Ümmi Nedir?

—İsi Hz. Muhammet'in okur yazar olma dığını, dolayısıyla din konusundaki bilgi lerinın Tanrı vergisi olduğunu gösteren niteliği (Bk. ansıkl. böl)

—Ansİkl Ümmı sözcüğü Kuranda ıkı ayette Hz Muhammet için tekil (VII, 157, 158), dört ayette de ehlı kitabın ve Araplar’ın okur yazar olmayanları hakkında çoğul olarak "ümmıyune” biçiminde (II. 78; III, 20, 75; LXII, 2) geçer Çeşitli ayetlerde Hz Muhammet’in ümmı oluşu Kuran'ın Allah kelamı olduğunun en önemli kanıt larından biri sayılır Bu ayetlerden birinde (XXIX, 48) "Sen (Hz Muhammet) bundan önce ne bir yazı okuyabilir, ne de kendi elinle onu yazabilirdin. Öyle olsaydı yanılgı peşinde koşanlar kesinlikle (Kuran’dan) kuşku duyarlardı” denilir; Cuma suresi'nde de (LXII, 2) ümmı bir ulus olan arap kavmı içinde kendilerinden bir ümmınin (Hz Muhammet) peygamber olarak gön derildiği, bu peygamberin onları arıtıp eğittiği ve bir mucize olarak onlara Allah’ın ayetlerini okuduğu, Kuran ve şeriatını öğ rettığı belirtilir.

İslam bilginlerine göre Hz Muhammet' in ümmı oluşu onun için bir kusur ve bil gısızlik anlamına gelmeyip, bilgilerinin tan rısal olduğunu, bu nedenle de tüm yanılgılardan uzak bulunduğunu gösterir Bu na karşılık öteki insanlar için ümmilik, bil gisizlik anlamına gelmesi dolayısıyla büyük bir kusur ve eksiklik sayılır (Kayn).

Ümmî

, (Arapça ümm: “anne”) annesinden doğduğu gibi kalmış, okuma yazma bilmeyen kişi; İslamda, kitaplı bir dine bağlı olmayan kişi ya da toplum.

Kuran ümmî sözcüğünü her iki anlamda da kullanır. Örneğin Mekkeliler ümmî (kitaplı bir dine inanmayan) bir topluluktur ve Hz. Muhammed ümmî (okuma yazması olmayan) bir peygamberdir. Hz. Muhammed ümmîler içinden çıkarılmış ümmî bir peygamberdir (Cuma 2) ve mesajını hem kendilerine kitap verilenlere (ehl-i kitap), hem de ümmîlere iletmekle görevlidir (Al-i imran 20).

Kuran Hz. Muhammed’in ümmîliğini onun peygamberliğinin en önemli kanıtlarından biri sayar. Çünkü okuma yazma bilmeyen birinin Kuran gibi bir kitabı kendi başına yazması olanaksızdır. Ama Hz. Muhammed’in ümmîliği çeşitli biçimlerde tartışma konusu durumuna gelmiş, bazı bilginler Hz. Muhammed’in başlangıçta ümmî olsa bile sonradan okuma yazma öğrendiğini öne sürmüşlerdir. Bu bilginlere göre Hudeybiye Antlaşmasının metni yazılırken Mekkeliler “Resulullah” sözcüğünün yazılmasına itiraz etmişler, metni yazan Hz. Ali’nin sözcüğü silmeye yanaşmaması üzerine Hz. Muhammed eliyle sözcüğü silerek yerine “Muhammed bin Abdullah” yazmıştır. Bu olaya ilişkin rivayetler Hz. Muhammed’in okuma yazma bildiğinin kanıtı olarak görülür. İslam bilginlerinin büyük çoğunluğu ise bu tür rivayetlerin kanıt olarak sayılamayacağını öne sürerek Hz. Muhammed’in okuma yazma bildiği savını reddeder.