Kazakistan'ın Ekonomik ve Sosyal Yapısı

Tarım ve Hayvancılık
Kazakistanda geniş ve ekilebilir tarım alanlan bulunmakta, başta buğday, tütün, şekerpancarı, pirinç, arpa ve diğer tarım ürünleri yetiştirilmektedir.
Kazakistan Cumhuriyetinde resmi açıklamalara göre 1993-94 yılında 2055 Sovhoz, 452 Kolhoz (Devlet Tarım tşletmeleri) 837 Tarım Kooperatif, 622 küçük tarım işletmeleri vc 9262 çiftlik bulunmaktadır. Arazi yanında üretim makineleri ve araçları devlete aittir.
Kazakistanda büyük çaplı sulama projeleriyle endüstri ve yem bitkileri üretimine ağırlık verilmiştir. Denebilir ki, bugünkü Kazakistan tarımı otuz yıl önceki Türkiye tarımını andırnıaktadır. Ayırıca,yapılan inceleınelerde tarım lopraklarından alınan üretim verimi düşüktür ve Kazakistan'daki 220 milyon hektar tarım alanının yaklaşık yüzde 82'si çayır ve mera alanıdır.

HayvancılıkGeleneksel olarak göçebe olan Kazaklar hayvancılığa her zaman büyük önem vermiş ve onları yaşamlarının bir parçası saymışlardır. Ayrıca geniş Kazakistan topraklarının çayır-mera ve otaklarla ve yaylaklarla kaplı olması da hayvancılığa özendirmiştir. Ancak, hayvancılık daha çok sığır ve küçükbaş hayvan ağırlıklıdır. Küçükbaş hayvanlar koyun ve keçidir. Hayvancılıkta sığır önemli yer tutmakta ve kişi başına düşen sığır sayısında birinci sırada yer almaktadır.

Sanayi
Kazakistan Sanayii incelendiğinde bu sanayinin Sovyet ekonomisinin gereksinimlerine göre ve onları karşılamak üzere planladığı görülür. Özellikle imalat, madencilik, enerji, metalurji, kimya ve petro kimya, inşaat malzemeleri önemli yer tutar.
Kazakistanda biri batıda ikisi doğuda üç petrol rafinerisi, dokuma endüstrisi, makina sanayii (traktörler, ziraat makineleri) ve gelişmiş kimya sanayiyi yer alîrken yılda 770.000 ton asbest, 9.4 milyon ton çimento üretmekte, taş ve toprağa dayalı sanayi gelişme göstermektedir.
Ulaştırma
Çok geniş toprakları bulunan Kazakistan'da ulaştırma ağının en büyük temelini demiryolları oluşturmaktadır. Bu demiryolları Kazakistan ekonomisi için büyük önem taşımaktadır. Ve yük taşımacılığının % 50'sini karşılamaktadır. Yolcu taşımanın % 50'sini Kara, % 30 demir ve % 2 ise hava yoluyla yapılmaktadır. Demiryolları ağı 13.600 km uzunluktadır. Kazakistan 400.000 taşıtlık bir karayolları filosuna ve taşımacılığına sahipti. Verilere göre her 100 kişiden sadece 13'ü telefon kullanmaktadır. Türk-Kazak ortaklığıyla (Netaş.Teletaş, HES Grubu) Telekomünikasyon alanında üretim ve montaj için çalışmalarını bitirmek üzeredir.
Bankacılıkta ise Kazak Merkez bankası kurulmuştur.
Eğitim: Göçebe olarak doğan ve 19. yy.'ın sonunda yerleşik yaşama geçen Kazaklar XVIII. ve XIX yy. başlarından itibaren sağlıklı bireğitim çalışmalarına başlamışlardır.
İlk kez 1823 te Cihangir Han cami ve okullar açılmasını sağlamış, 1841'de de Kazak Lise'si kurulmuştur. Kazaklar bütün yaşamları boyunca Rusların, Ruslaştırma ve Hristiyanlaştırma politikalarına şiddetle karşı koymuşlardır. Büyük Türkçü îsmail Gaspiralı'nın bu konuda ve Kazakistan'da ileri anlamda çalışmaları olmuştur.
Böylece 1958'de Kazak okullarında Kazak tarihi okutulmaya başlanmıştır. 1988 de alınan bir kararla "Kazakça" resmi dil olarak kabul edilmiştir.
Bugün Kazakistan'da Kazak Devlet Üniversiteleri, Kazakistan Bilimler Akademisi, El Farabi Üniversitesi, Ahmet Yesevi Üniversitesi bulunmaktadır.
Türk Dünyasının büyük düşünürü Ahmet Yesevi'nin türbesi buradadır.
Kazakistan'da Sağlık hizmetleri devlet eliyle yürütülmekte olup, ölüm ve hastalık oranlarının yüksek olduğu. bilinmektedir ve çağdaş anlamda bir sosyal güvenlik sistemi yoktur.
Turizm ise istenilen düzeyde gelişmemiştir.
Kazakistan nükleer silahlara sahip bir ülkedir. Sovyetlerin Uzay çalışmalarını yaptığı Baykonur Uzay merkezi de Kazakistan Cumhuriyetindedir.
Bugün Kazakistan egemen ve bağımsız bir devlet olarak BM, AGIK ve diğer uluslararası kuruluşlarda yerini almış ve hızla kalkınma sürecine girmek istiyen bir ülkedir ve Türkiye Cunıhuriyeti ile çok sıcak, dostane ilişkiler içinde önemli anlaşmalar yapmıştır.
- TAN -TV
-31.KANAL-TV
- KTK -TV
- TOTEM -TV
- RAHAT -ATV
-KAZAKÎSTAN-1
- ALATAU -TV, kanalları vardır.

Kazakistan'da ekonomi nasıldır?
MsXLabs.org

Kazakistan ekonomisi ağırlıklı olarak enerji kaynakları ihracatına dayalıdır. Bununla birlikte ekonominin çeşitlendirilmesi çabaları çerçevesinde sanayi ve yenilikçi teknolojiler temelinde bir kalkınma modelinin (2050 stratejisi) uygulanması hedeflenmektedir. Bu çerçevede iddialı bir sanayileşme programı uygulamaya geçirilmiş ve bu kapsamdaki projelere önemli miktarda fon ayrılmıştır.

Ekonominin çeşitlendirilmesini teminen, Kazak ekonomisindeki payı halen %17,8 olarak hesaplanan KOBİ’lerin ekonomiye sağladıkları katma değerin hızla arttırılması Kazak yönetiminin öncelikli hedefleri arasında yer almaktadır.

Küresel ekonomik krizin olumsuz etkilerinin atlatılmasıyla Kazakistan ekonomisinin 2010 yılında hızlı bir toparlanma sürecine girdiği görülmüştür. Kazakistan ekonomisi 2013 yılında %6 oranında büyümüştür. Bu çerçevede, GSYİH 217 milyar dolara, kişibaşı milli gelir ise 12.800 dolara ulaşmıştır.

2013 yılında sanayi üretiminde %2,3 oranında artış kaydedilmiş, işsizlik oranı %5,2 seviyesine ulaşmıştır. 2012 yılında %6 olarak gerçekleşen enflasyon, 2013 yılında tüketime olan talebin artmasına karşın %4,8 düzeyinde tutulabilmiştir. 2013 yılında Kazakistan’ın toplam dış borcu 2012’ye göre %8 artarak 148 milyar dolara ulaşmıştır. Kazakistan Merkez Bankası ve Ulusal Refah Fonu Samruk Kazına’da biriktirilen döviz ve altın rezervlerinin toplam tutarı 2013 yılında bir önceki yıla göre %10,7 artış göstererek 95,2 milyar dolara yükselmiştir.

2013 yılında Kazakistan’ın ihracatı 69,5 milyar dolar, ithalatı 39,4 milyar dolar, ülkenin dış ticaret fazlası ise 30,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılında Kazakistan’ın ihracatında ilk 3 ülke İtalya, ÇHC, Hollanda, ithalatında ilk 3 ülke ise Rusya, ÇHC ve Almanya olmuştur.

Türkiye ile Ekonomik İlişkileri:
Kazakistan ile ticaretimizde denge ülkemiz aleyhinedir. Bunda Kazakistan’dan ham madde ithalatımız rol oynamaktadır. 2013 yılında ihracatımız 1,04 milyar dolar, ithalatımız ise 3,11 milyar dolar olmuştur. Kazakistan’la ticaret hacmimizin 2015 yılına kadar 10 milyar dolara yükseltilmesi müşterek hedefimizdir.

İki ülke arasında oluşturulan “Yeni Sinerji - Ortak Ekonomi Programı”, ekonomik, ticari, bilimsel ve teknik işbirliğinin artırılması, mevcut işbirliği alanlarının yanı sıra yeni alanlarda işbirliğinin geliştirilmesi, tarafların kamu ve özel sektörleri arasındaki etkileşimin güçlendirilmesi ve öncelikli alanlarda yatırım projelerinin gerçekleştirilmesini hedeflemektedir.

Kazakistan, ülkemizin Orta Asya’da yatırımlarının en fazla olduğu ülkelerden biridir. Kazakistan’da faaliyet gösteren yaklaşık 100 yatırımcı Türk firmasının gıda, petrol, ilaç-kimya sanayi, inşaat, otelcilik, sağlık ve savunma sanayi alanlarında yoğunlaşan yatırımlarının toplam tutarı 2,05 milyar dolar seviyesindedir. Türkiye, sermaye miktarı açısından Kazakistan’daki 17. büyük yatırımcı konumunda olmakla birlikte enerji dışı sektörlerdeki yatırımlar açısından 4. sırada yer almaktadır. Kazakistan’da kayıtlı 600’ün üzerinde Türk sermayeli işletme faaliyet göstermektedir.

Kazakistan’da, Türk müteahhitlerince bugüne kadar toplam 17,4 milyar dolar değerinde 400 proje üstlenilmiştir.

Kazak sermayesinin Türkiye’ye olan ilgisi de artarak sürmektedir. Kazak firmalarının son yıllarda Türkiye’de başta petrol ve turizm sektörlerinde yaptıkları yatırımlar 705 milyon dolara ulaşmıştır. Ülkemizde halen 150’nin üzerinde Kazak sermayeli şirket mevcuttur.

Türk Eximbank’ın Kazakistan’a açmış olduğu, 56 milyon dolarlık kısmı ticaret finansmanı, 184 milyon dolarlık kısmı yatırım projelerine olmak üzere toplam 240 milyon dolarlık kredinin kullanımları tamamlanmıştır.

Türkiye, % 50’nin üzerinde payla Kazak turistler için birinci destinasyon konumundadır. 2012 yılında Kazakistan’dan ülkemize 381 bin ziyaretçi gelmiştir. 2013 yılında ise 425 bin Kazakistan vatandaşı ülkemizi ziyaret etmiştir.

TİKA tarafından Kazakistan’da 1992’den beri gerçekleştirilen eğitim, kültür, insani-sosyal yardım, sağlık, medya ve KOBİ’ler alanlarındaki projelerin maliyeti yaklaşık 57 milyon doları bulmuştur.