Sökme Nedir?

SÖKME a. Sökmek eylemi.

—Al. tak. Sökme kaması, uçları gittikçe sivrilerek incelen iki öğeden oluşan ve zorlanarak, ayrılacak herhangi iki parça arasına sokulduktan sonra iki öğeyi bağlayan vidayı sıkıştırarak birbirine yaklaştırma yoluyla çalışan sökme aleti.

—Bahç. Bitki sökme aleti, bir bitkiyi bir yerden çıkanp başka yere dikmek için kullanılan, ağaç saplı uzun bir demirden oluşan alet

—Denize. Bir gemiyi parçalayarak kullanım dışı bırakma.

—El sant. Aşındırma baskı tekniğiyle fon rengi basılmış yazma üzerine renk açarak desen yapma. (Sökme işleminde daha çok kireçkaymağı, arapzamkı ve su karışımı kullanılır Kalıpla kumaş üzerine basılan aşındırıcı madde, kumaşın o bölümünü beyazlatır. Renkli baskı yapılacaksa sökme işleminden sonra beyazlanan yer sabit boyayla boyanır. Kumaş yaş ya da kuruyken sökme işlemi uygulanabilir. Buna göre kullanılan aşındırıcı madde farklılıklar gösterir.)

—Kaynakç. Sökme deneyi, elektrik nokta kaynağında, üst üste konmuş iki sac parçasının iki ya da üç kaynak noktasıyla birleştirilmesinden oluşmuş bir deney parçasını, bir keski ve çekiç yardımıyla ya da başka bir uygun yöntemle ayırma. (Kaynak hatasız yapılmışsa, sökülen nokta, sacların birinde çıkıntı [erimiş çekirdek], öbüründe bir oyuk biçiminde görülür. Son derece basit olan bu yöntem kaynak noktasının niteliği hakkında çok iyi fikir verir.)

—Mad, oc. Sökme kirişi, tahkimatın bir bölümüne yerleştirilen ve çıkarıldığında üstteki araziyi göçertmeye olanak veren düzenek.

—Mak. san. Bir bütünün, bir makinenin, bir aygıtın çeşitli bileşenlerini ayırmaya dayanan işlem. || Büzerek sökme, birbirine geçmeli parçaları, içteki parçayı, boyutlarını küçültmek amacıyla soğutarak birbirinden ayırmaya dayanan sökme yöntemi.

—Örg. Bir örgünün son ilmek sırasından ya da sıralarından başlayarak ipliği çekmeye dayanan işlem. (Bir örgünün sırasında ilmekleri çözülür.)

—Tarım, mak. Sökme makinesi, pancar, patates, yerfıstığı gibi kazıkköklü ya da yumrulu bitkileri kök, yumru ve tohumlarıyla birlikte topraktan söküp çıkarmaya yarayan makine. (Bk. ansikl. böl.)

—ANSİKL. Ormanc. Daha önce toprak hizasından kesilmiş ağaçların çotuklarının çevresindeki kökler bir kök sökme makinesiyle çekilip çıkarılır Gerekli çekme kuvveti, bir palangadan geçtikten sonra, bir traktörün çalıştırdığı çıkrığın tamburuna sarılan kabloya bağlı tırnakların kökü kavrayıp sıkması ile sağlanır.
Ayrıca yer düzeyinden kesilmiş bir ağacın köküne patlayıcı bir kartuş yerleştirilmek yoluyla da sökme yapılır; patlamayla kök parçalanır ve toprak etrafa yayılır. Bazı durumlarda kök olduğu yerde kömürleştirilir.

—Tarım mak. Kök ya da yumru sökme makineleri, hasadı yapılacak bitkiye uyumlu biçimde bir sökme organı içerir: eğik çatal, disk ve paten, tek ya da çift kürek. Bunlar aynı zamanda toprağı ve taşlan gidermek için bir temizleme organı, sarsak ya da döner ızgara, çubuklu tambur gibi bir düzenek içerirler.
Şekerpancarı sökme makineleri, bir yükleyiciye alınmak üzere, birkaç sırayı (3 ila 6) birden söker ve toplar. Bunların önünden bir tepe (yaprak) kesici gider.
Bazı makineler sökme-dizme (pancarları söküp yerde sıralayarak bırakma), sökme-yükleme ya da tepe kesme-sökme -yükleme işlemlerini birlikte yapacak biçimde kombine makinelerdir.
Modern yumru sökme makineleri (1,2 ya da 3 sıra) yalnız toprak temizleyici organlarla değil, aynı zamanda yaprak ve taş boşaltma düzenekleri ve elle ayıklama tablaları ile de donatılmışlardır. Bunlarda ya bir huni ya da bir torbalama platformu bulunur. Yerfıstığı hasadı için bir sökme eleme-yığma makinesi kullanılır, bunlar için bir uçdemiri ile bitkileri topraktan çıtorır, bir sarsak ızgara yardımıyla temizler ve fıstıkların döverle ayrılmalarını kolaylaştırmak üzere yere demetler halinde bırakırlar.