Örümcek Ağı Teoremi (Cobweb Teoremi)

Örümcek Ağı Teoremi (Cobweb Teoremi);

Bazı piyasalarda,fiyatlarda görülen dönemsel ve sürekli dalgalanmaları açıklamaya yönelik bir teorik yapıdır.

Özelikle tarımsal işletmelerin her yıl,topraklarının ne kadarını hangi ürünlerin üretime tahsis edecekleri kararının alınması sırasında,bir önceki yılın piyasa fiyatlarını dikkate almaları sonucunda,tarımsal mal fiyatlarının göserdiği yıllık dalgalanmalar açıklanmaktadır.Dönemler boyunca meydana gelen fiyat dalgalanmalarının oluşturduğu şekiller örümcek ağına benzediği için bu adı almıştır.Dönemler arası fiyat hareketleri sürekli dalgalanma,dengeye yönelen dalgalanma ve dengeden uzaklaşan dalgalanma şeklinde karşımıza çıkmaktadır.

Sürekli dalgalanma,arz ve talep eğrilerinin eğimleri birbirine eşit ise fiyat ve miktardaki dalgalanma dönemden döneme aynı oranda değişerek sürüp gidecek ve piyasa dengesi bozulduğu takdirde bir daha dengeye ulaşmak mümkün olmayacaktır.Dengeye yönelen dalgalanma da,bir tarımsal ürünün talep eğrisi,arz eğrisine oranla daha yatık ise(talep eğrisinin eğimi daha az ise),cari piyasa fiyatı harhangi bir nedenden dolayı denge fiyatından sapma gösterdiğinde,bu malın fiyatı yıllar süresince,giderek dengeye yaklaşan bir şekilde dalgalanma sergileyecektir.

Dengeden uzaklaşan dalgalanmada ise,bir malın talep eğrisinin eğiminin arz eğrisinin eğiminden daha büyük olması(arz eğrisinin daha yatık olması)durumunda,bu malın talep edien miktarında meydana gelen bir artış,üretim dönemlerine paralel olarak piyasa fiyatının giderek dengeden uzaklaşan bir şekilde dalgalanma sergilemesine yol açacaktır.

Örümcek ağı teoremi

, COBWEB TEOREMÎ olarak da bilinir, iktisatta, arz miktarını önceki üretim dönemlerindeki fiyatların belirlediği mal piyasalarında görülen dalgalanmaları açıklayan kuram.
Bu tür dalgalanmalara,üretim kararının alınmasıyla nihai ürünün elde edilmesi arasındaki zaman farkının büyük olduğu dallarda, özellikle de tarımsal ürün piyasalarında rastlanır.
rı AA ise üreticilerin çeşitli fiyatlarda piyasaya sunacakları miktarları gösterir.

İlk dönemdeki üretim miktarı OMı ise malın talep tarafından belirlenen fiyatı Fı olacaktır.
Üreticiler bu yüksek fiyatı göz önüne alarak ikinci dönemde üretim miktarını Fı B2‟ye çıkaracaklardır. Ama bu miktar düzeyindeki arz ve talebin etkisiyle mal fiyatı F2‟ye düşecektir. Fiyat düşüşü nedeniyle üreticiler üçüncü dönemde üretimlerini azaltacaklardır. F2 B3 üretim miktarında ise tüketicilerin talebi fiyatın F3‟e çıkmasına yol açacak ve dalgalanma bu biçimde sürecektir.Eğer arz eğrisinin eğimi talep eğrisinin eğiminden büyükse, dalgalanma gittikçe azalarak iki eğrinin kesişme noktasında son bulur (azalan dalgalanma). Tersi durumda, şiddetlenen dalgalanma görülür. Eğimlerin aynı olması durumunda ise sürekli dalgalanma ortaya çıkar.