Teğet Nedir?

TEĞET

sıt. Geom. Birbirine değmeleri 2 ye eşit ya da daha büyük basamaktan olduğunda, bir eğriyi bir başka eğri için ya da bir yüzeyi, bir başka yüzey ya da başka eğri için nitelendirmede kullanılır. (Aynı zamanda bunların birbirine teğet oldukları da söylenir. Teğet kavramı, boyutları 3 ten büyük uzaylara genelleştirilebilir; özellikle teğet aşırıdüzlemden söz edilir.)

—Elektroakust. Teğet kol, radyal, dolayısıyla ize teğet bir yerdeğiştirme yapan plak okuma kolu.

—Geom. Bir eğriye teğet vektör, başlangıcı, teğetin göz önüne alınan eğriyle değme noktası, vektörü de, bu eğriye teğet bir doğrultu vektörü olan bağlı vektör.

—Mat. çözlm. Düzgülü bir E uzayının bir fi açığı üzerinde tanımlı ve sürekli, değerlerini de düzgülü bir başka F uzayından alan iki t ile g fonksiyonu için kullanılır,

♦ a. Geom. Teğet doğru.

—ANSİKL. Elektroakust. Mikroizlı bir plağın gerçekleştirilmesi sırasında, kazıma kalemi, kazınmış bölüme teğet olarak yer değiştirir; oysa döner hareketli bir kolla okuma yaparken, açı konumla değişir ve bu da pist hatası denen hafif bir bozulmaya neden olur. Plağı, kazımada olduğu gibi okuyan, teğet yerdeğiştirmeli kol, bu bozulmayı önler.

—Geom. Bir (I, f) parametreli yayında, karşılık olan görüntü eğrinin M0(f0) daki teğeti, M0 dan geçen ve doğrultu vektörü Hf^olan doğrudur; bu teğet ancak f'(t0) 0 ise vardır. Bu durumda teğet, t, t0 a yaklaştığında, (M0M(f)) doğrularının "limit konumu" olarak göz önüne alınabilir.

O merkezli bir çember için, bunun bir M noktasındaki teğeti daima vardır ve (OM) ye M de diktir, iki C(0, R) ve C'(0', R') çemberi ancak ve ancak R+R' = 00' (dıştan teğet çemberler) ya da|R-R'| = 00' (içten teğet çemberler) ise teğettirler.

Uzayda, bir S yüzeyine kendinin bir M0 noktasındaki teğet olan düzlemden söz edilir; bu düzlem, varsa, görüntüleri S içinde bulunan ve M0 dan geçen bütün düz gün yayların M0 daki teğetlerim içerir. Bir (U, t) parametrelenmiş yüzeyi, kendinin bir M(u, v) düzgün noktasında göz önüne alınırsa, teğet düzlem M den geçer ve bunun doğrultu vektörleri f'u ile f'y dir. Bir kürenin teğet düzlemi ya da teğet küreleri özel hali için - KÜRE.

Teğet

a. mat. Bir eğrinin yanından geçen ve ona ancak bir noktada değen doğru, mümas.
Güncel Türkçe Sözlük

teğet İng. tangent
Bir eğrinin bir noktasından eğrilik yarıçapına dik çizilen doğru.
BSTS / Fizik Terimleri Sözlüğü 1983

teğet İng. tangent
Bir eğri üzerindeki P noktası için, eğri üzerindeki değişken bir P' noktası P ye yaklaşırken, varsa, P P' doğrusunun ereyi.
BSTS / Matematik Terimleri Sözlüğü 1983

teğet Osm. hatt-ı mümâs
(matematik)
BSTS / Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu 1963

Teğet
bk. Çap.
BSTS / Geometri