Mukan'dan Sonra Göktürkler ve Devletin İkiye Bölünmesi
Ziyaretçi
Mukan'dan Sonra Göktürkler ve Devletin İkiye Bölünmesi
Mukan Kağan'ın yerine kardeşi Tapo (572-581) geçti. Kuzey Çin'deki Çu ve Çi devletleri Tapo'nun hakimiyetini tanıyorlardı. Tapo Kağan kardeşi Kolo'nun oğlu Işbara'yı yönetimi altındaki toprakların doğusuna, küçük kardeşi Jotan'ı da batısına "Kağan" unvanı vererek tayin etti. Mukan Kağan kadar ileri görüşlü olmayan Tapo, önceki kağanların Göktürkler için zararlı ve yıkıcı etkilerini görerek faaliyetlerine izin vermedikleri Budist misyonerlerin propagandalarına alet oldu. Buda dinini memleket içinde korumaya kalkıştı, bir Budist tapınağı ile bir Buda heykeli yaptırdı. Bu hareketleri halkın tepkisine sebep olan Tapo Kağan, dış siyasette de yanlış adımlar attı. Göktürk ülkesinde çıkan önemli karışıklıklar, Tapo'nun halkın gözünde itibarını düşürdü. Aynı yıllarda kuruluştan beri devletin batısını idare eden güçlü Türk Kağanı İstemi'nin ölmesi (576), Göktürkleri iyice sarstı. İstemi'nin öldüğü bu tarih, Göktürk Devleti'nin sınırlarının en geniş olduğu dönemdir. Devletin sınırları batıda Kafkasya'nın kuzeyine ulaşmış, Bizans tehdit edilmeye başlanmıştı. Bizans'a ait olan Kırım Yarımadası'ndaki Kerç Kalesi Göktürkler tarafından ele geçirilmiş, böylece sınırlar, doğuda Mançurya'dan, batıda Karadeniz kıyılarına kadar uzanmıştı. İstemi Yabgu'nun yerine oğlu Tardu geçti. Tardu, dirayeti, cesareti ve komutanlığı bakımından babasına benziyordu. Fakat O, siyasî ihtiraslarına hakim olamadı. Tapo'nun açtığı siyasî ayrılıkları büsbütün genişletti. Çinliler, onun bu zaafını kullandılar. Önce, kağanlığın kendisine verilmemiş olmasından dolayı küskün olan Mukan Kağan'in oğlu Talopien'i Tardu ile birleştirdiler. Bu sırada Tapo Kağan ölmüş yerine kardeşi Kolo'nun oğlu Işbara geçmişti (581). Işbara siyasî bir hata yaparak, Çin üzerine asker gönderdi. Bunun üzerine Çin'deki Sui İmparatoru da batı Yabgusu Tardu'ya kağanlık alâmetleri göndererek, onu Göktürk Kağanı olarak tanıdığını ilân etti. Tardu bunun üzerine doğu kanadının hakimiyetini tanımadığını bildirdi. Böylece Çin uzun yıllardan sonra kendi siyasî birliğini kurarken, Göktürkler ikiye ayrılmış oluyordu.
Sponsorlu Bağlantılar
