Olgunluk Nedir?

OLGUNLUK a.
1. Olgun bir şeyin (meyve, sebze vb.) durumu, niteliği.
2. Karar vermede düşünmede, ruhsal, toplumsal davranışta (özellikle yaşa bağlı olarak) kazanılan güveni ortaye koyan davranış: Yaşına göre çok büyük bir olgunluk gösterdi. Herkesten aynı olgunluğu bekleyemezsin.
3. Olgunluk çağı, yaşı, insan yaşamının, gençlik ve yaşlılık arasında yer alan bedensel, zihinsel ve duygusal yönden tam bir yetkinlik kazanmasıyla nitelenen dönemi.

—Çevrebil. Biyosenozda dengeye ulaşmış bir ekosistemin niteliği. (Bk. ansikl.böl.)

—Eğit. Olgunluk sınavı, eskiden Türkiye' de üniversite ve yüksekokullara girebilmek için lise öğreniminden sonra verilen sınav. (1930’larda orta dereceli okullarda bakalorya sınavı uygulanmaktayken daha sonra bu yöntem kaldırılarak yalnız liseler için olgunluk sınavı konuldu. Bu uygulama 1954-1955 öğretim yılına kadar sürdü.)

—Jeomorfol. Olgunluk evresi, aşınma çevrimi kuramında, başlangıç yüzeyinin kaybolduğu, ancak engebelerin hâlâ belirgin kaldığı topografya durumu.

—Kad. doğ. Dölüt olgunluğu, dölüt organlarından bir kısmının onun yaşayabilmesini sağlayacak kadar gelişmesiyle ulaşılan evre. (Dölyatağı içeriğinin radyolojik incelenmesiyle değerlendirilen kemik olgunluğu ve amniyosentezle alınan amni- yos sıvısının kimyasal ya da hücresel açıdan irdelenmesiyle değerlendirilen akciğer, deri ve metabolizma olgunluğu bunlar arasındadır.)

—Ormanc. Amenajman planı çerçevesinde kesime elverişli duruma gelmiş bir ağacın ya da ağaç topluluğunun niteliği. (Bk. ansikl. böl.)

—Patol. İçinde irin toplanmış bir apsenin ya da flegmonun durumu.

—ANSİKL. Çevrebil. Bir ekosistemin olgunluğu ölçülebilen birtakım parametrelerle doğrudan ilintilidir:
—çeşitlilik, ekosistemde bulunan tür sayısının ölçüsüdür. Sistemde çeşitlilik ne kadar yüksekse olgunluk da o derece yüksek dembktir: özellikle "eski" ekosistem- lerde durum böyledir;
—kararlılık, bir ekosistemin bir bozulmadan sonra yeniden dengeye ulaşması demektir;
—verimlilik, çeşitliliğin en düşük olduğu tek türlü tarım, üretilen ve depolanan enerjinin bir kısmı hasat yoluyla ekosis- temden ihraç edildiği için olgunluk derecesi bakımından az yüksek, ama üretim bakımından çok yüksektir. Buna karşılık, orman gibi çeşitlilikçe yüksek doğal bir ekosistem, üretilen enerjinin çok az bir kısmını ihraç edebilir, çünkü sözkonusu enerji topluluğun yapısını, özellikle beslenme zincirinin yapısını korumak ye.sürdürmek için olduğu yerde kullanılır. Bir eksistemden birincil üretiminin bir kısmı alınırsa o ekosistem gelişemez ya da geriler, kararsızlaşır ve olgunlaşmadan kalır.

—Ormanc. Ormancılıkta olgunluğun ölçütü ya ağaç topluluğunun yaşıdır (olgunluk yaşı) ya da ağacın ortalama büyüklüğüdür (olgunluk boyutu).
Birçok olgunluk tipi vardır: fiziksel olgunluk, topluluğu oluşturan ağaç türünün yaşam süresi ile belirlidir; yetiştirme olgunluğu, ağaçların büyüme ve üreme yetilerini kaybettikleri yaşla belirlidir; salt olgunluk, ağaç topluluğunun yıllık maksimum gelişmesine tekabül eder, yani birim yüzey başına ve yılda en yüksek hacimde odun verir; teknik olgunluk, ağaçların belli bir kategoride en yüksek hacimde odun ürettikleri yaşla belirlidir; ekonomik olgunluk, ormanın bir yılda sağladığı en yüksek gelirle belirlidir; mali olgunluk, anapara yatırım oranının maksimum düzeye erişmesiyle belirlidir; ticari olgunluk, fonların değeri hesaba katılmadan gelirin mutlak değer olarak en yüksek düzeyde olmasıyla belirlidir.