Yatma Nedir?
SMD MiSiM
YATMA a. Yatmak eylemi.
—Tarım. Yağmurun, rüzgârın ya da asalaklann etkisiyle sapların topluca yere eğilmesi biçiminde beliren ve daha çok ekinlerde görülen büyüme ve gelişme kusuru. (Bk. arısikl. böl.)
—ANSİKL. Psikan. Yakınıyla yatma. Aile ilişkilerini düzenleyen evrensel nitelikte bir yasa olan yakınıyla yatma yasağı, Oidipus* kompleksinin temelini oluşturur. Freud'a göre, yakınıyla yatma, bilinçdışı olarak her zaman duyulan bir istektir. Bu isteğin yasaklanması insanoğlunda iki temel eğilimi engeller: babayı öldürmek ve anneyle evlenmek. Gelişmiş toplumlarda bu yasağın uygulanma alanı gerçekte, baba-ana-çocuk üçgenine indirgenmiş ve işlevi içselleşmiştir. Freud Totem ve Tabu'da (Totem undTabu) [1912] kültürün ve insanlığın ilk başlangıcını belirten bu yasağın içselleşmesi olayını açıklamak için, Sürünün babasının, oğulları tarafından öldürülmesi ve oğulların bu cinayetin cezasını ödemeleri biçiminde bir ilk mite başvurdu. Yakınıyla yatma yasağı konusundaki çalışmaları sonucunda bu yasağı doğa-kültür çiftinin iki karşıt öğeye ayrılmasına bağlayan ve bu aynşmayı yapısalcı açıdan kavramamızı sağlayan C. Lövi •Strauss, Freud'un anlayışına karşı çıktı. Ona göre, sözkonusu yasak, her zaman gerçek akrabalık derecelerine değil, kimi bireyleri baba, ana, oğul, kız kardeş vb. düzeyine koyan toplumsai ilişkiye bağlıdır. Böylece, yalcnıyla yatma yasağı, evrensel niteliği dolayısıyla doğadan kaynaklanan, ama kültür içinde kurumlaşan ve burada dille yapılandıran bir kuraldır J. Lacan, bu savı yeniden ele alarak, çocuğun simge- selliğe ancak baba tarafından konulan yasanın (yakınıyla yatmanın yasak olduğunu bildiren yasa) yardımıyla erişebileceğini belirtti.
—Tarım. Yatmaya uğramış ekin tarlalarında saplar yere yatar ve toprağa yapışabilir, bu da büyümeyi engeller, hatta durdurabilir, verim kaybına ve hasatta büyük güçlüklere neden olur. Fazla azotlu beslenmeden, yeterince güneş alamamaktan ve aşın sıklıktan ileri gelebilen çok yüksek ve çok ince sap yatmayı kolaylaştırır. Bütün bu olgularda bitki, saplarını kuvvetlendirecek yeteri kadar destek dokusu yapamaz. Yatma en tehlikeli afetlerden biridir. Büyüme süresi içinde “sap kısaltıcı” denilen ilaçlar püskürtmek, tehlikeyi oldukça azaltır. Bitkinin kökboynunu tutan bazı mantarlar da yatmaya neden olabilir. Bu durumda, "boğaz yanıklığı-yatma "dan söz edilir.
Sponsorlu Bağlantılar
—ANSİKL. Psikan. Yakınıyla yatma. Aile ilişkilerini düzenleyen evrensel nitelikte bir yasa olan yakınıyla yatma yasağı, Oidipus* kompleksinin temelini oluşturur. Freud'a göre, yakınıyla yatma, bilinçdışı olarak her zaman duyulan bir istektir. Bu isteğin yasaklanması insanoğlunda iki temel eğilimi engeller: babayı öldürmek ve anneyle evlenmek. Gelişmiş toplumlarda bu yasağın uygulanma alanı gerçekte, baba-ana-çocuk üçgenine indirgenmiş ve işlevi içselleşmiştir. Freud Totem ve Tabu'da (Totem undTabu) [1912] kültürün ve insanlığın ilk başlangıcını belirten bu yasağın içselleşmesi olayını açıklamak için, Sürünün babasının, oğulları tarafından öldürülmesi ve oğulların bu cinayetin cezasını ödemeleri biçiminde bir ilk mite başvurdu. Yakınıyla yatma yasağı konusundaki çalışmaları sonucunda bu yasağı doğa-kültür çiftinin iki karşıt öğeye ayrılmasına bağlayan ve bu aynşmayı yapısalcı açıdan kavramamızı sağlayan C. Lövi •Strauss, Freud'un anlayışına karşı çıktı. Ona göre, sözkonusu yasak, her zaman gerçek akrabalık derecelerine değil, kimi bireyleri baba, ana, oğul, kız kardeş vb. düzeyine koyan toplumsai ilişkiye bağlıdır. Böylece, yalcnıyla yatma yasağı, evrensel niteliği dolayısıyla doğadan kaynaklanan, ama kültür içinde kurumlaşan ve burada dille yapılandıran bir kuraldır J. Lacan, bu savı yeniden ele alarak, çocuğun simge- selliğe ancak baba tarafından konulan yasanın (yakınıyla yatmanın yasak olduğunu bildiren yasa) yardımıyla erişebileceğini belirtti.
—Tarım. Yatmaya uğramış ekin tarlalarında saplar yere yatar ve toprağa yapışabilir, bu da büyümeyi engeller, hatta durdurabilir, verim kaybına ve hasatta büyük güçlüklere neden olur. Fazla azotlu beslenmeden, yeterince güneş alamamaktan ve aşın sıklıktan ileri gelebilen çok yüksek ve çok ince sap yatmayı kolaylaştırır. Bütün bu olgularda bitki, saplarını kuvvetlendirecek yeteri kadar destek dokusu yapamaz. Yatma en tehlikeli afetlerden biridir. Büyüme süresi içinde “sap kısaltıcı” denilen ilaçlar püskürtmek, tehlikeyi oldukça azaltır. Bitkinin kökboynunu tutan bazı mantarlar da yatmaya neden olabilir. Bu durumda, "boğaz yanıklığı-yatma "dan söz edilir.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
