YOK sıf. Yüklem olarak kullanılır, üçüncü kişilerde koşaç almayabilir ve ardından gelen olan sıfatfiiliyle birlikte belirten işlevi görür. (Karşt. VAR.)
1. Somut ya da soyut bir adla, sahip olmamak, içermemek: Hiç param yok. Oranın hiçbir özelliği yok. Hesapta yanlışlık yok, sonuç doğru. Onun bize hiç saygısı yokmuş
2. Olmamak, değeri taşır ve öznenin var olmadığını, bulunmadığını, mevcut olmadığını belirtir: Konuşacak kimse yok. Evde kimsecikler yoktu. Aradığın kitap burada yok. Onun suçlu olduğunu gösteren bir kanıt yok.
3. Öznenin bir eyleme, bir topluluğa katılmaktan yana olmadığını, katılmadığını belirtir: Ben bu oyunda yokum.
4. Bir yasaklama belirtir; yasak: içki yok, sigara yok, gece hayatı yok. itiraz yok.
5. Yok yere, gereği yokken, hiçbir neden bulunmadan: Yok yere adamcağızın kalbini kırdın.
♦ a.
1. Elde olmayan bulunmayan, varlığı olmayan şey: Yoktan anlamıyor.
2. Yok etmek, varlığına son vermek, ortadan kaldırmak. || Yok oğlu yok, ortalıkta görünmüyor, hiç yok anlamında kullanılır. || Yok olmak, ortadan kalkmak, varlığına son verilmek. || Yok pahasına, oldukça ucuz, ölü fiyatına. || Yok satmak, sözkonusu bir malsa, elde bulunmama yüzünden satamamak, arandığı halde bulunamamak. || Yok yok, her şey var, ne istersen bulunur anlamında kullanılır: Sofrada yok yok. || Yok yoksul, fakir fukara: Yok yoksul ne kadar aile varsa tümüne yiyecek dağıttılar. || Yoktan var etmek, kendi çabalarıyla yaratmak, ortaya koymak.
—Tem. parç. Yok olma, bir parçacıkla bunun karşıt parçacığı arasında, her ikisinin de ortadan kalkıp başta bir dizi parçacığa dönüşmeleriyle sonuçlanan tepkime. (Bk. ansikl. böl.)
♦ be.
1. "Hayır” anlamında kullanılır: Kitabı okumaya başladın mı? —Yok, daha başlamadım.
2. Birbirine karşıt iki durumdan olumsuz olan İkincisinin başında onu pekiştirmek için kullanılır: Sınavda bafatih olursa üniyersrteye gidecek, /ok olmazsa çalışmaya başlayacak.
3. Savunulan bir düşünceyi doğrulayan sözün başına getirilir hbk, duğrusu çok gazel olmuş.
4. Ybk ananın ûrekesi, bir şeyin inanılmayacak kadar saçma olduğunu vurgulamak için söylenir (kaba). || Yok canım, vurguya göre inanmama, ya da şaş kinlik belirtir Yok canım, o bizim yanımızı tular || Ybk devenin başı, daha da neler, amma da abartıyorsun (tkz.). || Vbk yok, bir öneriye karşı olumsuz bir tutum bildi rir Yok yok gitmeyelim.
♦ bağ Birinin söylediği sözlerden kuşkular,ıldığında ya da sözleri hatitsendiğin la kullanılır, Ibk hastaymış, yok işi vaımış, neı seferin i» gelmemek için bir bahane buluyor
—ANSİKL Gez huk. Tvrnk yok etme Bir kimse bit evrakın aslını ya da aslının kay dolması halinde, yasal olarak onun yerini Kılacak olan suretini ortadan kaldırır ya da bozar vu bundan bir zarar doğarsa Türk caz. k.'nurı 348 maddesi hükümlerine göre cezalandırılır.
—tem. parç Yok olma adı genel olarak, başlangıçtaki parçacıklardan daha hatıl parçacıklar oluşturan parçacık-karşıtpar- çacık tepkimelerine ayrılır: örneğin çoğunlukla t mezonları oluşturan rıukleon-karşıt- nükleon yok olması buna örnek gösterilebilir. Bir elektronla bir pozitron iki ya da üç loton oluşturarak yok olabilir O zaman kaybolan parçacık ile karşıtparçacığın kütle enerjileri temel olarak son ürünlerin kinetik enerjilerine dönüşür. Yok olma tep kımesinin ürünleri sıfır kütleli parçacıklar olursa, başlangıçtaki parçacık-karşıtpar- çacık çiftinin kütle enerjisinin sonuçta çıtan parçacıkların kinetik enerjisine dönüşmesi tam olabilir; elektron-pozitron çiftinin torunlara dönüşerek yok olması buna örı ,aktır O zaman, doğru olmasa da "maddenin kaybolduğu ve ışımaya dönüştüğü" söylenir
Ancak başlangıçtaki enerjileri yeterliyse, parçacık kaışıtparçacık çiftinin daha ağır parçacıklara dönüşmesi mümkün olabilir; örneğin bir elektron ile bir pozitron, bir proton ve bir karşıtproton, ya da t mezonlar vermek üzere tepkimeye girebilir.
Son olarak, parçacık-karşıtparçacık çarpışması basit bir karşılıklı yayınıma, yapı dönüşümü olmadan doğrultu değişimine yol açabilir.
Yok olma olayı karşıtparçacıklann seyrekliğim ve bunların çevremizdeki kısa ömüriülüğünü açıklar; her tarşıtparçacık, normal maddeyi oluşturan bakışımlı bir parçacık ile her karşılaşmasında süratle yok olma eğilimi gösterir.
Kaynak: Büyük Larousse
Yok Nedir?
