkavari bir biçimde geçirilirler.
Art-Gum genelde sanatçılar tarafından kullanılan geniş yüzeyli yumuşak kauçuktan yapılmış kaliteli silgilerdir. Oldukça büyük yüzeyleri zahmetsiz ve kağıda zarar vermeden silebilirler. Arkasında çok artık bırakır. Genelde rengi kahverengidir.
Yoğrulmuş Silgi yine sanatçılar tarafından tercih edilen oyun hamuruna benzeyen bir türdür. Sakız kadar esnek olan bir materyalden yapılır. Grafit ve kömür parçalarını içine alan bu silgi uzun süre yeteneğini korur. Bu silgiler bazen çeşitli efektler vermek için de kullanılırlar. Geniş bölgeleri silmek için uygun olmayan bu silgi; ısındığı takdirde kağıda yapışabilir.
Vinil Silgi yumuşak vinil silgiler genelde plastik-benzeri bir yapıya ve kauçuk cinslerine göre daha temiz kalan bir yüzeye sahiptirler.Kullanıldıkları zemine daha az zarar verirler. Hafif izleri silmede daha kullanışlıdırlar.Hassas plan kâğıtlarının üzerinde kolayca kullanılırlar; mühendisler ve mimarların kullanım amaçlarına uygundurlar.Genelde beyaz renge sahiptirler.
Sünger: Genelde tebeşir tahta veya ispirtolu kalemlerin kullanıldığı beyaz tahtalarda kullanılırlar. Yapı olarak bulaşık süngerlerinden farkları yoktur. Bazıları kullanışlılığı arttırmak amacıyla mıknatıslıdır.
Dak-sil genelde daktilo veya tükenmez kalem hatalarını kapatmak için bunların üzerine sürülen beyaz boya veya yapıştırlan beyaz bantlara verilen addır.
Silgi Hangi Maddeden Yapılır? - Silgi Nasıl Yapılır?
Silginin hammaddesi kauçuktur.Sadece sıcak ülkelerde yetişen kauçuk ağacının oval biçimli büyük ve kalın yaprakları vardır. Türiye’nin güney illerinde de bol miktarda yetişen kauçuk ağacından esnek ve dayanıklı olan kauçuk elde edilir. Bu ağacı Avrupalılar’a tanıtan ise Charles Marie de la Condamine adlı Fransız bilim adamı olmuştur.
Yapay kauçuktan uzun şeritler halinde kesilen parçalar yüksek basınç altında pişirme işlemi yapan bir makineye konuyor Burada piştikten sonra soğutulup küçük parçalara bölünüyor Yapılması gereken diğer bir iş de silgilerin köşelerinin yuvarlaklaştırılması Bu işlemi yapan makine günde 250-300 kg silgiyi aynı anda işleyebiliyor Bu işlem de yapıldıktan sonra silgiler artık kullanılabilir duruma geliyor.
Ancak arkası silgili kalemlerin üretiminde yapılacak bir işlem daha var;
Silgilerin kalemlerin arkasına yerleştirilmesi Hazırlanan tüm silgiler altı açılabilen dev bir kovanın içine dolduruluyor Bu kovanın altında yürüyen merdivenlere benzer biçimde çalışan taşıyıcı kayışlar bulunuyor Silgiler kovanın alt kapağı açıldıkça sırayla bu kayışlara aktarılıyor ve kalemlerin arkasına takılmak üzere ekleme makinesine doğru hareket ediyorlar Bu arada bir başka kovada metal parçaları var Bu metal parçaları sayesinde silgiler kalemlerin arkasına kolayca tutturulabiliyor Metal parçaları da aynı şekilde başka bir taşıyıcı kayışla ekleme makinesine doğru yol alıyor Ekleme makinesinde ilk olarak metallerin içleri tutkal dolduruluyor ve kalemlerin arkasına yapıştırılıyor Son olarak da hazır bekleyen silgiler kalemlerin arkasına yapıştırılan bu metallerin içine sokuluyor Tutkal kuruduğunda silgili kalemlerimiz de hazır Bu silgili kalemlerden fabrikalarda günde iki ton üretiliyor.
Silgi nasıl siler?
Bir kurşun kalemin yazı yazan kısmı kurşun değil grafittir. Grafit ise bir nevi karbon bileşimidir. Yazı yazarken kurşun kalemin kağıt üzerine bıraktığı iz ucundaki karbonun kağıt tarafından aşındırılıp tutulan kısmıdır.
Kağıdın üzerindeki kurşun kalem izlerine mikroskopla bakıldığında 2 ila 10 mikrometre yani bir saç kılından 6 kez küçük çapta kumlu köşeli taneciklerden oluştuğu görülür. Kurşun kalem izini oluşturan bu minik grafit noktaları kağıdın yüzeyinin biraz altında kağıdın lifleri ile iç içe geçmiş durumdadırlar.
Silginin kağıdın liflerine karışmış bu grafit parçacıklarını çekip çıkarması silgi ile kağıt arasındaki sürtünmenin yarattığı bir aşınmadır. Lastik silgi yumuşaklığı sayesinde kağıt liflerine nüfuz eder kağıdı aşındırıp çok ince bir tabakasını kaldırırken grafit parçalarını da çekip çıkarır.
Bir kağıttaki yazıyı sildikten sonra kağıt üzerinde biriken parçacıklara mikroskopla 200 kere büyütülüp bakıldığında bunların içine grafit konulmuş sigara böreği ruloları halinde olduklarını görürüz. Grafit parçalarının bir kısmı da lastiğin üzerine yapışıp kaldığından silginin kullanılan yerinin rengi de koyulaşır.
Sonuç olarak silgi sadece yumuşak bir lastiktir. Kağıdı olduğu gibi bırakıp sadece yazıları silmez. Ovalama ve aşındırma prensibine göre çalıştığından kağıdın bir tabakasını da yerinden çıkarır. Bu nedenle aynı yere yazılan yazı tekrar tekrar silinemez birkaç siliş sonunda kağıdın o yerinde bir delik meydana gelir.
Kağıda yazılan yazı hemen anında silgi ile silinirse kolaylıkla çıkar. Eğer aradan bir süre geçmişse ne kadar uğraşılırsa uğraşılsın ne kadar sert bir silgi kullanılırsa kullanılsın çizgi tam anlamıyla çıkmaz muhakkak kağıtta iz bırakır. Bunun sebebi kalemdeki grafitin mumlu bir özelliğe sahip olmasıdır.
Yazıyı yazarken bu yumuşak balmumumsu madde de grafit parçacıkları ile birlikte kağıdın lifleri arasındaki boşluklardan içine nüfuz eder. Zamanla bu mumlu kısım hem sertleşir hem de havanın etkisiyle oksitlenir grafit parçacıklarının kağıdın bünyesine sıkıca tutunmalarını sağlar. Bu hale gelmiş grafit kağıdın daha derin tabakalarına indiğinden silgi ile kolayca aşındırılamaz kağıdın üst tabakaları alınsa dahi yazı tam olarak silinemez.
Kırtasiyecilerde beyazdan turuncuya yeşilden kırmızıya rengarenk silgiler bulunur. Bu renklendirmenin ana amacı silginin çocuklar için çekiciliğini arttırmaktır. Renklerin bir kısmı üretim aşamasında oluşturulur ve lastiklerin değişik bileşim ve kalitelerini gösterirler ama neticede silgi basit bir lastiktir.