Türkiye'deki Antik Kentler - Arsameia

ARSAMEİA

. Tar. coğ. Doğu Anadolu' da, Kommagene bölgesinde kent ve kutsal alan. Kent bugünkü Gerger’in yerindeydi.
Kutsal alan, Arsameia Hierotheseı- on ya da Arsameia ad Nymphaios, Adıyaman'ın Kâhta ilçesinde, Kâhta (Nymphaios) çayı kıyısındaki Kocahisar (esk. Es- kikâhta) köyünün yerindeydi. Dörner’in yörede yaptığı araştırmalarda (1951), Eski ka- ie'nin güneyindeki anıtsal kaya yazıtına göre burasını Antiokhoslar'ın atası Arsames kurdurdu. Kommagene kralı Antiokhos I babası Mithridates Kallinikos için bir anıt mezar ve kült merkezi (hıerotheseion) yaptırdı (yaklş. İ.Ö. 50).

Dörner’in kazılarında ortaya çıkarılan 3,43 m yüksekliğindeki kabartmada, kral Mithridates Herakles ile (pers tanrısı Artagnes) el sıkışırken betimleniyor. Kazılarda ayrıca kayaya oyulmuş odalar, basamaklı tüneller, heykel kaideleri bulundu. Winkelmann’ın araştırmalarında (1963), demir işleme merkezleriyle ilişkili olduğu sanılan birçok fırın duvarı ve körüklü demir ocağı, Novotnig'in çalışmalarındaysa (1965), kaynak ve döküm fırınları bulundu.

Arsameia Ören Yeri (Nymphaios Arsameia'sı): Kral I. Antiochos kitabelerinde söz edildiğine göre, Arsameia İ.Ö. 2. Yüzyılın başlarında Kommagene'lerin atası Arsemez tarafından Kahta çayının doğusunda Eski Kahta kalesinin karşısında kurulmuş Krallığın yazlık başkenti ve idare merkezidir. Güneydeki tören yolunda Mitras'ın kabartma steli, ayin platformu üzerinde Antiochos-Herakles tokalaşma steli ve bunun önünde Anadolu'nun bilinen en büyük Grekçe yazıtı, yazıtın bulunduğu yerden başlayan 158 m. derine inen bir tünel ile yazıtın batısında benzer bir kaya dehlizi bulunmaktadır. Tepe üzerindeki platformda Mithridathes Callinichos'un mezar tapınağı ve sarayı yer almaktadır. Arsameia ören yeri, Adıyaman'a 60 km. uzaklıktadır.