Olumsuz Nedir?

OLUMSUZ sıf.
1. OLUMLU’ya karşıt olarak, reddetmeyi, geri çevirmeyi belirten bir şey için kullanılır; menfi: Olumsuz bir yanıt. Olumsuz cümle.
2. Yapıcı, yararlı, olumlu öğelerden yoksun şey için kullanılır; menfi: Bu bütünüyle olumsuz bir yöntem. Takımımız olumsuz bir sonuç aldı. Görüşmeler son derece olumsuz koşullar altında gerçekleşti. Genç bir yazarın umudunu kıran olumsuz bir eleştiri.
3. Aranılan sonucu ya da veriyi içermeyen şey için kullanılır; negatif, menfi: Tahlil olumsuz sonuç verdi.
4. Bir şeyi hiçbir bakımdan kabul etmeyen ve başka bir şey de önermeyen kimse için kullanılır; menfi: Son derece olumsuz bir insan. Ne kadar olumsuzsun.

—Dilbil. Temel özelliği, bir yargının doğruluk değerini tersine çevirmek biçiminde beliren, olumsuzluğun mantıksal işlem öğesini içeren cümle ya da sözce için kullanılır. || Olumsuz fiil ma olumsuzluk eki ya da olumsuz koşaç değil sözcüğüyle kullanılan fiil. (Bk. ansikl. böl.) || Olumsuz soru, sorusu olumsuz bir tümceye ilişkin olan soru tümcesi (örn. Yarın gelmeyecek mi?).

—Din. Olumsuz tanrıbilim, Tanrı bilgisine, onun ne olduğundan değil de ne olmadığından yola çıkarak varmaya çalışan tanrıbilim. (Bu deyim, özellikle, Tanrı'yı bilinemez, dolayısıyla tanımlanamaz bir varlık olarak düşünen gizemci tanrıbilimde kullanılır. Bu olumsuz düşünce biçimi dilin aşılmaz sınırları ötesinde yer alan, bunun için de dile getirilmesi olanaksız olan bir gerçekliğin tersidir.)

♦ be.
1. Yapıcılıktan, iyi niyetten yoksun olmak: Olumsuz bir yaklaşım.
2. Olumlu, yapıcı öğelerden yoksun olarak; beklentilere ters düşecek biçimde: Görüşmeler olumsuz sonuçlandı. Tahlil sonuçları olumsuz çıktı.

—ANSİKL. Dilbil. Türkçe'de olumsuzluk, fiil köklerine olumsuzluk eki {-me I -ma) getirilerek yapılır: atmayacak (al-ma-y-acak), görmedi (gör-me-di), görmemiş (gör-me -miş), seçmez (seç-me-z). Olumsuzluk eki, bütün fiillerde zaman ve kişi (kip) eklerinden önce gelir. Olumsuzluk yüzünden bu eklerde bir değişme olmaz. Ancak geniş zaman çekiminde bir değişme ortaya çıkar: geniş zaman eki r’nin üçüncü, ikinci kişide, -z’ye dönüştüğü, birinci kişide tümüyle düştüğü görülür: gelmez (gel-me -z), sevmez (sev-me-z), almazsın (al-maz -sın), bilmez (bil-me-z). Ayrıca şimdiki zaman ekinden ( yor) önce gelince -me, ma' nın sonundaki geniş ünlü darlaşır: gelmiyorum (gel-me-yor-um), yazmıyor (yaz-ma -yor). Bunun gibi fiilin son hecesinde yuvarlak ünlü varsa olumsuzluk eki -mu, -mü biçimine dönüşür: Sormuyor (sor-ma-yor), görmüyor (gör-me-yor).
Ek fiilin olumsuzluk biçimi, olumsuz koşaç değil sözcüğüyle yapılır: O zengin değildir. Hasta değilmiş. Bu durumda zaman ve kişi ekleri koşaca eklenir: Korkak de ğilmişsin. istediği o değildi.