Prostat Kanseri

Prostat hakkında yanlış bilinenler
Prostat hastalıkları hakkında toplumda çok fazla yanlış bilginin bulunduğunu ifade eden uzmanlar, bu yanlışların hastalığın tespiti ve tedavisi konusunda sorunlara neden olduğu uyarısında bulunuyor.
Prostat Gazi Üniversitesi (GÜ) Tıp Fakültesi Üroloji ABD Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Biri “Bilgi kirliliği, prostat hastalıklarına yanlış bir bakış sergilenmesine yol açabiliyor. Bu durum, ürologlar açısından dezavantaj oluşturuyor. Çünkü yanlış bilgiye sahip hasta, hekime ön yargılı olabiliyor ya da hekime başvuruyu geciktiriyor” dedi.
Prostata ilişkin tek hastalığın “prostat büyümesi” olmadığını vurgulayan Biri, bunun dışında iyi huylu prostat büyümesi, akut prostatit, kronik prostatit, prostat taşları ve prostat kanseri gibi hastalıkların da görülebildiğini söyledi.

Sık idrara çıkma prostat belirtisi olabilir
“Sık idrara çıkan bir kişi prostat olmuştur” yargısının da tam olarak doğru olmadığını ifade eden Biri, “Sık idrara çıkmak prostat hastalıklarında olabilir, ancak sık idrara çıkmanın tek nedeni prostat değildir” diye konuştu.
Biri, prostatın 50 yaşından küçüklerde görülmeyeceği bilgisinin de yanlış olduğunu belirterek, prostata bağlı problemlerin daha çok yaşlı erkek popülasyonunda görüldüğünü, ancak genç erkelerde de prostata bağlı sorunlarla karşılaşılabildiğini söyledi.
Biri, “iyi huylu prostat büyümesinde lazer tedavisi ve açık ameliyat daha iyidir” anlayışının da doğru olmadığını ifade etti.
BPH’nin tedavisi için yıllardan beri kullanılan “kapalı yöntemin (TUR-P) günümüzde de altın standart metot” olarak kabul edildiğini belirten Biri, “Elbette, lazer tedavisi ve açık prostat ameliyatı gerektiği durumlarda yapılmalıdır. Fakat günümüzde açık ameliyatın ve lazer prostatektominin kullanılma sıklığı oldukça azalmıştır” dedi.
Biri, prostat bezinde yer alan salgı bezlerinden kaynaklanan köyü huylu büyüme olarak tanımlanan prostat kanserinde de kandaki PSA (Prostat Spesifik Antijen) yüksekliği nedeniyle prostat iğne biyopsisi ile tanı konulduğunu anlattı.
Prostat kanserinin, aynen BPH gibi belirtiler verebildiğini, ancak genellikle belirti vermeden kandaki PSA yüksekliği ile ortaya çıktığını belirten Biri, erken evre de yakalanan kanserlerde tedavinin ameliyat olduğunu söyledi. Biri, “Ameliyat ile yüzde 100′e yakın başarı sağlanabilir. Ancak ileri evredeki kanserlerde tedavi şekli hastanın durumuna göre değişir. Tedavide lazer prostatektominin yeri yoktur” diye konuştu.
Prostat kanserinin “önlenemediğini, ancak erken tanı konabildiğini” vurgulayan Biri, 50 yaşını geçmiş her erkeğin yılda bir kez PSA ölçümü ve prostat muayenesi ve ailesinde prostat kanseri öyküsü bulunanların 40 yaşından sonra tarama yaptırmaları gerektiği uyarısında bulundu.

Prostat ameliyatı sonrasında cinsellik biter mi?
Biri, prostat hastalıklarında farklı ameliyat metotları uygulandığını anlatarak, BPH için kapalı ve açık ameliyat, prostat kanseri için açık, laparoskopik ve robotik ameliyatların uygulandığını dile getirdi.
İyi huylu prostat büyümesi için yapılan ameliyatlarda, “cinsel aktivitenin etkilenmediğini” vurgulayan Biri, “Son yıllarda gelişen yeni teknikler sayesinde prostat kanseri için yapılan ameliyatlarda da operasyon sonrası ereksiyon kapasitesi yüzde 50′lere kadar çıkmıştır” diye konuştu.
Biri, “prostatit, ameliyatsız tedavi edilmez” anlayışı ile ilgili olarak da prostat bezinde mikropların ve bazı durumlarda endojen-exojen kimyasalların neden olduğu iltihabi hastalık prostatitin akut olması halinde bir süre sonra geçtiğini söyledi.

“PSA’nın yüksek olması kanserden şüphelendirir”
Biri, PSA prostatın epitel hücreleri tarafından üretilen ve seminal sıvıda yüksek oranda bulunan protein yapısındaki bir enzim olduğunu, normal durumda prostattan seruma az miktarda karıştığını anlattı.
Kandaki yükselmenin, prostat hastalığının göstergesi olduğuna dikkati çeken Biri, şunları kaydetti:
“PSA normalde, 4 ng/ml’nin altında olmalıdır. 4 ng/ml altındaki değerler, normal olarak kabul edilmektedir. PSA’nın yüksek olması kanserden, şüphelendirir ancak kesin tanı konulmaz. Kanserden şüpheleniliyorsa, prostat iğne biyopsisi yapılmalıdır.”

Türkiye'de ilk kez yapılan “Prostat Kanseri İnsidans Çalışması”nın ön raporunda, prostat kanserinin erkeklerde akciğer kanserinden sonra ikinci sıraya yerleştiği ve mesane kanserinin üstüne çıktığı belirlendi.

Üroonkoloji Derneği tarafından, dünyada erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden olan prostat kanseriyle ilgili Türkiye'de ilk kez ve 12 şehirde “Prostat Kanseri İnsidans (görülme sıklığı) Çalışması” yapıldı ve ön raporu tamamlandı.
Proje Koordinatörü Dr. Ferruh Zorlu, prostat kanserinin görülme sıklığına ilişkin Türkiye'de bugüne kadar kapsamlı bir çalışma olmadığını, Sağlık Bakanlığına bağlı İzmir Kanser İzleme ve Denetleme Kurumu (KİDEM) verilerinin ise Türkiye'yi yansıtmadığını belirterek, “Söz konusu çalışma alana ilişkin Türkiye'de yapılmış tek çalışmadır.” dedi.

Zorlu, Ankara, Adana, Edirne, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Malatya, Trabzon ve Zonguldak illerinde yapılan çalışmayla prostat kanserinin görülme sıklığının saptanması, bölgelere göre risk faktörlerinin dağılımı, hastaların başvuru şekilleri, tanı konulduğunda hastalığın evresi, tanı yöntemleri, histolojik özellikleri, yaş dağılımı ve tanı koyma yöntemlerinin neler olduğunun belirlenmesini amaçladıklarını söyledi.
Zorlu, çalışmaya hasta kayıtlarının 1 Temmuz 2008'de yapılmaya başladığını ve 30 Haziran 2009'da son bulduğunu, tüm verilerin KİDEM'de analize alındığını söyledi.

“GÖRÜLME SIKLIĞI YÜZ BİNDE 35'E YÜKSELDİ”
Prostat kanserinin en çok Batılı toplumlarda görüldüğüne, doğu ülkelerinde daha az karşılaşıldığına dikkati çeken Proje Koordinatörü Zorlu, Türkiye'de hastalığın görülme sıklığının eskiden Asya ülkelerine yakınken, şimdi Akdeniz ülkelerinden İtalya ve İspanya ile aynı olduğunu belirtti. Zorlu, hastalığın en çok ABD'de siyah ırkta, ardından beyaz ırkta; sonrasında ise Kuzey Avrupa ülkelerinde, en az ise Doğu ülkelerinden Japonya'da görüldüğünü söyledi.
Çalışmanın ön sonuçlarına göre, prostat kanserinde belirgin artış olduğunun belirlendiğine dikkati çeken Zorlu, şunları kaydetti:
“Türkiye'de prostat kanserinin erkeklerde akciğer kanserinden sonra 2. sıraya yerleştiği ve mesane kanserinin üstüne çıktığı belirlendi. İzmir verilerinde bir yıl içinde yeni tanı konulan prostat kanseri erkek sayısı yüz binde 9'dan yüz binde 12'ye arttığı belirtilirken, çalışmayla bu oranın yüz binde 35'e yükseldiği saptandı.
Prostat kanseri görülme sıklığı çalışmasında, yüz binde 43.7 ile İstanbul ilk sırada yer alırken, bunu yüz binde 42.6 ile Ankara, yüz binde 33.8 ile Adana, yüz binde 29.4 ile Malatya, yüz binde 28.7 ile Kayseri, yüz binde 26 ile Zonguldak, yüz binde 25.1 ile İzmir, yüz binde 24.6 ile Trabzon, yüz binde 23.6 ile Gaziantep, yüz binde 21.6 ile Eskişehir, yüz binde 19.4 ile Erzurum, yüz binde 17.7 ile Edirne takip ediyor.”

“HASTALIK, EN SIK 65-69 YAŞ ARALIĞINDA GÖRÜLÜYOR”
Hastalığın yaşa göre dağılımında ise çok genç yaşta prostat kanseri tanısı konulan kişiler olduğunun tespit edildiğini ve hastalığın en sık 65-69 yaş aralığında görüldüğüne dikkati çeken Zorlu, “Çalışmada, bir kişinin 25-29, üç kişinin 30-34, yedi kişinin 35-39, 19 kişinin 40-44, 88 kişinin 45-49, 269 kişinin 50-54, 610 kişinin 55-59, 977 kişinin 60-64, bin 175 kişinin 65-69, bin 10 kişinin 70-74, 904 kişinin 75-79, 321 kişinin 80-84 yaş aralığında ve 126 kişinin de 85 yaş üstünde prostat kanseri tanısı aldığı saptandı” diye konuştu.
Zorlu, hastaların çoğunluğuna tanının biyopsi sonrasında konulduğunun belirlendiğini belirterek, şöyle devam etti:
“Hastaların yüzde 98.5'i kanser tanısını biyopsi sonrasında almıştır. Tanı konulan hastaların yüzde 51.4'ünde tümörler çok saldırgan olmayan bir yapıda tespit edilmiştir. Bu da hastaların daha bilinçli olduğunu, zamanında hekim kontrolünden geçtiğini ve hekimlerin de aynı bilinçle gerekli testleri yaparak doğru tanı koyduğunu gösteren sevindirici bir sonuçtur.
Çalışmada, ayrıca hastaların yaklaşık yüzde 50'sinde, tümörün organın içindeyken yakalandığı gördük. Tedavi seçeneklerine ilişkin olarak da hastaların yaklaşık yüzde 51.8'ine cerrahi yöntem, yüzde 20.3'üne ilaç tedavisi uygulanıyor ve yüzde 3.6'sı ise tedavi uygulanmaksızın takip ediliyor.

AİLE ÖYKÜSÜNE DİKKAT
Üroonkoloji Derneği Genel Sekreteri Doç. Dr. Cemil Uygur da prostat kanserinin gelişmiş ülkelerde erkeklerde üregenitel kanserler içerisinde en sık görülen tür olduğunu söyledi.
Hastalıkta, beslenme şeklinin çok önemli bir etken olduğunu vurgulayan Uygur, Akdeniz tipi zeytinyağlı yiyecekler tüketenlerde, et ağırlıklı ve yağlı beslenenlere oranla hastalığın çok daha az görüldüğüne dikkati çekti.
Uygur, aile öyküsünün de önemli bir risk faktörü olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Hastalık sinsi ve kendine has belirtisi olmayan bir hastalıktır. İlerlediğinde ya kendini organda ya da özellikle kemiklere sıçrayarak gösterir. Bu nedenle düzenli hekim kontrolü çok önemlidir.
Yakın ailesinde birden fazla kişide prostat kanseri bulunanlar, 40 yaşında geldiklerinde her yıl bir kere üroloji uzmanı tarafından muayene edilmelidir. Risk altında olmayan kişiler de 50 yaşına geldiğinde yine yılda bir kez uzmana gitmelidir.”