İKONA
a. (rusça söze.; bizans yun. eikona, klasik yun. eikon, onos, resimden). Doğu hıristiyan kiliselerini süsleyen sabit ya da taşınabilir kutsal resim.
Sponsorlu Bağlantılar
—ANSİKL. ikona, ayin düzeninin bütünleyici bir parçasını oluşturur. Dinsel sanatın ürünü değildir. Simgeciliğe dayanır ve tinsel bir din görüşünü yansıtan kutsal sanata bağlanır. Kilise, VIII. ve IX. yy.’lardaki ikonakırıcılık bunalımında, ikonaların anlamını belirlemek zorunda kaldı; dinsel anlamı, VII. konsilde (İznik II, 787) oluşturuldu. ikona ressamı kişisel görüşü yansıtan bir sanatçı değil, ayin yöneten bir papaz gibi, Kilise'nin görüşünü dile getiren bir aracıdır, ikonanın, hıristiyanlığa ilişkin bir temeli vardır: İsa yalnız Tanrı’nın “söz"ü değil, aynı zamanda görüntüsüdür. Temel anlamıyla ikona, İsa'nın görüntüsünün insan eli değmeden cisimleşmiş biçimidir; annesinin ve azizlerin görüntüsü de tanrılaşmış bedene katılır. Tanrısal lütuf, ikonada kutsanmış olarak yer alır. Görüntüye gösterilen saygı Tanrı’ya yöneliktir.
İkonalar ilk kez yunan-roma Antikçağı'nda mezartaşı portrelerinde (el-Fayyum ya da Filistin portreleri) kullanıldı. Ağaç üzerine tutkalboyayla ya da mum cilayla resmedildi. Bu görüntüler daha hıristiyanlığın başlangıcında çok tutundu: Büyük Constantinus'un başkentin ilk üç piskoposunun portrelerini Forum’da kızıl somaki bir sütuna bağlattığı bilinir. Bu kült özellikle VI. ve VII. yy.'larda kısa sürede, bir tapınmaya dönüştü. İsa'nın, Meryem'in ya da bir azizin her türlü ikonası, hıristiyanlarca Tanrı katında birer aracı olarak kabul ediliyordu. VIII. yy.’ın başında, Leon lltikor akırıcılık hareketini başlattı ve görüntüye tapınılmasını yasakladı. Kullanımının yeniden başlamasıyla ikona, ayin düzeninin bir parçasını oluşturdu ve ikonostasın üzerinde yer aldı, ikonakırıcılık döneminde yapılan tahribatlara karşın bu olaydan önce yapılmış birkaç ikona, özellikle Sina'da bir manastırın eşsiz koleksiyonu, bugüne gelebildi. Bu koleksiyonun en ünlü ikonalarından biri, kuşkusuz, yapılış tarzıyla geç Antikçağ döneminin gerçekçi portrelerini andıran Petrus'un ikonasıdır. Atinada Bizans müzesi'nde bulunan, X.-XI. yy.lardan kalma birkaç örnek gerçekçiliğin yerini yavaş yavaş bir grafik eğilimin aldığını göstermektedir. Bununla birlikte, daha Komnenoslar döneminde (XII. yy.), büyük olasılıkla minyatür sanatının etkisiyle, antik geleneğe bir dönüş yapıldı ve ikonalarda işlenen konular çeşitlendi.
Bizans ikonaları kısa sürede başkentin dışında, özellikle Balkanlarda ve birçok okulun (Novgorod, Moskova) oluştuğu Rusya'da sanatçılara modellik etti. En ünlü ikona ressamlarından biri Andrey Rublev'di (XV. yy.'ın başı). Tretyakov galerisi’nde (Moskova) bu sanatçının birçok yapıtı yer almaktadır.
Kaynak: Büyük Larousse
Son düzenleyen Safi; 14 Mayıs 2018 01:50
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....