Toplaşma Nedir?

TOPLAŞMA a. Toplaşmak eylemi.

—Çevrebil. Sınırlı bir bölgede aynı türden bireylerin bir araya gelmesi. (Bk. ansikl. böl.)

—Ansİkl. Çevrebil. Bitki sosyolojisinde bir türün toplumculuk derecesini gösteren toplaşma olgusuna hayvanlar âleminde de rastlanır. Karınca yuvaları, termit yuvaları ve bu gibi bütün koloniler, kalıcı olsun olmasın, ekolojik toplaşmalar sayılabilir. Toplaşmanın nedenleri değişik ve çeşitlidir. Bitkilerde, tohumsuz, yani sürgünle çoğalma en önemli nedendir. Yangın ya da sel gibi biyotik etmenler, bireyleri sınırlı bölgelerde toplaşmaya itebilir. Çevre etmenlerinin dağılımındaki kesiklikler, bazı türlerin geniş alanlara yayılmasını engeller ve onları koşulların daha elverişli olduğu yerlerde toplaşmaya zorlayabilir. Diasporların elverişli yerlerde birikmesini kolaylaştıran rüzgâr, planktonları ve onlarla beslenen türleri bazı tuzak bölgelerine iten deniz akıntıları, boş bir alanın koloni- leştirilmesi de güçlü toplaşma etmenleri olabilir. Kırlangıçların göç etmeden önce aynı yerde toplanması ya da kızgınlık zamanında geyiklerin bir araya gelmesi gibi bazı hayvan türlerini belirli mevsimlerde, belirli bir yerde bir araya getiren etolojik çekimler de toplaşma nedenlerinden biridir.
Toplaşma genellikle, kolektif yardımlaşma eylemleriyle (savunma, yavruların gözetilmesi ya da avlanma) yahut rüzgârın güçlü darbelerini hafifletmek için ağaçların birbirini koruması gibi uygun mikroklimatik koşulların yaratılmasıyla bireylerin yaşam şansını artırır. Fakat, çok önemli bir toplaşma, bireyler arasında aynı kaynak (besin, alan, ışık,...) için çekişme yaratır ve olumsuz toplumsal sonuçlar doğurabilir. Allee ilkesi adı verilen bu iki aykırı özellik toplaşmanın fazlasının da azı kadar, sınırlayıcı ekolojik etmenler olabileceğini göstermektedir.