Gezegenler - Sayfa 3

'Dokuzuncu Gezegen' Nereden Geldi?

Bir yıl önce, gökbilimciler Güneş sisteminin sınırında saklanan keşfedilmemiş bir gezegenin varlığına dair kanıt bulduklarını açıkladılar. Henüz hiç kimse bu gizemli dünyayı bulamadı ancak bu, bilim insanlarının dokuzuncu gezegenin buraya nasıl geldiği hakkında tahminlerde bulunmalarını engelleyemedi. Ocak ayında Amerikan Astronomik Bilim (American Astronomical Science) buluşmasında gösterilen yeni simülasyonlara göre, bu gezegen bir zamanlar bir yalnız gezegen olup sonra da Güneş tarafından çekilmiş olabilir.

Eğer dışarıda bir yerlerdeyse, dokuzuncu gezegen, Dünya’nın 10 katı büyüklüğünde ve Güneş’ten bize göre 1000 kat daha uzak. Kıyaslamak gerekirse, Plüton Güneş’e, Dünya’dan yaklaşık 40 kat daha uzak. Buna göre dokuzuncu gezegen sistemimizin oldukça dışında yer alıyor. Nasıl bu kadar uzağa gidebildi? İhtimallerden biri, gezegenin hiçliğin ortasında bir yerde doğmuş olabileceği… Ancak dokuzuncu gezegeni arama çalışmalarının başındaki ikili (gökbilimci Mike Brown ve Caltech’ten astrofizikçi Konstantin Batygin) bunun dışlanmış bir gezegen olduğunu düşünüyor. Teorilerine göre dokuzuncu gezegen de diğer gezegenler gibi Güneş’e yakın bir yerde oluştu ancak etrafı kalabalıktı ve dokuzuncu gezegen sistemin dışına atıldı.

Diğer bir ihtimal ise bizim dokuzuncu gezegeni yakalamış olmamız. Dokuzuncu dezegen belki de yalnız gezegen olarak doğdu ve yörüngesinde döndüğü bir yıldız olmadan evrende dolaştı ta ki Güneş sistemimizin çekimi onu yakalayana dek.New Mexico Eyalet Üniversitesi'nden James Vesper ve Paul Mason, yakın zamanda yaptıkları bir simülasyonda, farklı büyüklük ve yörüngedeki yalnız gezegenler, Güneş sistemimize girerse neler olacağına baktılar. 156 simülasyon yaptılar ve %60 ihtimalle Yalnız gezegenin Güneş sistemimiz tarafından dışarı atılacağını hatta bazen sistemimizdeki bir gezegenle birlikte atılabileceğini gördüler. Simülasyonda %40 ihtimalle ise yalnız gezegen yakalandı ve yörüngede kaldı.

Vesper ve Mason henüz diğer buluşlarını yayınlamadılar. Daha önceden yapılan bir çalışmada diğer teorilerle karşılaştırıldığında dokuzuncu gezegenin, yakalanmış bir yalnız gezegen olma ihtimalinin %2’den az olduğu iddia edildi. Dokuzuncu gezegenin nereden geldiği konusunda henüz bir karara varılamadı, ancak bu bulmacanın çözülmesi umut ediliyor. Tabii var olduğunu ve gerçekten bulacağımızı varsayarsak.

Kaynak: Popular Scıence

Sistem Dışı Bir Gezegende Helyum Keşfedildi!

İlk kez Güneş sistemi dışındaki bir gezegenin atmosferinde helyum gazı tespit edildi. Hubble Uzay Teleskobu'nun kızıl ötesi spektrometre aracını kullanan uluslararası araştırmacılar Dünya'dan 200 ışık yılı uzaktaki WASP-107b adlı öte gezegenin atmosferinde helyum olduğunu belirledi.

Araştırma bağlamında araştırmacılar, 'helyum, hidrojenin ardından evrende en fazla rastlanan ikinci element. Güneş sisteminde Jüpiter ve Satürn gezegenleri çoğunlukla helyumdan oluşuyor ancak bugüne kadar yapılan araştırmalarda öte gezegenlerde helyuma rastlanamamıştı.' şeklinde açıklamada bulundu.

Şimdiye kadar mor ötesi ve optik dalgalarda yapılan ölçümlerin daha uzaktaki öte gezegenlerin bileşenlerine nüfuz etmeye olanak vermediğini ifade eden bilim insanları, kızıl ötesi ölçümler aracılığıyla bunun mümkün hale geldiğini belirtti.

Dünya atmosferinin üst kısımlarında helyum bulunduğunu belirten araştırmacılar kızıl ötesi ölçümlerin Dünya büyüklüğündeki öte gezegenlerin atmosferlerinin incelenmesinde kilit bir misyona sahip olabileceğini kaydetti.

Söz konusu gezegen bugüne kadar keşfedilen öte gezegenler arasında en düşük yoğunluğu olanlardan biri. Jüpiter ile aynı boyutlarda olan gezegen onun yalnızca yüzde 12'si kadar bir kütleye sahip. Gezegenin atmosferi çok geniş olduğundan her milyar yılda bir atmosfer gazlarının yüzde 0,1 - yüzde 4'ünün uzay boşluğunda yok olduğu tahmin ediliyor.

Kaynak: AA Bilim Teknoloji / Nature (3 Mayıs 2018)