Saca Nedir?
SMD MiSiM
SACA a. (masal anlamında eski iskandinavca söze ).
1. Ed. XII.-XIV. yy. arasında İzlanda’da yazılmakla birlikte bazen daha eski efsanelerden türeyen bir dizi düzyazı hikâyenin genel adı. (Bk. ansikl. böl.)
2. Birçok kuşağı kapsayan ve bir romanda, bir filmde, bir televizyon dizisinde, vb. anlatılan bir tür aile destanı.
—ANSİKL. Geleneksel olarak "krallık" sağalan, izlandalılar’ın sagaları, "çağdaş” sağalar ve "eski zaman” sagaları arasında bir ayrım yapılır. Bütün bu sagalardan hemen hiçbirinin yazarı belli değildir.
Daha XII. yy.'da yazılmaya başlanan “krallık" sagaları, Norveç krallarının hikâyelerinden oluşur ve bu hikâyeler aynı zamanda hem eski sözlü anlatılara, hem de anlattıkları tarihsel olaylarla çağdaş olan skald şiirlere dayanır. Bunların en ünlüleri arasında, 1220'ye doğru yazılan Sverre' nin sağası ve 1230'a doğru Snorri Sturlu- son tarafından kaleme alınan geniş kapsamlı Heimskringia dizisi yer alır. Son krallık sagaları yazarı, Sturla Thördarson'du. Bu yazar, aynı dönemde yaşadığı iki kral üzerine, Yaşlı Haakon'un (1263’te öldü) ve oğlu Reformcu Magnus'un (1280'de öldü) sagalarını yazdı. Faerperne adaları, Orkney takımadaları, İsveç ve Danimarka tarihini işleyen sağalar da krallık sagaları arasında sayılabilirler (Danimarka kralları üzerine yazılan Knytlinga sağası gibi).
Genellikle XIII. yy.'da yazılan İzlandalIların sagalarında, ülkenin yerleşime açılması ve yaklaşık 1030'a kadar İzlanda Cumhuriyeti’nin ilk yüzyılıyla ilgili olaylar anlatılır Bu yapıtlar da sözlü rivayetlerden ve daha küçük bir ölçüde skald şiirden kaynaklanmakla birlikte, daha çok tarihsel romana yaklaşırlar, izlandalılar’ın sağalan arasında, Egill sağası, Gfsli sağası, Hrafnkel sağası ve XIV. yy.'da yazılan son sagalardan biri olan Grettır sağası gibi bazıları olağanüstü bir kişinin yaşamını anlatırken, bazıları da tüm bir bölgenin öyküsünü anlatır (Eyrbyggja sağa ve Laxdoela sağa), izlandalılar'ın Grönland ve Amerika yolculukları üzerine bilgi veren sagalarını (özellikle Kızıl Erik'in sağası) ayrı olarak saymak gerekir. Ancak geniş bir epik fresk olan Njâl'ın sağası, hiçbir sınıflamaya sığmaz.
XIII. yy.’da yazılan “çağdaş" sagalarda, bazen röportaja benzer bir üslupla, İzlanda’nın bu dönemdeki ve genellikle yazarların da karıştıkları siyasal olayları anlatılmaktadır. Bu sagaların çoğu, XII. yy. sonundan 1264’e kadarki İzlanda tarihinin anlatıldığı geniş (Sturtunga sağa) derlemesi içinde bir araya getirilmişlerdir. "Piskoposların sagaları" da bu kategori içinde yer alır.
XIII. yy. sonu ve XIV. yy.’da yazılan "eski zaman” sağalan, tarihsel sagaların konuları azaldığı için, İzlanda’nın keşfinden önceki 'arihöncesi bir dönemde yer alan fantasuır serüven romanlarından oluşur. Ancak aralarından bazıları şiirsel fantezinin özgürce at oynattığı katıksız uydurmacalar olmakla birlikte, bazıları da tersine, çok eski şiir ve efsanelere dayanır (Völsunga sağa).
1. Ed. XII.-XIV. yy. arasında İzlanda’da yazılmakla birlikte bazen daha eski efsanelerden türeyen bir dizi düzyazı hikâyenin genel adı. (Bk. ansikl. böl.)
Sponsorlu Bağlantılar
—ANSİKL. Geleneksel olarak "krallık" sağalan, izlandalılar’ın sagaları, "çağdaş” sağalar ve "eski zaman” sagaları arasında bir ayrım yapılır. Bütün bu sagalardan hemen hiçbirinin yazarı belli değildir.
Daha XII. yy.'da yazılmaya başlanan “krallık" sagaları, Norveç krallarının hikâyelerinden oluşur ve bu hikâyeler aynı zamanda hem eski sözlü anlatılara, hem de anlattıkları tarihsel olaylarla çağdaş olan skald şiirlere dayanır. Bunların en ünlüleri arasında, 1220'ye doğru yazılan Sverre' nin sağası ve 1230'a doğru Snorri Sturlu- son tarafından kaleme alınan geniş kapsamlı Heimskringia dizisi yer alır. Son krallık sagaları yazarı, Sturla Thördarson'du. Bu yazar, aynı dönemde yaşadığı iki kral üzerine, Yaşlı Haakon'un (1263’te öldü) ve oğlu Reformcu Magnus'un (1280'de öldü) sagalarını yazdı. Faerperne adaları, Orkney takımadaları, İsveç ve Danimarka tarihini işleyen sağalar da krallık sagaları arasında sayılabilirler (Danimarka kralları üzerine yazılan Knytlinga sağası gibi).
Genellikle XIII. yy.'da yazılan İzlandalIların sagalarında, ülkenin yerleşime açılması ve yaklaşık 1030'a kadar İzlanda Cumhuriyeti’nin ilk yüzyılıyla ilgili olaylar anlatılır Bu yapıtlar da sözlü rivayetlerden ve daha küçük bir ölçüde skald şiirden kaynaklanmakla birlikte, daha çok tarihsel romana yaklaşırlar, izlandalılar’ın sağalan arasında, Egill sağası, Gfsli sağası, Hrafnkel sağası ve XIV. yy.'da yazılan son sagalardan biri olan Grettır sağası gibi bazıları olağanüstü bir kişinin yaşamını anlatırken, bazıları da tüm bir bölgenin öyküsünü anlatır (Eyrbyggja sağa ve Laxdoela sağa), izlandalılar'ın Grönland ve Amerika yolculukları üzerine bilgi veren sagalarını (özellikle Kızıl Erik'in sağası) ayrı olarak saymak gerekir. Ancak geniş bir epik fresk olan Njâl'ın sağası, hiçbir sınıflamaya sığmaz.
XIII. yy.’da yazılan “çağdaş" sagalarda, bazen röportaja benzer bir üslupla, İzlanda’nın bu dönemdeki ve genellikle yazarların da karıştıkları siyasal olayları anlatılmaktadır. Bu sagaların çoğu, XII. yy. sonundan 1264’e kadarki İzlanda tarihinin anlatıldığı geniş (Sturtunga sağa) derlemesi içinde bir araya getirilmişlerdir. "Piskoposların sagaları" da bu kategori içinde yer alır.
XIII. yy. sonu ve XIV. yy.’da yazılan "eski zaman” sağalan, tarihsel sagaların konuları azaldığı için, İzlanda’nın keşfinden önceki 'arihöncesi bir dönemde yer alan fantasuır serüven romanlarından oluşur. Ancak aralarından bazıları şiirsel fantezinin özgürce at oynattığı katıksız uydurmacalar olmakla birlikte, bazıları da tersine, çok eski şiir ve efsanelere dayanır (Völsunga sağa).
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
