Arama

Türkiye'deki Akarsular ve Genel Özellikleri

Güncelleme: 25 Kasım 2016 Gösterim: 304.670 Cevap: 11
P.u.S.u - avatarı
P.u.S.u
Ziyaretçi
22 Kasım 2006       Mesaj #1
P.u.S.u - avatarı
Ziyaretçi
A'dan Z'ye Türkiye'nin Akarsuları

Sponsorlu Bağlantılar
A
  • Ankara Çayı
  • Aras Nehri
  • Asi Nehri
B
  • Botan
  • Büyük Menderes Nehri
C
  • Ceyhan Nehri
D
  • Delice Irmağı
  • Dicle Nehri
E
  • Ergene Nehri
F
  • Fırat
G
  • Gediz Nehri
  • Göksu (Kilikya)
  • Göksu (Seyhan Nehri)
K
  • Karpuzlu Çayı
  • Körsulu
  • Küçük Menderes
  • Kızılırmak
M
  • Manavgat Nehri
  • Mercan Irmağı
  • Meriç Nehri
  • Murat Nehri
S
  • Sakarya Nehri
  • Seyhan Nehri
Y
  • Yeşilırmak
Z
  • Zamantı
Ç
  • Çine Çayı
  • Çoruh Nehri

Türkiye’nin Akarsuları Genel özellikleri
• Akarsularımızın Boyları Kısadır. (türkiye’nin Bir Yarımada Olması Ve Dağların Uzanış Biçiminden Dolayı)
• Akış Hızları (debileri) Fazladır. (dağların Fazla Olmasından Dolayı)
• Rejimleri (mevsimlere Göre Akımı) Düzensizdir. (karadeniz Bölgesi Akarsuları Hariç)
• Ulaşım Için Elverişli Değildirler. (h-hızlı Aktıkları Ve Düzensiz Rejimli Oldukları Için)
• Enerji üretimi Için Elverişlidirler.

Başlıca Akarsularımız
Karadeniz’e Dökülenler: Sakarya, Kızılırmak, Yeşilırmak, çoruh
Marmara’ya Dökülenler: Susurluk
Ege’ye Dökülenler: Meriç, Bakırçay, Gediz, Küçük ve Büyük Menderes
Akdeniz’e Dökülenler: Aksu, Göksu, Seyhan, Ceyhan, Asi
Dışarıya Dökülenler: Fırat, Dicle (Basra Körfezi), Kura, Aras (Hazar Denizi), Çoruh (Gürcistan), Karadeniz
Dışarıdan Gelenler: Asi (Suriye), Akdeniz , Meriç (Bulgaristan), Ege

Akarsu Havzalarımız
Akarsularımızın çoğunun Havzası Açıktır. Sularını Denize Ulaştıramayan Kapalı Havzalarımızda Vardır. Bunlar;
Konya Ovası, Tuz Gölü, Van Gölü, Akşehir-eber Gölleri Ve Göller Yöresidir.

Akarsularımızın Rejimleri

Akarsu Rejimi, Akarsuyun Yıl Içinde Gösterdiği Akım Grafiği Ve Akarsuyun Beslenme şeklini Ifade Eder. Her Mevsim Birbirine Yakın Akım Gösteren Akarsuların Rejimi Düzenli Rejim, Kurak Dönemlerdi Olan Ve Suları Azalan Yada Kuruyan Akarsuların Rejimine Düzensiz Rejimli Akarsular Denir.
Akarsular Yağmur, Kaynak, Kar Ve Buzul Sularıyla Bazıları Da Göl Sularıyla Beslenirler. Akarsu, Bunlardan Biriyle Besleniyorsa Sade Rejimli, Birkaçı Ile Besleniyorsa Karma Rejimli Akarsu Denir.
A) Yağmur Sularıyla Beslenenler: Genellikler Yazın Kururlar. Yağmurun Fazla Olduğu Aylarda Canlanırlar.
• Ege, Akdeniz Ve Iç Anadolu Akarsuları.
B) Kar Ve Buzul Sularıyla Beslenenler: Yüksek Dağlardan Beslenirler. Karların Eridiği Yaz Aylarında Canlanırlar.
• D.karadeniz (bir Kısmı), D.anadolu Akarsuları
C) Kaynak Suları Ile Beslenenler: Genelde Küçük Akarsulardır. Akdeniz Bölgesindeki Karstik Sahalarda Görülür.
• Manavgat çayı
D) Gölden çıkan Akarsular: Bazı Göllerin Yaışlı Dönemlerde Taşan Fazla Sularını Boşaltırlar. (gideğen-gölayağı Denir)
• Beyşehir Gölü à çarşamba Suyu à Konya Ovası, Eğirdir Gölü à Kovada çayı à Kovada Gölü
E) Karma Rejimli Akarsular: Uzun Boylu Akarsulardır, çok çeşitli Beslenme Kaynakları Vardır.
• Fırat, Dicle, Kızılırmak Gibi.
Son düzenleyen Safi; 30 Mart 2016 22:31
BARIŞ - avatarı
BARIŞ
Ziyaretçi
23 Kasım 2006       Mesaj #2
BARIŞ - avatarı
Ziyaretçi
AKARSULARIMIZIN GENEL ÖZELLİKLERİ

Sponsorlu Bağlantılar
Türkiye, iklim koşulları ve yer şekillerinin çeşitliliğine bağlı olarak sık bir akarsu ağına sahiptir. Topraklarımızdan kaynağını alan çok sayıda akarsu, altı önemli havza ile bazı kapalı havzalara su taşır. Ancak akarsularımızın uzunlukları fazla değildir. Türkiyenin bir yanmada oluşu ve dağların genellikle kıyılara paralel sıralar hâlinde uzanması, uzun akarsuların oluşmasını engellemiştir. Kıyılarımızdaki dağlardan kaynağını alan akarsular, kısa bir yol aldıktan sonra denize ulaşır. Bu nedenle bu akarsuların boylan oldukça kısadır. Kaynağını iç kesimlerden alan akarsularımızın boylan daha uzundur. Bununla birlikte en uzun akarsuyumuz olan Kızılırmakın boyu (iç Anadoluda genişçe bir kavis çizdiği hâlde) 1355 kmyi ancak bulur. Akarsularımızın diğer bir özelliği de, taşıdıkları su miktarının az olmasıdır Türkiyenin büyük bir bölümünün yarı kurak iklimin etkisinde olması nedeniyle az yağış alması bunun başlıca nedenidir. Akarsularımızın taşıdıkları su miktarı azlığının diğer nedeni de, akarsu havzalarının dar oluşudur. Akarsularımızın boylan kısa, kollan da az olduğundan doğal olarak taşıdıkları su, fazla olmamaktadır. Ancak, her mevsim yağışlı olan Doğu Karadeniz Bölümünün akarsuları, her zaman bol su taşımaktadır. Akarsularımızın rejimleri düzenli değildir. Türkiyede yağış rejiminin düzensiz oluşu, ilkbahardaki kar erimeleri ve yazın buharlaşmanın fazla olması, akarsularımızın taşıdıkları su miktarının yıl boyunca büyük değişikliklere uğramasının başlıca nedenleridir. Akarsularımızın tümünde, su seviyesinin en düşük düzeyde olduğu dönem, yaz mevsimidir. Bu dönemde bazı akarsular tümüyle kurur. Sonbahar yağmurlarının başlaması ve buharlaşmanın azalmasıyla akarsu düzeylerinde yükselme başlar. Akarsularımızın büyük bir kısmında su seviyesinin en yüksek düzeyde olduğu dönem, ilkbahara rastlar. Bu dönemde yağışların artması ve kar erimeleri nedeniyle akarsuların su düzeyleri oldukça yükselir. Yataklarının fazla eğimli oluşu, akarsularımızın bir diğer özelliğidir. Bu nedenle akış hızları dolayısıyla erozyonu hızlandırıcı etkileri fazladır. Bol alüvyon taşır ve denizlere döküldükleri yerlerde deltalar oluştururlar. Türkiyedeki akarsuların genellikle denge profilini almamış olmaları, Türkiyenin son jeolojik zamanda şekillenmiş olmasından başka bir deyişle genç arazi yapısından kaynaklanmaktadır. Akarsularımızın hidroelektrik enerji üretimine çok elverişli olmaları da dar ve derin vadiler oluşturmalarının bir sonucudur. Bu nedenle ülkemizde çok sayıda baraj yapılmış ve hidroelektrik santrali kurulmuştur. Akarsularımızın çoğu, dağlık kesimlerden inmektedir. Taşıdıkları kum ve çakıllarla yataklarını doldurdukları için denize yakın kısımlarında bile ulaşıma elverişli değildir. Yalnızca Kocaırmak, kıyıdan 7 km iç kısma kadar ulaşıma olanak verir. Akarsularımızın, balıkçılık yönünden önemli bir potansiyele sahip olduğu söylenebilir. Yeşilırmak, Kızılırmak ve Sakarya ağızlarında avlanan mersin balıklandın yumurtalarından havyar elde edilir. Van Gölüne dökülen akarsuların ağızlarında da inci kefali denilen balık türü bolca avlanmaktadır. Diğer akarsularımızda da kefal, sazan, alabalık, yayın vb. balık türleri bulunmaktadır. Her akarsu, bütün kollarıyla birlikte, belirli bir bölgenin sularını toplar. Akarsuyun sularını topladığı alana, o akarsuyun su toplama alanı ya da havzası denir. Aynı deniz ya da göl dökülen akarsular da o göl ya da denizin havzasını oluşturur: Karadeniz havzası, Marmara havzası, Van Gölü havzası gibi. Bir havzanın büyüklüğü, yer şekillerinin özelliklerine ve eğime göre değişir. Sözgelimi; Ege ve Marmara havzaları oldukça dar, Karadeniz havzası ise geniştir. Yurdumuzdaki başlıca su bölümü çizgisi, genel doğrultu olarak kuzeydoğu - güney¬batı yönünde uzanır. Çoruh -Yeşilırmak - Kızılırmak - Ceyhan, Aras ve Fırat havzaları bu çizgi ile ayrılır
Bazı akarsularımız da sıcaklığın etkisiyle buharlaşarak veya yer altına sızarak kaybolur. Suların denize ulaştırmayan alanlara kapalı havza denir.Yurdumuzda Tuz Gölü ve Van Gölü ve çevreleri ile Göller Yöresi birer kapalı havzadır.Bazı akarsular kaynağını yurdumuzdan alır, sınırlarımızın dışında denize ulaşır. Bazı akarsular da sınırlarımızın dışında doğup, yurdumuzda denize dökülür. Akarsular bakımından en zengin bölgemiz Karadeniz Bölgesidir. Çoruh, Yeşilırmak, Kızılırmak, Yenice, Sakarya gibi büyük akarsularımız Karadeniz’e dökülür.Yeşilırmak taşıdığı alüvyonlarla Çarşamba, Kızılırmak da Bafra delta ovalarını oluşturmuştur.Karadeniz’e ayrıca çok sayıda küçük çay ve dere akar. Topraklarımızda doğup sınırlarımız içerisinde denize dökülen en uzun akarsuyumuz Kızılırmak’tır. Susurluk Çayı, Marmara denize dökülen akarsuyumuzdur. Bu denizimize dökülen diğer akarsular küçüktür. Ege Bölgesi’nin akarsuları, kıyıya dik uzanan dağ sıraları arasındaki çukur alanlara yerleşmiştir. En önemlileri Bakırçayı, Gediz, Küçük Menderes, Büyük Menderes’tir. Bu akarsular, atıkları çöküntü alanlarına taşıdıkları alüvyonları biriktirerek alüvyon ovaları oluşturmuşlardır. Akdeniz’e dökülen başlıca akarsularımız Aksu, Manavgat Çayı, Göksu, Seyhan ve Ceyhan’dır. Göksu, taşıdığı alüvyonlarla Silifke Ovası’nı, Seyhan ve Ceyhan da Çukurova’yı oluşturmuştur. Kaynaklarını yurdumuzdan alan bazı akarsularımız, sınırlarımızın dışında denize ulaşır. Doğu Anadolu Bölgesi’nden doğan Fırat ile Dicle, Basra Körfezi’ne dökülür. Yine Doğu Anadolu’daki Aras ve Kura ,Hazar Denizi’ne dökülür. Çoruh da komşumuz Gürcistan’da Karadeniz’e ulaşan akarsuyumuzdur Asi ve Meriç nehirleriyse kaynakları sınırlarımızın dışın dadır
Orontes olarak da adlandırılan Asi Nehri Lübnan Bekaa Vadisi’nin doğu kısmından doğar ve Türkiye Hatay ilinden Akdeniz’e dökülür. Asi Nehri'nin toplam uzunluğu 450 km. olup, nehrin büyük bölümü Suriye toprakları içinde bulunmaktadır. Antakya ile Akdeniz'e arasını doğal su yolu bağlanmış olan Asi Nehri'nin ortalama su debisi 30 m3/sn dir.

Meriç Nehri
, Yunanistan ile Türkiye sınırının bir kısmını oluşturan, Bulgaristan'da doğarak Türkiye'ye giren ve EdirneEge Denizi'ne dökülen ırmaktır.
Daisy-BT - avatarı
Daisy-BT
Ziyaretçi
25 Aralık 2008       Mesaj #3
Daisy-BT - avatarı
Ziyaretçi
Yağışlarla, kaynak sularıyla beslenen, belli bir eğime uygun olarak bir yatak içinde akan sulara AKARSU denir. Dere, çay ,ırmak bu kategoride sayabileceğimiz akarsu çeşitleridir.

Bu başlık altında, Türkiye ve dünyadan akarsu resimlerini, nerede olduklarını ve mümkünse haklarında bilgi de iliştirerek ekleyebilirsiniz.

Akarsularımız..
Marmara Denizi
Trakya yakasından dökülenler
Kınık Deresi

Anadolu yakasından dökülenler
Yalak Deresi
Kocasu Deresi (Uluabat Gölü'nden sonra Koca Deresi)
Karaerik Deresi
Aliova Çayı
Emet Suyu
Simav Çayı
Kara Deresi
Kadıköy Deresi
Kocaafşur Çayı
Madra Deresi
Hanife Deresi
Gölcük Deresi
Dombay Deresi
Killer Deresi
Değirmencik Deresi
Keçi Deresi
Simav Çayı
Nilüfer Çayı
Gönen Çayı
Biga Çayı
Can Deresi
Yakacık Deresi
Mermer Deresi
Uludere
Birgos Çayı
Koca Çayı

Ege Denizi

Trakya yakasından dökülenler
Meriç Nehri
Ardas
(Krumovica
Tunca
Erithropótamos
Luda Reka
Diavolorrema
Ergene Nehri
Çorlu Suyu (Deresi)
Vize (Ana) Deresi
Sakızköy (Poyralı) Deresi
Çiftlik Deresi (güney)
Çiftlik Deresi (kuzey)
Ana Deresi
Şeytan Büyük Deresi
Akar Deresi
Teke Deresi
(Süloğlu Barajı)
Kaysan Deresi
(Kadıköy Barajı)
Kavak Suyu
Koca Deresi

Anadolu yakasından dökülenler
Küçük Menderes Çayı
Tuzla Çayı
Hayran Çayı
Bakır Çayı
(Güzelhisar Barajı)
Gediz Nehri (Gediz Çayı)
Koca Çayı
Bağ Deresi
Büyük Çayı
Küçük Menderes Nehri
Büyük Menderes Nehri
Kufi Çayı
Banaz Çayı
Yaver Deresi/Demirler Deresi
Akçay
Çine Çayı
Kamış Çayı
(Karpuzlu Barajı)
Madran Çayı
Koca Çayı

Akdeniz
Akdeniz'e dökülenler
Aksu
Asi
Ceyhan
Dalaman Çayı
Göksu
Manavgat Nehri
Seyhan
Zamantı
Göksu

Karadeniz
Karadeniz'e dökülenler
Çoruh
Harşit
Melet
Bolaman Irmağı
Elekçi Deresi
Cevizdere
Lahna Deresi
Tabakhane Deresi
Curi Irmağı
Akçay
Devrekâni Çayı
Riva Deresi
Pabuçdere
Rezve Deresi
Sakarya
Yeşilırmak
Kızılırmak
Filyos
Bartın Çayı
Yağlıdere
Gerevela deresi

Basra Körfezi'ne dökülenler
Fırat, Dicle

Hazar Denizi'ne dökülenler
Aras, Kura

( Vikipedi ve İnternetten derleme )

Son düzenleyen Safi; 31 Mart 2016 22:57
Daisy-BT - avatarı
Daisy-BT
Ziyaretçi
25 Aralık 2008       Mesaj #4
Daisy-BT - avatarı
Ziyaretçi


Kızılırmak Nehri Türkiye topraklarından doğarak yine, Türkiye topraklarından denize dökülen en uzun akarsudur. Uzunluğu 1.355 km’dir. Başlıca kolları Deliceırmak, Devrez ve Gökırmak’tır.



Nehir, İç Anadolu’nun kuzeydoğusundaki Kızıldağ’ın güney yamaçlarından doğar ve sırasıyla

Sivas, Kayseri, Nevşehir, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Çankırı, Çorum ve Samsun illerinden geçerken çok sayıda dere ve çayın sularını toplayarak Bafra Burnu’ndan Karadeniz’e ulaşır.

Yağmur ve kar sularıyla beslenen nehrin rejimi düzensizdir. Temmuz ve Şubat arasında düşük su düzeyinde akan nehir, mart ayında hızla kabarmaya başlar ve nisan ayında en yüksek su düzeyine ulaşır. Ortalama debisi 184 m3/sn olan nehrin 20 yıllık gözlem süresince en az 18.4 m3/sn’ye ve en çok 1.673 m3/sn.’ ye ulaştığı tespit edilmiştir. Nehir üzerine 5 baraj yapılmıştır. Bunlar Ankara yakınlarındaki Kesikköprü, Hirfanlı ve Kapulukaya barajları ile nehrin Bafra Ovası’na kurulmuş Altınkaya ve Derbent barajlarıdır.

( Kaynak : İnternet- Derleme )
Son düzenleyen Safi; 30 Mart 2016 22:32
Daisy-BT - avatarı
Daisy-BT
Ziyaretçi
25 Aralık 2008       Mesaj #5
Daisy-BT - avatarı
Ziyaretçi
YEŞİLIRMAK

Yeşilırmak Sivas'ın kuzeyinde Kösedağ eteklerinden doğan ve Karadeniz'e dökülen Türkiye'nin en büyük 2.nehridir.
519 km uzunluğundaki Yeşilırmak TokatAmasya ve Samsun illerinden geçerken çeşitli akarsularla birleşir. Nehir başlıca 3 kolun birleşmesinden meydana gelir. Kelkit Çayı nehrin en büyük koludur. Nehrin kolları ile beraber taşıdığı alüvyonlar Çarşamba Ovasını oluşturmuştur.
Üzerinde Almus, Ataköy, Hasan Uğurlu ve Suat Uğurlu Barajları kurulmuştur.




Ve Yeşilırmak ile ilgili acıklı öyküsü olan bir türkü..

Çarşambayı Sel Aldı

Samsun/Çarşamba-Yöre Ekibi-Nejat Buhara

Çarşamba’yı Sel Aldı,
Bir Yar Sevdim El Aldı (Aman Aman)
Keşke Sevmez Olaydım,
Elim Koynumda Kaldı (Aman Aman)

Oy Ne İmiş Ne İmiş (Aman Aman)
Kaderim Böyle İmiş.
Gizli Sevda Çekmesi (Aman Aman)
Ateşten Gömlek İmiş.

Çarşamba Yazıları,
Körpedir Kuzuları (Aman Aman)
Allah Alnıma Yazmış,
Bu Kara Yazıları (Aman Aman)

A Dağlar Ulu Dağlar (Aman Aman)
Yarim Gurbette Ağlar.
Yari Güzel Olanlar (Aman Aman)
Hem Ah Çeker Hem Ağlar.

( Derleme- İnternet )
Son düzenleyen Safi; 30 Mart 2016 22:32
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
22 Mart 2009       Mesaj #6
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye
TÜRKİYENİN AKARSULARI VE ÖZELLİKLERİ

AKARSULAR ÖZELLİKLERİ,AŞINDIRMA VE BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ...




Akarsularla İlgili Terimler


1.
Akarsu kaynağı:Akarsuyun doğduğu yerdir.

2.Akarsu ağzı:Akarsuyun herhangi bir denize veya göle döküldüğü yerdir.
3.Akarsu yatağı:Kaynakla ağız arasında uzanan, akarsuyun içinden aktığı çukurluktur.
4.Akarsu vadisi:Akarsuların, içinde aktıkları yatağı aşındırmalarıyla ortaya çıkan çukurluktur.
5.Akarsu havzası: Akarsuyun koları ile birlikte sularını topladığı alana denir

ahavzasi
.Sularını denize uaştırabilen akarsulara açık havza denir.
Ancak, akarsular topladıkları suyu denize ulaştıramıyorsa, kara içinde bir göle dökülüyorsa veya yer altına sızıyorsa, bu tür akarsuların havzası kapalı havza dır.
6.Su bölümü çizgisi:İki akarsu havzasını birbirinden ayıran sınırdır. Genellikle dağların doruk noktalarından geçerler.
sbolumu
7.Akarsu ağı (Akarsu drenajı):Akarsu havzası, içindeki kollarıyla birlikte bir ağ oluşturur. Buna akarsu ağı (drenajı) denir. Havzanın eğimi, yapıyı oluşturan taşların cinsi ve tabakaların özelliklerine göre, değişik tipte akarsu drenajları oluşur.
8.Akarsu debisi (akımı):Akarsu yatağının, herhangi bir kesitinden geçen su miktarının m3/sn cinsinden değeridir.
9.Akarsu rejimi:Akarsuyun yıl içerisindeki debi değişiklikleridir. Akım düzeni olarak da adlandırılır. Su seviyesinde fazla değişiklik olmayan akarsuların rejimleri düzenlidir. Aylara ve mevsimlere göre, seviye değişikliği fazla olan akarsuların rejimleri düzensizdir.
cografyadersanesi sd cografyadersanesi sd1

DÜZENLİ DÜZENSİZ


10.
Akarsu hızı:Akarsuyun birim zamanda aldığı yoldur (m/sn). Akarsu hızı muline denilen bir araçla ölçülür.


11.
Hız çizgisi:Akarsu hızının en fazla olduğu noktaları birleştiren çizgidir.


12.
Sürekli akarsu:Yatağında her zaman su bulunduran akarsudur.


13.
Geçici akarsu:Yatağında her zaman su bulundurmayan, bazen kuruyan akarsudur.


14.
Taban seviyesi:Akarsular aşındırmalarını derine, yana ve geriye doğru yaparlar. Hiçbir akarsu yatağını deniz seviyesinin daha altına kadar ışındıramaz. Bu seviyeye taban seviyesi denir.


15.
Yamaç gerilemesi:Özellikle nemli iklim bölgelerinde yamaçlar hem alttan, hem de sel sularıyla üstten aşınırlar. Bunun sonucunda yamaç gerilemesi olayı meydana gelir ve yamaç profili oluşur.




TÜRKİYE’NİN AKARSULARI ,dÖKÜLDÜKLERİ DENİZLERE GÖRE AKARSULAR,AKARSULARIN REJİMLERİ VE HAVZALARI,

Akarsuların genel özellikleri:

1-Akarsularımızın debisi yüksek değildir.


2-Akarsularımızın akış hızı yüksektir.


3-Akarsularımızın rejimi düzensizdir.


4-Bazı akarsularımız kaynağını dışarıdan alır. Asi, Meriç gibi.Bazı akarsularımız da Türkiye’de doğar,dışarıda denize dökülür.

-Fırat, Dicle,Aras, Kura, Çoruh

5-Akarsularımızdan şu şekilde yararlanılır.

-İçme suyu
-Sulama
-Turizm
-Balıkçılık
-Enerji üretimi


6-Türkiye’nin yeryüzü şekilleri çeşitli olduğundan akarsu havzalarımız da farklı özellikler gösterir.




BAŞLICA
AKARSULARIMIZ



1 Karadeniz’e dökülenler

Çoruh: Üç ana koldan doğar. Çoruh, Oltu, Tortum çayları. Bunlar Yusufeli’nde birleşerek Gürcistan’dan denize dökülür. Vadi derin ve akış hızı fazla olduğu için Rafting sporları yapılır.

Harşit:Trabzon ve Gümüşhane dağlarından doğar.



Yeşilırmak:
üç ana koldan doğar. Kelkit; Erzincan dağlarından doğar. Erbaa,Niksar ovasına gelir, Burada Sivas’tan diğer Yeşilırmak ile birleşir. Çarşamba’dan Denize dökülür.



Kızılırmak:
İç ve Doğu Anadolu’dan kaynağını alır. En uzun kolu Sivas’tan doğar. İç Anadolu’da iç bükey bir yay çizer. Devrez Çayı ve Gökırmak ile birleşir. Daha sonra Bafra’dan denize dökülür.



Bartın çayı:
Küre dağlarından doğar. Taşımacılık yapılır.


Yenice:
Üç ana koldan oluşur. Aras suyu ve Ulusu ile Bolu’dan geçer Büyüksu ile birleşir. Devrek’ten denize dökülür.



Sakarya:
Porsck Çayı ile Kısmir Çayı birleşerek Sakarya’yı oluşturur. Daha sonra Pamuk ovada Göksu ile birleşir
ve Adapazarı’na ulaşır.


Marmara Denize Dökülenler
:


Susurluk:
İç Batı Anadolu’da Şaphane Dağlarında doğar. Nilüfer çayıyla birleşerek Marmara’ya dökülür.

Ayrıca : Gönen ve Karabaş çayları vardır.


Ege Denizine Dökülenler:

Meriç:Türkiye-Yunanistan sınırını oluşturur. Bulgaristan’da Rodop dağlarından doğar.Ege denizine dökülür.

Bakırçay:aynı adı taşıyan graben boyunca akar.

Gediz:Kütahya’daki Murat dağından doğar. İzmir körfezinin kuzeybatısından dökülür. Alaşehir ve Kumçayı ile birleşir.

K.Menderes: Bozdağlardan doğar. Kuşadası körfezinden denize dökülür.

B.Menderes:Kaynağını İçbatı Anadolu dağlarından alır .



Akdenize dökülenler:

Aksu: Eğridir Gölü ve Davras dağlarından kaynağını alır, Antalya’dan denize dökülür.

Manavgat: Karstik kaynaklarla beslenir. Kanyon vadileri içerisinde akar. Manavgat’tan denize dökülür.

Göksu:Taşeli platosundan iki kol halinde doğar. Kanyon vadilerden akar. Ermenek çayı ile birleşerek Akdeniz’e dökülür.

Seyhan:Aladağ ve Bolkar dağlarından doğar. Çakıtçayı ve Tahtalı dağlarından doğan Göksu ile birleşir.

Ceyhan: Elbistan havzasını çevreleyen dağlardan kaynağını alan Ceyhan, Maraş’taki Aksu çayı ile birleşir. Çukurova’ya ulaşır ve İskenderun körfezinden denize dökülür.




Basra körfezine dökülenler:
180px Basra location

FIRAT:

Erzurum dağlarından doğar, Karasu ile Karasu ve Aras Dağlarından doğan Murat kollarından oluşur.bu iki kol Keban barajına dökülür ve Barajdan çıktıktan sonra Fırat adını alır. Daha sonra Suriye ve Irak’tan geçerek Dicle ile birleşir. Şat-ül Arap adı altında dökülür.



DİCLE:


Bitlis Dağlarının güney yamaçlarından doğar. Türkiye-Suriye sınırını oluşturur ve Irak topraklarına girer. Fırat’la birleşir ve Basra Körfezine dökülür. En önemli kolu Yüksekova’dan kaynağını alan Zapsuyu’dur.

Hazar Denizine Dökülenler:


KURA:

Yalnızçam ve Allahûekber dağlarından doğar. Ardahan’ı geçtikten sonra Gürcistan’a girer, Aras ile birleşerek Hazar’a dökülür.


ARAS:

Palandöken ve Kargapazarı dağlarından doğar. Iğdır ovasında, Çıldır Gölünden kaynağını alan Arpaçay ile birleşir ve ülkemizi terk ederek Kura ile birleşir.



AKARSU HAVZALARIMIZ


a) İç Anadolu Kapalı Havzaları:

1-Afyon, Akarcay havzası: Güneyde sultan dağları, Kuzeyde Emir dağları, kütlesi arasında çökme sonucu oluşmuş içinde Karamuk, Akşehir ve Eber göllerinin bulunduğu havzadır. Eber gölünün suları Akşehir’e dökülür. Akşehir’in suyu tuzlu, Eber’in suyu tatlıdır. Karamuk gölünün suları, bir düden vasıtasıyla Eğirdir gölüne dökülür.



2-Konya kapalı Havzası
: Güneyde Toros dağları, kuzeyde Obruk platosu ile çevrilidir. Bu havzada Beyşehir gölünden gelen Çarşamba suyu dökülür. Bu havzaya dökülen akarsular, tuzlu bataklıkları besler.

3-Tuzgölü havzası: Tuzgölü çevresi, çökme sunucu oluşmuştur. Havzanın çevresindeki yüksek sahalardan gelen kısa boylu akarsular. Tuz gölüne dökülür.



b) Göller Yöresi Kapalı Havzaları:

1-Burdur gölü havzası: Çevreden gelen bir çok geçici akarsu ile, Tefenni ovasından gelen Eren çayı dökülür.

2-Acıgöl Havzası:Doğudaki Söğüt dağlarından kaynağını alan geçici akarsular dökülür.

Not: Göller yöresinde ayrıca Salda, Yarışlı, Burak ve Kestel gölleri kapalı havza özelliği taşır.


c) Van kapalı havzası
:

Van gölünün güneyinde Bitlis, kuzeyinde ise volkanik dağlar uzanır. Van gölü, Nemrut dağından çıkan lavlar sonucu oluşmuştur. Van gölünün suyu sodalıdır.


AKARSULARIMIZIN REJİMLERİ:

Akarsu rejimi:
Akarsuyun debisinin yıl içersinde gösterdiği alçalma yükselme halindeki seviye değişikliğidir.

Akarsuyun debisi: Akarsuyun her hangi bir yerindeki enine kesitinden 1sn’yede gecen su miktarına debi denir.



Debiye etki eden faktörler:

1) İklim (yağış sıcaklığı)
2) Bitki örtüsü
3) Havzadaki büyük kaynaklar ve yer altı suları
4) Yatağın geçirimliliği
5) Dağlardaki kar kalınlığı
6) Göller
7) İnsan

Rejime etki eden faktörler


1) Yağış rejimi
2) Yağış biçimi
3) Akarsu kaynağı
4) Sıcaklık ve buharlaşma
5) Havzanın genişliği
6) Arazinin şekli ve eğimi



AKARSU REJİM TİPLERİ


a) Yağmur Suları İle Beslenen Akarsular: Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde, akarsularda yazın seviye düşmesi, kışında seviye yükselmesi görülür. Karstik kaynaklarla beslenen akarsularda, seviye düşmesi fazla olmaz. Akdeniz akarsu rejimi, barajın olmadığı akarsu veya kolunda görülür. Örnek: Baraj olan

Seyhan-Ceyhan-Gediz-Manavgat gibi akarsular doğal özelliğini kaybetmiştir.

b) Kar ve Buz Suları İle Beslenenler: Bu rejim, yağışın büyük bölümünün kar şeklinde düştüğü yüksek dağlardan kaynağını alan akarsularda görülür. Örnek: D. Karadeniz ve D. Anadolu akarsuları. Bu tip akarsularda, akım seviyesi Mart- Ağustos arasında yükselir, kışın düşer.

c) Kaynak sularıyla beslenenler: Örnek: Manavgat ve Köprücay’dır.

d) Gölden çıkan akarsular:

1-Beyşehir gölünden çıkan ve Konya arazisini sulayan Çarşamba suyu

2-Eğirdir gölünden çıkan Kovada çayı.

3-Manyas gölüne ulaşıp, tekrar gölden çıkan Koçaçay

4-Ulubat gölünü ulaşıp tekrar gölden çıkan Kemalpaşa- Orhaneli
5-Erzurum ovasının doğu ve güneyindeki bataklık ve göllerden çıkan Karasu
6-Çıldır gölünden çıkan Arpaçay
e) Karma rejimli akarsular: Ülkemizdeki büyük akarsulardan Kızılırmak, Yeşilırmak, Sakarya, Fırat ve Dicle önemli karma rejimli akarsulardandır.bu tür akarsular, farklı iklim bölgelerinden beslenir.
Son düzenleyen Safi; 18 Şubat 2016 01:39
Quo vadis?
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
18 Aralık 2009       Mesaj #7
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Akarsu ve gölleri
Akarsu açısından Türkiye'nin en zengin bölgelerinden birisi olup, salak bölgesinden çıkan sular Karadeniz'e dökülmektedir. Türkiye'nin en uzun nehri Kızılırmak, bölgenin Orta Karadeniz bölümü kıyısında denize dökülmektedir. Orta Karadeniz bölümünün bir diğer önemli akarsuyu da Samsun ilinin Çarşamba ilçesinden Karadeniz'e dökülen Yeşilırmak'tır. Sakarya Nehri de Marmara Bölgesi sınırları deli denize dökülmektedir.
Çoruh Nehri (Gürcüce: ჭოროხი / Çorohi), dünyanın en hızlı akan nehirlerinden biri ve en derin nehridir. Artvin ilinin en büyük akarsuyudur. Bu illerdeki hemen hemen bütün çay ve dereler [[cangöz’un kollarını oluştururlar.
Kaynağını Mescid Dağı'nın (3.255 m) batı yüzünden alır. Önce batı doğrultusunda akıp Bayburt ve İspir’den geçtikten sonra bir yay çizerek. Yusufeli'nin Yokuşlu köyü önünde Artvin il sınırlarına girer. Yusufeli, Artvin ve Borçka’nın içerisinden geçtikten sonra Borçka’nın Muratlı kasabasından geçerek burada il ve ülke sınırlarını terk eder ve Batum’da Karadeniz’e dökülür. Toplam uzunluğu 376 km'dir.
Karadeniz Bölgesi sınırları içinde birçok doğal ve yapay göl vardır. Başlıca doğal göller Çağa, Melen (Efteni) ve Abant gölleridir.
Karagöl, Şavşat ilçe merkezinin 48km. kuzeyinde yer almaktadır. Sahara Yaylası ise ilçe merkezine 17 km. uzaklıktadır.
Başlıca yapay göller Hasanpolatkan, Çamlıdere ve Gökçekaya baraj gölleri ve Tortum, Sera, Abant, Yedigöller ve Zinav gölleridir. Ordu'nun Ulubey ilçesi Ohtamış köyünde bulunan Ohtamış Şelalesi 30 metre yüksekliğiyle Karadeniz'in ikinci büyük şelalesidir. Turizm için ideal yerlerden biridir. Bunun dışında Karadeniz Bölgesi'nde fındık, çay, kivi gibi besinler çok üretilir. Bu da ülke ekonomisine katkıda bulunmaktadır. Fındıklar yol boyunca uzanır.
Yurdumuzun kuzeyinde, Sakarya’nın doğusundan Gürcistan’a kadar Karadeniz’e paralel olarak bir şerit gibi uzanır. Gürcistan, Doğu Anadolu, İç Anadolu ve Marmara Bölgeleriyle ve adını aldığı deniz ile komşudur.
Son düzenleyen Safi; 31 Mart 2016 23:21
Daisy-BT - avatarı
Daisy-BT
Ziyaretçi
14 Mayıs 2011       Mesaj #8
Daisy-BT - avatarı
Ziyaretçi

Aras Nehri

Doğu Anadolu'nun başlıca ırmaklarından biri.

Bingöl Dağı'ndan çıkar. Tuzluca ilçesinin kuzeyinde başlıca kolu Arpa Çayı'nı alır ve Türkiye-Ermenistan ve Nahçıvan sınırında akar. Ağrı dağlık kitlesinin doğusunda, Iğdır Ovası'nın güneydoğu ucunda Türkiye'den çıkar. Çığırının uzun bir bölümünde İran-Azerbaycan sınırında akan Aras, aşağı çığırında Azerbaycan topraklarına girer ve Kura ile birleştikten sonra Hazar Denizi'ne dökülür. Tüm uzunluğu 1.059, Türkiye içinde kalan bölümünün uzunluğu ise 548 km.'dir.

MsXLabs & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
16 Şubat 2016       Mesaj #9
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Türkiye’de Akarsular ve Barajlar
Bu ders notumuzda Coğrafya Dersinin Türkiye’de Akarsular ve Barajlar konusu hakkında detaylı bilgi bulabilirsiniz.

1. AKARSU
Yağmur olarak yeryüzüne düşen su üç yoldan dağılır. Bir bölümü güneşin e rüzgarın etkisi ile buharlaşarak, atmosfere geri döner. Bir bölümü birleşerek dereleri ya da çayları oluşturur. Geri kalanı da toprağın altına sızar. Sızan suların büyük bir bölümü sonradan kaynaklar halinde yeniden toprağın üstüne çıkarak akarsulara karışır. Hiç yağmur yağmayan mevsimlerde bile akarsuların akmasını sağlayan işte bu kaynak sularıdır. Eriyen kar ve buzullar da akarsuların beslenmesinde önemli rol oynar.
Böylece oluşa dereler birleşerek ırmak denen büyük akarsuları oluşturur. Bir akarsuya çığırı (yolu) boyunca katılan bu dere ve çaylara da o akarsuyun kolları denir. Bir akarsu ve kollarının beslendiği, daha doğrusu sularını topladığı alan o akarsuyun akaçlama havzası ya da kısaca havzasıdır. Aynı uzunluktaki iki ırmaktan birinin havzası çok geniş, öbürününki daha dar olabilir.
Eskiçağlardan bu yana insanlara içme suyu sağlayan ve balık gibi değerli bir besin sunan akarsular, sonradan tekne yapımının öğrenilmesiyle ucuz ve kolay bir ulaşım yolu olmuştur. Nil ve Ren ırmakları yüzyıllardır ticaretin ana damarlarıdır. Özellikle dağlık yörelerdeki akarsu vadileri karayolları ve demiryolları için en elverişli geçitlerdir. Ayrıca akarsular, geçtikleri yerlerde kayaları oyarak değerli maden damarlarının ve yataklarının ortaya çıkmasına yardımcı olur. Akarsuların taşıdığı alüvyonlarla zenginleşen taşkın ovaları verimli tarım alanlarıdır. Üstelik hem ekinleri sulamak, hem de elektrik enerjisi üretmek için çoğu kez barajlar yardımıyla akarsulardan yararlanılır.
2. BARAJ
Akışını denetim altına almak amacıyla bir akarsuyun önüne yapılan sete baraj denir. Barajların sulama, taşkınları önleme, kentlere su sağlama, elektrik üretme gibi çok çeşitli yararları vardır.
Yeri doğru seçilmiş bir baraj, ırmağın geçtiği bütün bölgeyi geliştirebilir. Barajın ardında yeterli su toplanınca geniş alanlar sulanarak verimli hale getirilebilir. Irmağın suyunun çok fazla olduğu dönemlerde, baraj gölünde su tutularak, ırmağın aşağı kesimlerinde düzenli bir akış sağlanır, taşkınlar önlenir ve zamanla bataklıklar kurutulur. Daha binlerce yıl önce Mısır’ da Nil ırmağı ve Babil’ de Dicle ırmağı boyunca sulama amaçlı barajlar yapılmıştı.
Elektrik enerjisi üretiminde de barajlardan yararlanılır. Aşağı akabileceği yüksek bir yerde toplanmış olan su bir enerji kaynağıdır. Yüksekten aşağı akan su, bir su çarkını ya da onun günümüzdeki gelişmiş türü olan bir su türbinini döndürmek için kullanılır. Su türbinine bağlı olan bir üreteç (jeneratör) aracılığıyla elektrik elde edilir.
Barajların bir başka yararı, ırmağın barajın gerisinde kalan kesimlerinin derinleşmesi ve dolayısıyla ırmağın yukarı çığırında akışın yavaşlamasıdır. Artan derinlik ve daha yavaş akış, ırmağın daha önce ulaşıma elverişli olmayan kimi yerlerinde ulaşım olanağı sağlar. Ayrıca, baraj gölleri balık yetiştirmek için de kullanılabilir.
3. TÜRKİYE’ DEKİ AKARSULAR
Türkiye’ nin coğrafi konumu, çok değişik bölgelerdeki denizlere ve kapalı havzalara dağılan çok karmaşık bir akarsu ağı yaratır. Kıyıya paralele uzanan sıradağların denize bakan yüzlerinde hızlı akışlı, kısa boylu çok sayıda akarsu görülür. Büyük akarsular ise, bu dağları enine yararak, yer yer vadilerini iyice derinleştirip genişleterek uzanırlar. Bu büyük akarsular, iç bölgelerde geniş alanların sularını toplarlar.
Batıda Ege Denizi’ ne doğru akan ırmaklar ise, denize dik uzanan dağlar arasında açtıkları vadilerde akarlar. Denize çıkışı bulunmayan (kapalı) havzalar, ülke yüzölçümünün yaklaşık 1/7′ sini kaplar. Tuz Gölü, Van Gölü, Akdeniz Göller Bölgesi (Beyşehir, Eğridir, Burdur) kapalı havzaların başlıca su birikme yerleridir. Orta Anadolu’ da denize açılmayan akarsular, Tuz Gölü dışında da göller, bataklıklar, sazlıklar oluşturur. Batı Toroslar üstünde yer alan Göller Bölgesi ise, kalkerli taban nedeni ile aslında geniş bir yer altı akarsu ağı içinde kalır. Akdeniz kıyı dağlarında fışkıran Düden’ de olduğu gibi bu sular çeşitli çıkış noktaları bulur. Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu sularının önemli bölümü Fırat, Dicle ve kolları tarafından Basra Körfezi’ ne taşınır. Ancak en doğuda Aras ve daha sonra Kura’ yı oluşturacak küçük akarsular Hazar Denizi’ ne açılır. Karadeniz’ e dökülen Kızılırmak, ülke sınırları içinde en uzun akarsudur.
Çoruh, Yeşilırmak ve Sakarya da Karadeniz’ e açılır. Susurluk Çayı, Marmara Denizi’ ne dökülen en önemli akarsudur. Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes Ege Denizi’ ne dökülür. Ayrıca Yunanistan sınırını çizen Meriç, Trakya bölümünün başlıca akarsu ağını oluşturan Ergene’ yi de alarak Ege Denizi’ ne açılır. Göksü, Seyhan ve Ceyhan, Akdeniz’ e dökülen en önemli ırmaklardır. Öte yandan, Suriye’ den gelen Asi (Orontas), ülke içinde 97 km.’ lik bir yay çizerek sularını Akdeniz’ e boşaltır. Türkiye’nin ırmakları, mevsimlere göre değişen, düzensiz akışlıdır.
Ya kuraklığının yarattığı cılızlaşma, ilkbaharda, yerini eriyen karlar ve yağan yağmurların yarattığı gür akışa bırakır. Doğu Karadeniz Bölgesi hemen hemen her mevsim yağışlı geçtiği için, bu bölge ırmaklarında önemli bir su azalması görülmez. Ama dik akarsu yatakları, burada da, akışı düzensiz kılar. Doğu Anadolu’ da yüksek, dar ve derin vadiler boyunca akan ırmakların suyu kışın azalır. Yine de eriyen karlar sürekli ve bol bir akış sağlar.

AKDENİZ BÖLGESİ’NDEKİ AKARSULAR
SEYHAN
Zamantı Suyu ile Göksü Irmağı’ nın Adana il sınırları içinde, Dezmir Dağı yakınlarında birleşmesiyle oluşur. Güneye doğru akarak Toros Dağları’ nı aşar ve Adana Ovası’ na çıkar. Burada sağdan en önemli kolu Çakıt Suyu’ nu alır. Ovada menderesler çizdikten sonra Tarsus Çayı ağzının 3 kilometre doğusunda Deli Burun adı verilen bir çıkıntı oluşturarak Akdeniz’ e dökülür. Uzunluğu 560 km.’ dir.
CEYHAN
Söğütlü ve Hurma Çayları’ nın birleşmesi ile oluşur. Göksun Çayı’ nı aldıktan sonra Berit ve Engizek Dağları arasındaki dar ve ormanlık boğazlardan geçip, Maraş Dağı’ nın batı uzuna yönelir ve buralarda en önemli kolu olan Aksu ‘ yu alır. Amanos Dağları’ nın batısından geçerek güneye iner, sonra Bahçe’ den gelen Bulanık Suyu’ nu alır ve Çukurova’ ya çıktıktan sonra bir çok menderes çizerek, Doğu yönünde Yumurtalık (Aya) Limanı’ nın önündeki deltayı oluşturup denize dökülür. Uzunluğu 509 km’ dir.
ASI IRMAĞI
Suriye’ den doğup Türkiye’ de Akdeniz’ e dökülen 380 km uzunluğundaki ırmağın 92 km.’ si Türkiye topraklarında akar. Suriye’ de, Lübnan ve Antilübnan Dağları arasından doğar. Bir süre Türkiye-Suriye sınırını çizdikten sonra Amanos ve Kas Dağları arasından geçip Amik Ovası ‘ nı sulayarak Samandağı önünde Akdeniz’ e dökülür. Kışın ve ilkbaharda en yüksek debiye ulaşan suları yazın azalır.
MANAVGAT ÇAYI
Batı Toroslar’ ın güney yamaçlarından doğar (Akdağlar). Güneye doğru ormanlık bir alan içind akar. Manavgat’ ın 3 km. kadar kuzeyinde ünlü Manavgat Çağlayanı’ nı oluşturur. Manavgat Çağlayanı’ ndan sonra çayın suları hızını yitirerek Antalya Körfezi’ ne dökülür. Uzunluğu 93 km.’ dir. Ülkemizin debisi en düzenli olan akarsuları arasındadır. Üzerinde kurulan Oymapınar Barajı, 1980 de işletmeye açıldı.
DALAMAN ÇAYI
Teke yöresini batısında Yeşilgöl Dağı’ ndan doğar, Horzam adı ile kuzeye akarak Acıpayan Ovası’ na girer. Kireniş Suyu adıyla güneybatıya kıvrılarak Dalaman Ovası’ na iner ve Akdeniz’ e dökülür. Uzunluğu 229 km.’ dir.
AKSU ÇAYI
Eğridir Gölü’ nden doğar. Antalya’nın 18 km doğusunda Aksu bucağından geçerek Akdeniz’ e dökülür. Uzunluğu 136 km.’ dir. Yer altı suları ile beslenir. Yıl boyu suları boldur.
GÖKSU
Toroslar’ da Kartal Dağı’ ndan doğarak, Taşeli Yaylası’ ndan geçip Silifke yakınında Akdeniz’ e dökülen Göksu Irmağı’ nın uzunluğu 308 km.’ dir.

MARMARA BÖLGESI’NDEKI AKARSULAR
SUSURLUK ÇAYI
Simav kasabasının güneyinde Şaphane Dağı’nın Kalaycıkırı Tepesi’nden doğar. Simav Ovası’ndan ve aynı adı taşıyan gölden geçer. Dağlar arasında daralıp genişleyen bir vadiden geçtikten sonra Sındırgı yakınında kuzeye yönelen akarsu, buraya dek Simav Çayı adını taşır. Balıkesir Ovası’nın doğusundan geçerek Susurluk Ovası’ na iner. Karacabey Ovası ve Güney Marmara Dağları arasındaki Karacabey Boğazı’ ndan geçerek Tirilya ve Ballıkaya açıklarında Marmara Denizi’ ne dökülür. Bu kesimi küçük tonajlı gemilerin ulaşımına olanaklıdır. Uzunluğu 321 km. olan Susurluk Çayı’ nın en önemli kolları, Kocaçay ve Kirmasti Suyu’ dur. Yazın ırmağın suları azalarak derinliği 25 cm ye’ düşer.
GÖNEN ÇAYI
Kazdağı eteklerinden doğan Gönen Çayı, Bakırçay, Kazak ve Akkayası çaylarını aldıktan sonra büyür ve güneybatı-kuzeydoğu doğrultusunda dar boğazlar içinde akarak Gönen Ovası’ na iner. Burada alüvyonlar içerisinde kıvrımlar yapan ırmak, batıdan Kocadere’ yi, doğudan Çakıroba Çayı’ nı alarak Misakça’ nın batısında Marmara Denizi’ ne dökülür. Uzunluğu 134 km. olan bu çayın rejimi oldukça düzensizdir.
ERGENE IRMAĞI
Meriç ırmağının kollarından biridir. Uzunluğu 281 km. olan Ergene, Istıranca Dağları’ nda Karatepe’ nin eteklerinden doğar. Muratlı kasabasının aşağısında Çorlu Suyu ile birleşir. Alpullu, Pehlivanköy ve Uzunköprü’ nün önünden geçtikten sonra Ipsala’ nın kuzeyinde Meriç’ e karışır.

EGE BÖLGESI’ DE KI AKARSULAR
GEDIZ IRMAĞI

Uzunluğu 350 km. , akaçlama havzası 17 500km2′ dir. Murat Dağı’ nın batı ve kuzey yamaçlarından inen derelerin, Şaphane Dağı’ ndan inen akarsularla bileşmesi ile oluşur. Dalgalı yaylalar içinde önce güneybatı sonra batı yönünde akar. Kunduzlu, Selende, Deliinis ve Demrek çaylarını, Kula kesiminden gelen suları aldıktan sonra güneye döner. Salihli yakınlarında dar bir boğazdan geçerek Gediz Ovası’ na iner. Ovayı geçerken de Alaşehir ve Kum Çaylarını alan Gediz, Manisa ve Menemen önünden bir delta ovasına çıkar. Izmir Körfezi’ nin kuzeyinde Foça ile Çamaltı tuzlası arasından denize dökülür. Taşıdığı alüvyonlarla Izmir Körfezi’ nin ağzını tıkama tehlikesini doğuran Gediz Irmağı’ nın ağzı, 1886′ da batıya çevrilerek bugünkü yatağına oturtuldu.
BÜYÜK MENDERES IRMAĞI
Eski adı Maiandros olan Büyük Menderes, Banaz Çayı ve Küfi Suyu’ nun kollarının birleşmesi ile oluşur. Sarayköy önünde ovaya çıkarak, Denizli önünden geçip Çürüksu’ yla birleşir ve batıya doğru yönelir. Nazilli, Aydın, Söke kentlerinin önünden geçer, güneybatıya dönüp Ege Denizi’ ne dökülür. Uzunluğu 450 km., havzası 24 250 km2′ dir. Büyük Menderes Menteşe yöresinden gelen Vandolas Çayı, Akçay ve Çine Suyu ile birleşip alüvyonlarıyla Söke’ ye dek uzanan bir ovayı doldurur.
KÜÇÜK MENDERES IRMAĞI
Bozdağı’ ndan doğan akarsu, birleşen küçük kollarla büyüyerek güneye doğru iner. Beyder kasabası yakınlarında, Boz ve Aydın Dağları’ nın birbirinden giderek açılan ve alçalan tepeleri arasındaki geniş havzasında batıya doğru akar. Torbalı yakınlarında güneye dönen akarsu, Selçuk önünde Ege Denizi’ ne delta yaparak dökülür. Uzunluğu 175 km.’ dir. Irmak kışın kabarır ve sağnak yağışlar olduğunda, özellikle delta alanı üzerinde yatağından taşarak geçici bataklıklar oluşturur. Yazın ise, suları çok azdır. Getirdiği alüvyonlar tarihi Efes kentinin kıyıdan uzaklaşmasına neden olmuştur.




Son düzenleyen Safi; 30 Mart 2016 22:33
SİLENTİUM EST AURUM
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
18 Şubat 2016       Mesaj #10
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Türkiye'deki Akarsular
Ad:  baraj.jpg
Gösterim: 44458
Boyut:  143.4 KB
Son düzenleyen NeutralizeR; 20 Nisan 2016 18:31
SİLENTİUM EST AURUM

Benzer Konular

15 Şubat 2019 / Ziyaretçi Cevaplanmış
24 Kasım 2013 / Misafir Soru-Cevap
9 Ocak 2012 / Misafir Soru-Cevap