Sumak Nedir?

SUMAK a
1. Tüysü bileşik yapraklı ve esmer kırmızı meyveli ağaççık. (Derici sumağı da denir ) [Bil. a. Rhus çorlarla; anacardıaceae familyası ]
2. Bu bitkinin kurutularak halk hekimliğinde. dericilikte ve kumaş boyamada kullanılan yaprakları
3. Aynı bitkinin kurutulup baharat olarak kullanılan ekşi lezzetli meyvesi.
4. Boyacı sumağı, sık dallı, basit bütün yapraklı, yuvarlakça tepeli çalı ya da ağaççık. (Peruka çalısı da denir.) [Bil. a. Cotinus coggygria ya da esk. Rhus cotinus; anacardiaceae familyası.)

—ANSİkl. Sumak 2-3 m kadar boylana- bilen hepyeşil bir ağaççıktır. 9-15 yaprak- çıktan oluşan tüysü bileşik yaprakları 15 -20 cm uzunluktadır. Yaprakçıkları 3-5 cm boyunda ve kısa saplıdır. Çiçekleri dalların ucunda ya da yanında salkım halinde bulunur. Meyvesi küçük (4-6 mm çap), sulu, kırmızı renkli ve ekşidir.
Sumak Akdeniz çevresinde yaygındır. Türkiye'nin hemen hemen her tarafında yetişir, ama daha çok Güneydoğu Anadolu'da (Diyarbakır, Mardin, Urfa, Hatay) bulunur. Yaprakları toplanıp kurutularak torbalar içinde satışa çıkarılır (yıllık üretim 250-3001). Türkiye’nin dışsatım ürünüdür (yaklaşık 1001). Bu yapraklar °/o 21,7 oranında tanen içerir. Bu nedenle deri sepilemesinde ve boyası için de yünlü kumaş boyamasında kullanılır. Ayrıca peklik verici, kan dindirici ve antiseptik etkili bir drogdur. Kurutulmuş meyveleri (sumak), özellikle Güney ve Güneydoğu Anadolu' da baharat olarak kullanılır.

• Boyacı sumağı, Güney Avrupa'dan Çin'e kadar yaygın bir ağaççıktır. Akdeniz kıyılarında çoğunlukla maki içinde görülür. Bunun hem yaprakları, hem "sarı kök” ya da “sarı odun" denen odunu eskiden beri deri ve kumaş boyamada kullanılır. Verdiği renk açık sarıdır, ama zamanla koyulaşır ve sabit kalır Yaprakları asıl sumak gibi peklik verici, kan kesici ve ateş düşürücü etkilerinden dolayı halk hekimliğinde kullanılır.

SUMAK a. El sant
1. Motiflerin sınırları içinde, ayrı renkteki desen ipliklerinin çözgü çiftlerine sürekli olarak değişik şekillerde dolanmasıyla oluşturulan havsız dokuma. (Bk. ansikl. böl.)
2. Sumak tekniği, sumak dokumada kullanılan teknik. (Bk. ansikl. böl.)

—AnsIkl El sant. Sumaktan heybe, yaygı, kolan, kuşak, yastık vb. yapılır. Anadolu'nun birçok yöresinde bugün de kullanılan bir dokuma türüdür

• Sumak tekniği, ayrı renkteki desen ipliklerini desen alanı içinde, çeşitli biçimlerde çözgü çiftlerine dolayarak uygulanır. Desen ipliğinin değişik dolanış biçimleri vardır, iplikleri hep aynı yönde çözgü çiftine dolayarak düz sumak, içten dışa doğru dolayarak ters sumak, ters yönlerde çözgülere sararak balıksırtı sumak, ters sumak tekniğini her sırada bir çözgü çifti kaydırıp uygulayarak atmalı sumak dokuma elde edilir.