SAMİLER VE REN GEYİKLERİ
İskandinav Yarımadası’nın kuzeyindeki Laponya, dilleri, geleneksel kıyafetleri, el sanatları ve müzikleriyle İskandinavya’da yaşayan diğer halklardan farklılıklar gösteren Sami halkının yurdu. Samiler bugün, Norveç, İsveç, Finlandiya ve Rusya sınırları dahilinde kalan ve buz ovası diye adlandırdıkları topraklarda yaşıyorlar. Birçok yerli halk gibi, Samilerin de hiçbir zaman kendi devletleri olmamış. Ancak yarımadadaki dört devlette de kendilerine ait siyasi ve kültürel örgütleri var.
Samiler kendilerine Lapyalı denmesinden hoşlanmıyorlar. Lapp kelimesi ‘yama’ anlamına geliyor. Samilerin rengârenk giysilerine ithafen kullanılan kelime, bu yüzden alaycı bir anlam taşıyor. Samiler, Lapyalı kelimesinin ayrı bir halkı ifade edemeyeceğini, çünkü bölgede yaşayan başka halklar da bulunduğunu söylüyor. Ayrıca bugün Samilerin büyük bir kısmı Lapya ya da Laponya olarak adlandırılan bölgenin dışında yaşıyor.
Ren geyikleri ile Sami kültürü arasında kopmaz bir bağ var. Geyik kışın, Samiler için vazgeçilmez bir besin kaynağı. Geyiğin derisi, dondurucu soğuktan koruyan giysilerin yapımında kullanılıyor. Daha eski tarihlerde Samilerin geyiğin sütünden de yararlandığı biliniyor. Bu sıkı bağ nedeniyle resimden elişine pek çok alanda geyik motifleri kullanıyorlar; ayrıca geyik kemiklerinden bıçaktan müzik aletine türlü objeler yapıyorlar. Geyiğe Sami efsanelerinde de sık sık rastlanıyor. Bugün ren geyiklerinin yaşam alanlarının bir kısmı, ticari faaliyetler ve petrol arama çalışmaları yüzünden zarar görmüş durumda; geyiklerin nesli de tehdit altında.