Işın Nedir?

IŞIN a. Bir ışık kaynağından çıkan ışık çizgileri: Güneş ışınları. (Esk. eşanl. ŞUA.)

—Bot. Öz ışını, iki çenekli bitkilerde özle kabuğu birbirine bağlayan hücresel doku şeridi. (Eşanl. ÛZ UZANTISI.)

—Fiz. Atomların (katot ışınları) ya da çekirdeklerin yayımladığı kimi parçacıkların (alfa ışınları, beta ışınları) ve dalga boyları çok küçük kimi elektromanyetik ışımaların (X* ışınları, gama* ışınları) genel adı. || Işına tutma, bir maddeyi İyonlaştırıcı bir ışımanın etkisinde tutma. || Güneş ışınları, Güneş'ten yayımlanan ve özellikle etkileri açısından göz önüne alınan ışımalar, ışınımlar ve ısı enerjisi: Güneş ışınlarından korunmak.

—Karş. anat. Yüzgeç ışını, balıklarda yüzgeçleri tutan iskelet parçalarının her biri. (Köpekbalıklarında ve kemiklibalıkların larvalarında yüzgeçköklerine, Actinopterygiterde yüzgeçsaplarına ve akciğerli balıklarda mahmuzlara bağlanır.)

—Meteorol. Yeşil ışın, Güneş ufukta doğmadan hemen önce diskin görüneceği ya da battıktan hemen sonra kaybolduğu noktada, çok kısa yeşil ışık pırıltısı biçiminde gözlenen atmosfer olayı. (Bk. ansikl. böl.)

—Opt. Işık ışını, ışığın yayılırken izlediği varsayımsal çizgi. (Yayınım kuramında, ışınlar, ışık kaynağından aydınlatılmış cisme giden taneciklerin yörüngeleridir. Elektromanyetik kuramında, ışık ışını enerjinin yörüngesidir ve dalga yüzeylerine diktir.)

—Patol. Işın hastalığı, X ışınlarıyla ya da radyoaktif maddelerle tedavi edilmiş hastalarda ortaya çıkan, değişik şiddet ve süreli bozukluk. (Bozukluklar hemen ortaya çıkabilir ve önemsiz olabilir [halsizlik, bulantı, kusma), ama bazen daha ciddi olgulara da rastlanır. Nükleer bombardıman ya da laboratuvar kazası kurbanlarında görülen akut bir ışın sendromu da vardır. Bazı bozukluklar, kemik iliğinin ışınlanmasına, hasta dokuların tahribine ya da so- ğurulmasına bağlı olarak kan formülünün bozulması yüzünden daha geç ortaya çıkar.) || Işın lezyonları, X ışınlarının ve radyoaktif cisimlerin etkisinden doğan anomalilerin tümü. (Bilinen başlıca ışın lezyonları, ışın etkisiyle ortaya çıkan deri iltihap ve nekrozlarıdır.) (Eşanl. radyolezyon.)

—Perspekt. Görme ışını, klasik perspektifte, görme noktasından (gözlemcinin gözü), çizilecek nesnenin herhangi bir noktasına giden sanal çizgi. (Görme ışınlarının tümü görme piramidi'ni oluşturur.) || Temel görme ışını, görme piramidinin, görme noktası ve temel kaçış noktasınca tanımlanan ekseni.

—Ted. Işın tedavisi, RADYOTERAPİ'nin eşanlamlısı.

—Zool. Deniz kestanelerinin çubukçukları. (Eşanl. DİKEN. RADİOLA.)

♦ sıf. Geom. Işın vektör, O kutuplu kutupsal koordinatlarda değişken bir M noktası için, (OM) doğrusu ya da [OM) yarıdoğrusu ya da [OM] parçası. (Eşanl. YARIÇAP VEKTÖR.)

—ANSİKL. Meteorol. Yeşil ışın. Bu olay, özellikle ufuk düzeyinde atmosferin ışığı çok yoğun biçimde kırmasından kaynaklanır. Kırılma bütün renklerde aynı düzeyde değildir ve Güneş'in üst kenarında ince bir yeşil saçağın belirmesine yol açar. Bu olay ancak çok açık hşvalarda gözlenebilir; bu koşula genellikle denizde ve yüksek dağlarda rastlanır. Ayrıca gözlem Güneş’in batışında doğuşuna oranla daha kolaydır, çünkü o sırada olayın oluşması gereken ufuk noktası duyarlıkla belirlenebilir.

—Zool. Uzunlukları, biçimleri, renkleri değişik olan ışınların her biri, yarım daire biçiminde bir yumru üzerine eklemlenir. Kaslar yardımıyla her yöne hareket edebilen ışınlar, hayvana savunma ve hareket etme olanağı verirler.