Titanik Gemisi (RMS Titanic) - Sayfa 3

Titanik Enkazının Geri Dönüşümü!

Yapılan araştırmalar doğrultusunda Titanik enkazının yaklaşık 20 yıl içerisinde bakteri istilası nedeniyle tamamen yok olabileceği belirlendi. Bazı bakteriler ise gemi enkazlarının çürümesini önleyen bir işleve sahip. Okyanus bilimcisi Robert Ballard, Titanik'in enkazını 1985'te bulmuştu. Soğuk Savaş sırasında batan iki Amerikan nükleer deniz altının enkazını ararken, iki enkaz arasında tesadüf eseri Titanik'e rastlamıştı. İlgili derinliğe kadar ışığın sızmaması ve yüksek basınç nedeniyle canlı yaşamı için pek uygun olmayan deniz yüzeyinden 3,8 km derinlikteki bu yerde söz konusu gemi enkazı, oldukça iyi korunmuş bir durumdaydı.

Yıllar sonra bazı bakterilerin metali aşındırdığı görüldü. 1991'de enkazdan pas örnekleri alındığında bunların canlılarla dolu olduğu tespit edildi. Üstelik bu canlı türü daha önce bilinmeyen bir bakteri sınıfına aitti. Gemiye atfen ilgili bakteriye Halomonas titanicae adı verildi. Söz konusu bakteri başka canlıların yaşayamadığı, karanlık, basınçlı, hatta tuzlu ortamlarda yaşayabiliyordu. H. titanicae ise gemi enkazlarında yaşayan tek bakteri değil. Enkaz deniz tabanına iner inmez çok sayıda mikrop bütün yüzeyini kaplayarak 'biyofilm' adı verilen kaygan bir tabaka oluşturur. Bu tabaka mercan, sünger ve yumuşakçaları, onlar ise daha büyük canlıları ilgili ortama çeker.

H. titanicae bakterisi gemideki demiri yiyerek beslenirken diğer birçok bakteri de enkazı koruyan bir işlev görür. Bugün hala M.Ö. 14. yüzyıldan kalma gemi enkazlarına rastlanmasının nedeni koruyucu işleve sahip bakterilerdir. 2014 yılında yapılan geniş çaplı bir araştırmada ise gemi enkazında bulunan mikropların türünün gemide kullanılan malzemelere göre değişken olduğu görüldü.

Metal ve ahşap bir omurgaya sahip olan gemiler farklı bakterileri çekebilme özelliğine sahip. Ancak bu bakteriler ilgili malzemelerle beslenmekle birlikte onları çürümekten de koruyan bir misyon üstleniyor. Enkaz dibe çöküp tuzlu suyla temasa geçtiğinde aşınma başlıyor. Fakat mikropların gemi yüzeyinde oluşturduğu biyofilm deniz suyu ile gemi arasında bir tabaka oluşturarak bu temasın sınırlanmasını sağlıyor. Kullanımda olan başka bir gemi enkazın olduğu yere demir atmışsa örneğin, bu tabaka kısmen parçalanmış olacağı için bu bağlamda çürüme yine hızlanan bir nitelik taşıyacaktır.

İlgili mekanik çarpma etkisinin yanında körfezden okyanus derinliklerine inen petrol de çürümeyi hızlandıran bir başka faktördür. Araştırmacılar deniz canlıları için aynı zamanda bir yuva niteliği taşıyan Titanik vb gemi enkazlarının ahşap ve metalle beslenen bakteriler, tuzlu suyun aşındırıcı etkisi vs gibi nedenlerle bir gün tamamen yok olacağını ve geri dönüşüm yaşayacaklarını belirtiyor.

Kaynak: BBC Bilim / Science (5 Eylül 2017)