Sarmal Nedir?

1 . Dolana dolana oluşmuş, birbirini izleyen, helisel, helezonlu, helezoni.
2 . mecaz İçinden çıkılmaz (durum).

SARMAL sıf. Birbiri üzerinde dolana dolana giden halkalar biçiminde olan.

—Astrofiz. Sarmal gökada, parlak yıldızları ve bulutsuları, merkezi bir çekirdek çevresinde yer alan sarmal biçimli kollar içinde dağılmış gökada.

—Bot. Sarmal konum, bir sap üzerinde art arda gelen iki yaprak arasındaki ayrım açısının sap çevresinin beşte ikisine eşit olduğu yaprak dizilişi. || Sarmal tomurcuk, çiçek parçalarının ikisi dışta, ikisi içte ve her birinin bir kenarı dışta, öteki kenarı içte olan tomurcuk.

—Cerr. Sarmal kırık, doku bütünlüğünün sarmal biçimde bozulduğu kırık tipi. (Sarmal kırıklar yalnız uzun kemiklerde, özellikle bacakta, uzun eksen çevresinde burulma [kayak kazası, ray arasına sıkışan ayak, vb.] sonucunda meydana gelir. Sa- bitleştirilmeleri zordur ve genellikle bir osteosentezi gerektirir.)

—Mim. Sarmal merdiven, döner merdiven.

—Nöroanat. Sarmal gangliyon, CORTİ GANGLİYONU'nun eşanlamlısı.

—Süslem. sant. ve Güz. sant. Sarmal bezek, başlık kıvrımı, kıvrıkdal, kavisli oyma gibi, kendi üstünde dolanan çizgilerle nitelenen süsleme motifi. (Bk. ansikl. böl.)

—Teknol. Sarmal boru, boğumlu hafif plastik malzemeden yapılan ve çoğunlukla taşıtların havalandırma kanallarında kullanılan boru.

♦ a. Bot. Yaprak sarmalı, bir sap üzerinde, ardışık yaprak bağlanma yerleri birleştirilerek elde edilen geometrik eğri. (Plantefol'a göre, sapın tepe sürgendoku- su, yaprakları yalnız bir tek sarmala göre değil, birçok sarmala göre dağıtır.)

—Cerr Sarımların biçiminden ötürü birçok sargı tipine verilen ad.

—ikt. Bir iktisadi olayın başka bir ya da bir dizi iktisadi olaya yol açtığı ve bu sonraki olayların da birincisi üzerinde ters tepkide bulunduğu ve bunun böylece sürüp gittiği süreç.

—Opt. Airy sarmalı, çapraz iki turmalin arasında aynı kalınlıkta ancak ters dönmeli iki kuvars lamı gözlendiğinde ortaya çıkan dönmeli polarma olayı.

—Süslem. sant. ve Güz. sant. Asma dallarından esinlenen kıvrıkdallı sarmal bezekler, Antikçağ'dan beri büyük rağbet gördü ve Ortaçağda da kullanıldı; XVI. yy.'da, yapraklarla oluşturulan sarmal bezekler, antik modellerin taklidinde yeniden canlılık ve zenginlik kazandı. Barok sanat ve rokay üslubu, eğriler ve karşı eğriler biçiminde ters yönlü sarmal bezeklere ayrıcalıklı bir yer verdiler.