Retorik Nedir?

RETORİK a (fr. rhdtorique). Güzel söz söyleme sanatını, belagat! oluşturan yöntemlerin tümü.

—ANSİKL. Ed. Retorik, Antıkçağ yunan demokrasilerinde ortaya çıktı. Hitabet yapıtlarının çözümlenmesiyle deneysel olarak geliştirilen bu teknik, SicilyalI Koraks ve Tisias tarafından bulundu (İ.Û. V. yy.) ve Protagoras, özellikle de Gorgias gibi sofistler tarafından yetkinleştirildi. Platon (Phaidros) ve Aristoteles (Retorik), tutkuların bilgisine dayanarak retoriğe felsefi bir temel kazandırırken, Antiphon, isokrates gibi logograflar da. incelemelerinde retoriğin kurallarını saptadılar. Hellenistik dönemde büyük bir gelişme gösteren retorik, Antikçağ’ın sonuna kadar öğrenimin en yüksek düzeyi sayılıyordu. Latin retoriği de, Ö. I. yy.'da, yunan retoriğinin yanı sıra gelişti ve imparatorluk döneminin hatipleri (Hatip Seneca) tarafından yetkinleştirildi Cicero (De oratore, Orator) ve Ouintilianus (De inslitutıone oratoria) latin retoriğine özgü kuramsal temelleri belirlediler. Hitabet sanatına uygun siyasal koşulların ortadan kalkmasıyla, retorik, yavaş yavaş başlı başına bir amaç, yunan ve latin retorikçilerinde olduğu gibi, yalnızca teknik bir ustalık haline geldi. Hitabet sanatı retorikte beş bölüm ayırt ediyordu: fikirleri ve kanıtları aramayı ve ortak değerlerden yararlanmayı öğreten düzenleme; üslup ve ritimle ilgili kuralları veren söyleyiş, hatırlatma ya da belleği tazeleme; ve nihayet hareketler, yani vurgulamalar, tavırlar, jestler. Günümüzde retorik, stilistik ve genel edebiyat kuramlarının, özellikle de çeşitli biçimci kuramların ve new criticism'in etkisiyle yeniden değerlendirilmektedir.