Ziyaretçi
Türkçede Ulama Nedir?
Ulama Nedir?
Sessizle biten sözcükten sonra sesliyle başlayan bir sözcük gelirse, iki sözcük birbirine bağlanarak okunur. Buna ulama denir.
Ulama Hakkında
Dilimizde cümleler okunurken kelimelerin sonlarında bulunan sessizler, kendilerinden sonra gelen kelimelerin ilk harfi sesli ise bu sesliye bağlanarak okunurlar.
Ulama Örnekleri
Kural: Sözcükler arasında herhangi bir noktalama işareti varsa ulama yapılmaz.
Kural: Anlamı bozulan sözcükler arasında ulama olmaz.
NOT: Noktalama işlaretleri ulamayı bozar.
ÖRNEK (1): Güzel bir ev satın aldık.
Bu cümlede, "bir" sözcüğü ile "ev" sözcüğü arasında ulama vardır. Yine "satın" ile aldık" sözcükleri arasında da ulama vardır.
ÖRNEK (2): Portokal, ağaçta yetişen turunçgil meyvelerdendir.
Bu cümlede, " portokal " ile " ağaçta " sözcükleri arasında ulama yoktur. Çünkü; bu iki sözcük arasında noktalama işaretlerinden olan virgül (,) vardır.
ÖRNEK (3): Taze kan almış gibi koşuyordu.
Bu cümlede, "kan" ile "almış" sözcükleri arasında ulama yoktur. Çünkü, bu iki sözcük bitişikmiş gibi okunduğunda başka bir anlam, başka bir sözcük oluşmaktadır. Oluşan sözcük ise "kanalmış" dır.
NOT: Bileşik sözcüklerin hecelere ayrılmasında, ulama kuralına uyulur.
ÖRNEK: İlk + okul = İlkokul
Bu oluşumdan meydana gelen ve yeni bir anlam kazanan bileşik "İlkokul " sözcüğü hecelerine ayrılırken, kendini oluşturan "ilk" ve "okul" sözcüklerinin ayrı ayrı hecelerine ayrılmasına uygun olarak hecelerine ayrılmaz.
Ya nasıl ayrılır?
Şöyle ayrılır: İl - ko - kul
Halbuki " İlk " ve " okul " sözcüklerini ayrı ayrı hecelerine ayırırken şöyle yaparız:
Yani; "sessiz harf ile biten bir sözcükten sonra, sesli harf ile başlayan bir sözcük gelirse, bu iki sözcük bitişikmiş gibi okunur". Hecelere ayırmada ise, böyle iki sözcük bileşmiş olduğu için sessiz harften sonra gelen sesli harfler, sessiz harfe ile birleştirilerek hecelerine ayrılır.
ÖRNEKLER
Kızıl = Kı - zıl
Ay = ay
Kızlay = kı - zı - lay
Baş = baş
Öğretmen = öğ - ret - men
Başöğretmen = ba - şöğ - ret - men
Hanım = ha - nım
Eli = e - li
Hanımeli = ha - nı - me - li
Semiz = se - miz
Otu = o - tu
Semizotu = se - mi - zo - tu
Kırk = kırk
Ayak = a - yak
Kırkayak = kır - ka - yak
Yayın = ya - yın
Evi = e - vi
Yayınevi = ya - yı - ne - vi
Kardan = kar - dan
Adam = a - dam
Kardanadam = kar - da - na - dam
Sponsorlu Bağlantılar
Sessizle biten sözcükten sonra sesliyle başlayan bir sözcük gelirse, iki sözcük birbirine bağlanarak okunur. Buna ulama denir.
Ulama Hakkında
Dilimizde cümleler okunurken kelimelerin sonlarında bulunan sessizler, kendilerinden sonra gelen kelimelerin ilk harfi sesli ise bu sesliye bağlanarak okunurlar.
Ulama Örnekleri
- Emanet_eşeğin yuları gevşek olur. > Emane-teşeğin yuları gevşek olur.
- Geniş_ovayı seyre daldı. > Geni-şovayı seyre daldı.
- Elbisenin_ütüsü bozulmuş. > Elbiseni-nütüsü bozulmuş.
Kural: Sözcükler arasında herhangi bir noktalama işareti varsa ulama yapılmaz.
Kural: Anlamı bozulan sözcükler arasında ulama olmaz.
NOT: Noktalama işlaretleri ulamayı bozar.
ÖRNEK (1): Güzel bir ev satın aldık.
Bu cümlede, "bir" sözcüğü ile "ev" sözcüğü arasında ulama vardır. Yine "satın" ile aldık" sözcükleri arasında da ulama vardır.
ÖRNEK (2): Portokal, ağaçta yetişen turunçgil meyvelerdendir.
Bu cümlede, " portokal " ile " ağaçta " sözcükleri arasında ulama yoktur. Çünkü; bu iki sözcük arasında noktalama işaretlerinden olan virgül (,) vardır.
ÖRNEK (3): Taze kan almış gibi koşuyordu.
Bu cümlede, "kan" ile "almış" sözcükleri arasında ulama yoktur. Çünkü, bu iki sözcük bitişikmiş gibi okunduğunda başka bir anlam, başka bir sözcük oluşmaktadır. Oluşan sözcük ise "kanalmış" dır.
NOT: Bileşik sözcüklerin hecelere ayrılmasında, ulama kuralına uyulur.
ÖRNEK: İlk + okul = İlkokul
Bu oluşumdan meydana gelen ve yeni bir anlam kazanan bileşik "İlkokul " sözcüğü hecelerine ayrılırken, kendini oluşturan "ilk" ve "okul" sözcüklerinin ayrı ayrı hecelerine ayrılmasına uygun olarak hecelerine ayrılmaz.
Ya nasıl ayrılır?
Şöyle ayrılır: İl - ko - kul
Halbuki " İlk " ve " okul " sözcüklerini ayrı ayrı hecelerine ayırırken şöyle yaparız:
- İlk = - İlk
- Okul = O - kul
Yani; "sessiz harf ile biten bir sözcükten sonra, sesli harf ile başlayan bir sözcük gelirse, bu iki sözcük bitişikmiş gibi okunur". Hecelere ayırmada ise, böyle iki sözcük bileşmiş olduğu için sessiz harften sonra gelen sesli harfler, sessiz harfe ile birleştirilerek hecelerine ayrılır.
ÖRNEKLER
Kızıl = Kı - zıl
Ay = ay
Kızlay = kı - zı - lay
Baş = baş
Öğretmen = öğ - ret - men
Başöğretmen = ba - şöğ - ret - men
Hanım = ha - nım
Eli = e - li
Hanımeli = ha - nı - me - li
Semiz = se - miz
Otu = o - tu
Semizotu = se - mi - zo - tu
Kırk = kırk
Ayak = a - yak
Kırkayak = kır - ka - yak
Yayın = ya - yın
Evi = e - vi
Yayınevi = ya - yı - ne - vi
Kardan = kar - dan
Adam = a - dam
Kardanadam = kar - da - na - dam
Son düzenleyen nötrino; 28 Ekim 2015 08:51
Sebep: Gereksiz ayrıntı kaldırıldı!