Arama

Dış Gebelik (Ektopik Gebelik)

Güncelleme: 16 Nisan 2013 Gösterim: 30.439 Cevap: 5
NihLe - avatarı
NihLe
Ziyaretçi
20 Temmuz 2007       Mesaj #1
NihLe - avatarı
Ziyaretçi
Dış gebelik nedir?

Sponsorlu Bağlantılar
Ad:  ektopik1.JPG
Gösterim: 659
Boyut:  15.6 KB

Dış gebelik (ektopik gebelik), sperm ile oosit (yumurta hücresi) birleşmesi sonucu oluşan gebelik ürününün normal yerleşim yeri olan uterus içi yerine başka bir yerde ve sıklıkla fallop tüpünde yerleşmesi ve burada gelişmesi sonucu oluşan normaldışı bir gebelik durumudur.

Ad:  ectopic.jpg
Gösterim: 786
Boyut:  16.6 KB

Tüpün içinde gelişimine devam eden embriyo bir süre sonra etrafındaki dokuyu adeta "eritir" ve belli bir süre sonra bölgedeki damarlardan birinin ya da birkaçının yırtılması sonucu kanama başlar. Dış gebeliğin en büyük ve hayati tehlikesi bu kanamadan kaynaklanır. Bu kanamayı durdurmak ve hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak için sıklıkla ameliyat gerekir.

Günümüzün erken tanı ve tedavi yöntemleriyle hastanın erken dönemde başvurması koşuluyla dış gebelik henüz iç kanamaya yolaçmadan tanınmakta ve tedavi edilebilmektedir.
Dahası erken tanınan dış gebelikte fallop tüpünün tümünün alınması yerine korunması da mümkün olabilmektedir.

Siz anne adaylarına bu konuda düşen görev dış gebelik geçirme açısından hiç bir risk faktörünüz bulunmasa bile gebeliğinizin en erken döneminden itibaren kontrole gitmenizdir. Bu kontrolde intrauterin (rahimiçi normal yerleşimli) gebeliğin saptanması mümkün olacak, ya da dış gebelik saptanırsa yine en erken aşamalarda tedaviniz mümkün olacaktır.

Dış gebelik kimlerde daha sık görülür?

Dış gebelik, gebelik ürününün uterus içine ulaşım yolunun tıkanmasıyla meydana gelen bir durumdur. Dış gebelik oluşabilmesi için tüplerde meydana gelen daralma öyle bir şekilde olmalıdır ki, sperm vajinadan uterusa ve buradan da tüplere geçip yumurta hücresini dölleyebilmeli, fakat döllenme sonucu oluşan embriyo tüp içinde ilerleyerek uterus içine ulaşamamalıdır. Yani tüp içinde ya kısmi tıkanıklık oluşmalı (tam tıkanıklık olursa döllenme de gerçekleşemez), ya da tüplerin "dalgalar" şeklinde embriyoyu uterusa götürücü doğal hareketleri yavaşlamış olmalıdır. Bu durumların oluşumuna yol açan tüm etkenler tüplerde dış gebelik oluşmasına neden olabilir.
Ancak birçok dış gebelik olgusunda aşağıda sayılan etkenlerden hiçbirinin olmadığını da vurgulamak gerekir.

Geçirilmiş salpenjit
Salpenjit kadınlarda cinsel yolla bulaşan hastalıklar grubunda yeralan PID (Pelvic Inflammatory Disease; Pelvik enflamatuar hastalık) seyrinde görülen bir durumdur. Çeşitli etkenlere bağlı olarak (en sık klamidya ve gonore (gonore: erkeklerde belsoğukluğu yapan bakteri)) tüplerde ve tüplerin çevresinde oluşan enfeksiyon, tüplerde tam tıkanmaya yolaçabileceği gibi, tüplerin kısmen tıkanmasına ve/veya içindeki "dalgasal" hareket özelliğinin azalmasına neden olur. Tıkanma ya da kısmi daralma hem tüplerin iç yapısının bozulmasından, hem de salpenjit esnasında etraf dokularda oluşan yapışıklıkların tüplere dışarıdan bası yapmasından ve tüpleri sıkıştırmasından kaynaklanabilir. Salpenjit her iki tüpü de tıkadığında yumurta hücresi spermlerle hiç karşılaşamayacağından infertilite (kısırlık) oluşur. Bu durum kadına bağlı kısırlık nedenleri arasında en üst sıralarda yeralır. Tüplerdeki hasar tam tıkanma şeklinde gerçekleşmediğinde ise geçirilmiş salpenjit yukarıda anlatılan mekanizmayla dış gebelik oluşma riskini artırır. Geçirilen salpenjit atağı sayısı arttıkça kısırlık veya dış gebelik geçirme riski de artar.

Tüplerin etrafında varolan yapışıklıklar
Tüplerin etrafındaki yapışıklık önceden geçirilmiş salpenjite bağlı olarak oluşabileceği gibi özellikle bu bölgede yapılan operasyonlar (kist ameliyatları, daha önce geçirilmiş dış gebelik ameliyatları, tüplere yönelik "tüpleri açma" ameliyatları, tüplerin bağlanması) tüpler etrafında yapışıklık yaparak dış gebelik riskini artırabilir. Geçirilmiş apandisit ise zamanında ameliyat edilmiş ise (yani apendiks henüz patlamadan önce yapılmışsa) ileri derecede yapışıklık yapması beklenmez. Sezaryan operasyonu ise yapışıklıklara neden olmasına karşın dış gebelik riskini artıran bir durum olarak kabul edilmez.

Daha önce dış gebelik geçirilmiş olması
Daha önce bir kez dış gebelik geçirmiş olmak takipeden gebeliğin de %10 olasılıkla dış gebelik şeklinde gelişmesine neden olur.

"Kısırlık" tedavisi
Gerek ilaçlarla (yumurtlamayı sağlayıcı ilaçlar), gerekse müdahalelerle (tüplere yönelik operasyonlar, IVF (tüp bebek)) "oluşturulan" gebeliğin dış gebelik olma riski, kendiliğinden oluşan gebeliklere göre yüksektir. Bunun en önemli nedeni kısırlık tedavisinde çoğul embriyo oluşma olasılığının artmasıdır. Böylece dış gebelik riski, varolan embriyo sayısı doğrultusunda katlanır ve istatistiksel dış gebelik olasılığına daha "hızlı" ulaşılır.

Dünyada IVF (tüp bebek) yöntemi ile sağlanan ilk gebelik bir dış gebeliktir. IVF'de bu durum embriyonun uterus içine "yüksek" yerleştirilmesinden de kaynaklanabilmektedir.

Yaş faktörü
Yaş, tüplerin hareketliliğini azaltır ve böylece gebelik ürününün uterusa ulaşmadan tüpün içinde yerleşme ve gelişme olasılığını artırır.

Çok sayıda kürtaj geçirmiş olmak
Usulüne uygun olarak gerçekleştirilmiş ve sonrasında herhangi bir anormal durum oluşmamış isteğe bağlı kürtajların sayısı ne olursa olsun dış gebelik riskinin artması beklenmez. Çok sayıda kürtaj geçirmiş olmak daha çok uterus iç tabakasında yapışıklık ve buna bağlı olarak düşük riskinde artış ya da gebe kalmamaya neden olur.

Ancak yasal sınırı aşmış haftalarda yapılan tahliyelerde, ya da herhangi bir kürtaj sonrasında ciddi enfeksiyonlar gelişmesi durumunda daha sonraki gebeliklerde dış gebelik gelişme riski artar. Kürtajın yasal olmadığı ülkelerde kendi kendine yapılan düşük girişimleri de ciddi enfeksiyonlara neden olabilmektedir.

Bazı kontrasepsiyon (korunma) yöntemlerinde oluşan gebelikler
Etkinliği yüksek olan yöntemler (tüplerin bağlanması, doğum kontrol hapları, "iğneler", progesteron ağırlıklı haplar, acil kontrasepsiyon ve spiral, gebe kalma riskini azalttığı için sayısal olarak dış gebelik riskini azaltır. Ancak bu yöntemlerden herhangi birinin başarısızlığı durumunda ortaya çıkan gebeliğin dış gebelik olma riski oldukça yüksektir (doğum kontrol haplarında meydana gelen başarısızlıklar hariç). Bunun en tipik örneği tüplerin bağlanması sonrasında oluşan gebeliktir. Tüplerin "bağlanmış" olmasının yarattığı tüp hasarı dış gebelik oluşumuna zemin hazırlar ve oluşan gebeliklerin %30-40'ı dış gebelik şekinde gelişir.

Diğer yöntemler de (spiral, progesteron ağırlıklı "haplar" ve "iğneler", acil kontrasepsiyon) rahimiçi gebeliği önlemede oldukça başarılı olmalarına karşın tüplerdeki gebeliği önlemede başarısızdırlar ve oluşan "kaçak" gebeliğin dış gebelik olma riski yüksektir.

Sigara kullanımı
Sigara tüplerin "dalgasal" hareketlerini yavaşlatan bir etkendir. Bu yüzden özellikle günde bir paketten fazla sigara içen anne adaylarında dış gebelik oluşma riski artar.

Tüplerde doğumsal kusurların bulunması
Nadiren bu da bir etken olabilir.

Genital kitleler
Tüplere dışarıdan baskı yapabilecek olan büyük miyom ya da over (yumurtalık) kistleri dış gebelik oluşumuna zemin hazırlayabilirler.


Devamı Vardır..

NihLe - avatarı
NihLe
Ziyaretçi
20 Temmuz 2007       Mesaj #2
NihLe - avatarı
Ziyaretçi
Dış gebelik ne sıklıkta görülür?

Sponsorlu Bağlantılar
Başta gelişmiş ülkeler olmak üzere 30 yıldır dünya genelinde dış gebelik oransal olarak artmaktadır.Amerika'nın son verileri tanısı konmuş gebeliklerin 1000'de 16'sının dış gebelik olduğunu ve bu sayının 1970'e göre beş kat arttığını göstermektedir. Aynı veriler dış gebeliğin görülme aralığının en sık 35-44 yaş olduğunu, anne ölümlerine dış gebelik katkısının %15 olduğunu ve anne ölümlerinde dış gebeliğin ikinci sık görülen neden olduğunu göstermektedir.

Dış gebelik neden artıyor?

Dış gebeliğin artış göstermesinin en önemli nedenleri cinsel yolla bulaşan hastalıkların sıklığındaki artış, tüp bebek ve diğer kısırlık tedavilerinin daha sık uygulanması ve gelişmiş teknolojiyle daha çok hastada dış gebelik tanısının konması ve böylece aşağıda anlatılacak olan "kendi kendine iyileşen" dış gebelik olgularının da saptanabilmesidir.

Dış gebelik nasıl belirti verir?

Dış gebeliğin belirtileri aşamalar şeklinde değerlendirilebilir. En erken aşamalarda dış gebelik hiçbir belirti vermez. Normal bir gebelik gibi adet gecikmesi olur ve gebeliğin diğer belirtileri de olabilir. Ancak kısa zamanda gebeliğin büyümesiyle birlikte tüp gerilmeye başladığı andan itibaren hastalarda "müphem" ağrılar olur. Bu müphem ağrılar duyarlı bir hastanın doktora başvurmasını sağlar ve en erken dönemde tanı koymak mümkün olabilir.

Gebelik ilerledikçe bu ağrılar şiddetlenir. Bunun da nedeni embriyonun tüpün içinde büyümeye devam etmesi ve gerilmeye bağlı olarak ağrı uyandırmasıdır. Bu aşamada başvuran bir kadında da henüz tüp yırtılmadan tanı koymak ve tedavi etmek mümkündür.

Gebelik daha da ilerlediğinde gebeliğin yerleştiği tüp gerginliği daha fazla kaldıramaz ve bir yerinden yırtılır. Yırtık giderek büyür ve bölgedeki damarlardan karıniçine kanama başlar. Bu dönemde hastanın şikayetleri de değişim gösterir. Artık ağrının yerini kan kaybına bağlı belirtiler almaya başlar. Oluşan kan kaybının miktarına göre hafif başdönmesinden bayılmaya ve çok ileri dönemlerde kan kaybına bağlı şok gelişimine bağlı belirtiler görülür. Yırtılma sonrasında gebelik ürününün gelişimi durduğundan kandaki gebelik hormonları da hızla azalır ve hormon desteğini yitiren endometrium (rahim iç tabakası) vajinal kanamayla birlikte dökülmeye başlar.

Ne yazık ki tüm dünya genelinde dış gebelik, kadının şikayetlerini gözardı etmesi veya eşinin doktora götürmemesi nedeniyle en sık bu aşamada yakalanabilmektedir.

Bazı durumlarda ise tüp içinde başlayan dış gebelik tüpün içinde ters yönde ilerleyerek tüpün ağzından karnın içine "düşmekte" ve burada kendi kendine "eriyerek" kaybolmaktadır. Bu tür durumlara bazen takiplerimizde rastlamakla beraber bu olguların çoğu kadının farkında olmadan kendi kendine seyretmektedir.

Dış gebelik tanısı nasıl konur?

İleri aşamalara gelmiş ve iç kanaması devam eden bir dış gebeliğin tanısını koymak zor değildir. Kan kaybı belirtileriyle birlikte gebelik testinin müspet olması ve muayene ve ultrasonda karıniçinde serbest kan saptanması tanı koymak için yeterlidir.

Henüz bu aşamaya gelmeyen dış gebeliğin tanısı ise bu kadar kolay değildir. Bunun için seri beta HCG ölçümlerine başvurmak gerekebilir. Bu amaçla yapılan seri ölçümlerde kanda beta HCG seviyesinin belli bir zaman aralığında yükselme hızına bakılır. Normal bir gebelikte 48 saat aralıkla yapılan iki ölçümde beta HCG hızı yaklaşık iki kat artar. Dış gebelikte ise bu artış olmaz. Seri ölçümler kesin tanı aracı değildirler ve ölçüm belli bir aşamaya gelmesine karşın ultrasonda intrauterin (rahimiçi) gebeliğe ait bulguların görülmemesi gebeliğin bir dış gebelik olduğu yönünde oldukça değerli bir bulgudur. Vajinal ultrasonda beta HCG seviyesi 2000 (dikkat: laboratuarın referans değerlerine göre değişebilir!) ve üzerinde olduğunda, abdominal (karından yapılan) ultrasonda ise 6500 ve üzeri olduğunda (dikkat: laboratuarın referans değerlerine göre değişebilir!) uterus içinde gebelik kesesi mutlaka gözlenmelidir. Gözlenemiyorsa gebeliğin yerini araştırmak için komple bir jinekolojik muayene sonrası sıklıkla laparoskopiye başvurulur.

Laparoskopide pelvis dikkatli bir şekilde incelenir ve sıklıkla da dış gebeliğin tüplerden birinin içinde yerleşmiş olduğu görülerek dış gebeliğin kesin tanısı konur ve tedaviye geçilir.

Çok ender durumlarda gebelik kesesi ve içinde bulunan embriyo net olarak uterus dışında gözlenebilir. Bu durum dış gebeliğin kesin tanısını koyduran diğer bir bulgudur. (Tarihi değeri olan aşağıdaki resim bu durumu anlatmaktadır!)
Ad:  ektopik.jpg
Gösterim: 553
Boyut:  10.8 KB
Gebeliğin dış gebelik ya da intrauterin gebelik olduğunun ayrımında kullanılan diğer bir inceleme de kan progesteron seviyesi ölçümüdür. Herhangi bir zamanda bakılan seviyenin 25 ng/ml ve üstünde olması normal gebelik lehine, daha düşük olması ise normalıdışı seyreden gebelik lehine bir bugudur.


Dış gebelik nasıl tedavi edilir?

Dış gebelik tanısı erken konduğunda, yani henüz tüp yırtılmadan yakalandığında hasta henüz kan kaybetmeye başlamadan laparoskopik yöntemle tedavi şansı oldukça yüksektir. Dahası laparoskopik tedavinin hastanın tüpünün alınmadan "tüpün içinin boşaltılarak" tedavi edilmesini ve böylece tüpünün korunmasını sağlama gibi bir avantajı vardır. Laparoskopi cihazlarının olmadığı yerlerde aynı işlem laparotomi (karnın açılması) ile de yapılabilir.

Yine erken dönemde kullanılan diğer bir tedavi yöntemi de metotreksat adı verilen ilaçla tedavidir. Belli kriterler yerine geldiğinde, hastanın genel durumu da uygun şartları taşıyorsa tek ya da birkaç doz metotreksat ile dış gebelik ameliyat gerektirmeden tedavi edilebilir.

Fallop tüpü yırtılıp iç kanama başladığında ise genellikle tek ve en uygun tedavi laparotomi adı verilen işlemle karnın ameliyat edilerek açılması ve yırtılmış tüpün kısmen çıkarılarak kanamanın durdurulmasından ibarettir.

Dış gebeliğin nadir görülen diğer şekilleri
Abdominal gebelik
Dış gebeliğin karın içinde yerleşmesi durumudur. Gebelik ürünü mesane, barsak veya diğer organlardan birinin dış yüzeyine yerleşerek burada yaşamını sürdürür. Nadir görülen, tanısı nispeten zor ve oldukça tehlikeli bir dış gebelik şeklidir.

Servikal gebelik
Dış gebeliğin serviks (rahimağzı) içine yerleşmesi durumudur. Bu da oldukça nadir görülür.

Heterotopik ektopik gebelik
Gebeliğin çoğul (en sık ikiz) olması ve bir embriyonun normal rahimiçi, diğerinin ise ektopik yerleşim göstermesi durumudur. Nadir bir gebelik şekli olmakla beraber çoğul gebelik olasılığının yüksek olduğu kısırlık tedavileri riski artırır.
gebelik.org

RuYa - avatarı
RuYa
Ziyaretçi
24 Temmuz 2007       Mesaj #3
RuYa - avatarı
Ziyaretçi
Gebelik yumurtalıktan atılan bir yumurtanın erkeğin spermi ile tüplerin uç kısmında döllenerek, tüp tarafından rahim içerisine taşınıp , buraya ekilmesi ile gerçekleşir. Rahim içinde canlı ve tek bir bebek olması normal gebelik olarak tanımlanır. Bu tanımdan da anlaşılacağı gibi döllenmiş yumurtanın döllendiği yer ve tüp içerisinde taşınması sırasında ortaya çıkan bazı sorunlar nedeniyle rahim dışında bir yere ekilirse bu duruma dış gebelik denir. Dış gebelik en çok tüplerde (döllenmiş yumurtanın rahim içine taşınması sırasında ortaya çıkan zorluklar nedeniyle) görülür. Rahim dışında gebeliğin doğuma kadar ilerlemesi mümkün olmadığından (genellikle tüpler) dış gebeliğin yerleştiği organ gebelik büyüdükçe bunu taşıyamaz hale gelip yırtılır ve anne hayatını tehdit eden kanamalara yol açabilir. Amerika’da anne ölümlerinin %6’sından dış gebelik kanamalarının sorumlu olduğu ifade edilmektedir. Son yıllarda gelişmiş ultrasonografi cihazları ve hormon ölçme teknikleri ile çok erken aşamada dış gebelik tanısı konabilmekte ve anne hayatını tehdit eden bu durum daha başarılı tedavi edilebilmektedir. Yine de dış gebelik değişik organlarda olabileceğinden bulguları da çok farklı olabilir ve pek çok başka hastalıkla karışabilir. Bu yüzden tanının en önemli aşaması doktorun dış gebelikten şüphelenmesidir. Her gebelik başlangıçta normal gebelik olup olmadığı yönünden (rahim içinde, tek , canlı embriyo varlığı) değerlendirilmelidir. Bu tanıma uymayan anne adayları dış gebelik açısından takip edilmelidir. 20-30 yıl öncesinde dış gebelik 1000-1400 gebelikte 1 görülürken, son yıllarda özellikle yardımcı üreme teknikleri de (bebek ) yaygınlaştıkça daha sık (bazı merkezlerde 70 gebede 1) görülmektedir.

KLİNİK BULGU VE BELİRTİLER
Dış gebelik genellikle sinsi seyreden bir hastalıktır. Tüplerde yerleşen gebelik kesesinin tubayı yırtarak neden olduğu kanama sonucu ortaya çıkan bulgular nedeniyle hasta doktora başvurur. Yırtılmamış bir dış gebelik tanısı koymak oldukça zordur. Ancak yeni gelişmeler sonucu doktorun şüphelenmesi durumunda tanı koymak oldukça kolaylaşmıştır. Burada asıl sorun dış gebeliğe özel yakınma ve bulguların olmaması, tanı için her erken gebelikte doktorun bunun bir dış gebelik olabileceğinden şüphelenmesi gerekliliğidir. Daha genellemek gerekirse adet gecikmesi olan her kadında gebelik olmadığı , gebelik varsa bunun rahim içerisinde olup olmadığı, bebeğe ait kalp atımı gösterilmeli, normal gebelik denemeyen hastalarda ise seri ultrason veya kanda B-HCG takipleri yapılarak dış gebelik atlanmamalıdır. Klasik olarak dış gebelik yakınmaları ;
1.Adet gecikmesini takip eden düzensiz bir kanama,
2.Kasık ağrısıdır.

Eğer dış gebelik dokuları (genellikle tüpleri) yırtmış ve karın içerisine kanama olmuş veya oluyorsa buna ait yakınmalar ön plana çıkar. Bunlar ;
1.Karın ağrısı (alt kadran) ve karında sertlik,
2.Halsizlik, yorgunluk, ayağa kalktığında baş dönmesi, göz kararması ve baygınlık
3.Şok tablosu görülebilir.
Dış gebelikte temel sorun yerleştiği organ ve bölgeye bağlı olarak yırtılma veya bozulma sonucu neden olduğu kanamadır. Bu kanama hiç hissedilmeden atlatılacak kadar az veya derin şok ve ölüme neden olabilecek kadar ağır olabilir.

Doktor muayenesinde ve laboratuarda aşağıdaki bulgular klasiktir.
1.Gebelik testi pozitif iken rahim içinde ultrasonografi ile kese görülmemesi
2.Karın içine kanamayı düşündüren ultrasonografi bulguları (serbest sıvı)
3.Tüplerde veya dış gebeliğin yerleştiği organda kesenin görülmesi
Klinik yakınma ve bulgular her hastada farklı olabilir. Tanıda temel ölçü doktorun dış gebeliği düşünmesi veya gebeliğin normal olduğunu ( rahim içinde, kalp atımları olan embrio’nun varlığı) her hastada göstermesidir. Bu bile çok nadiren dış gebeliğin tespit edilmesini sağlayamaz. Heterotopik gebelik dediğimiz nadir bir durumda (tüp bebek uygulamaları ile birlikte sıklığı artmakla birlikte klasik kitaplarda 1/1000 ‘den daha az görüldüğü bildirilmektedir) hem rahim içinde hem rahim dışında gebelik(dış gebelik) oluşabilir. Bu durumun ayırt edilmesi son derece zor ve karın içine kanama bulguları ortaya çıkana kadar tanı konulması genellikle gecikir.
Burada en önemli konu kadınların erken gebelikte (mümkünse gebeliği planladıklarından itibaren) doktora başvurmalarıdır. Gebelik tanısının (bu arada erken gebelikte yapılacak diğer testlerin de yapılması mümkün olur) doktor tarafından kesinleştirilmesi, gebeliğin normal olduğunun gösterilmesi çok önemlidir. Böylece doktora başvuran anne adayı bulaşıcı hastalıklar, idrar yolu iltihapları, kansızlık, kan şekeri ölçümleri ile gebelikte karşılaşabileceği bazı sorunlar açısından önlem alabilme şansını da yakalamış olur.
Klasik olarak adet gecikmesi ile başvuran bir kadında gebelik testi pozitif ise doktor bunun ilk olarak yeni oluşmuş bir gebelik olduğunu düşünmeli ve buna göre muayene ve ultrasonografi yapmalıdır. Eğer ultrasonografide rahim gebelik kesesi varsa gebelik takibine başlanır. Ancak gebelik kesesi görülemiyorsa tekrarlayan ultrasonografi muayenelerinde kesesi aranır. Takipler sırasında kanda gebelik hormonu (β-HCG) bakılarak bunun artış hızına göre gebeliğin olup olmadığına veya normal yerleşimli olup olmadığına karar verilebilir. Normal bir gebelikte 2 gün aralıklarla ölçülen β-HCG düzeyleri en az %66 oranında (kabaca 2 katına çıkmalıdır) artmalıdır.
Dış gebelik tüpler(tubal), yumurtalık(ovarian), rahim ağzı(cervical), tüplerin rahimle birleştiği bölge(cornual) veya karnın herhangi bir bölgesinde (abdominal) olabilir ve bu yerleşim özelliklerine göre farklı bulgu ve yakınmalara da yol çabilir.

TEDAVİ
Tedavi 3 şekilde olabilir;
1-Hasta sadece takip edilir (ultrasonografi ve kanda β-HCG ölçümü ile), ve dış gebeliğin (bir düşük gibi ) eriyip atılması beklenir (özellikle β-HCG seviyesi 1000 IU’den düşükse ),
2-Hastaya (uygun koşullarda ise) gebelik hücrelerini öldüren (Methothraxate) ilaçlar verilir,
3-Hasta, ilk iki tedavi seçeneğine uygun değilse ( yüksek β-HCG, kese içinde kalp atımı varlığı, kesenin 3-5 cm den büyük olması vb) direk veya yukarıdaki tedavi seçenekleri başarısız olursa , ameliyatla tedavi edilebilir.
Hastaların büyük bir kısmında cerrahi tedavinin endoskopik (laparoskopi) yolla yapılır. Böylece diğer organlara en az zarar verilerek, bazan tüp çıkarılmadan sadece dış gebelik çıkarılıp ( salpingostomi) tedavi tamamlanabilir. Bazan da (eğer tüp yırtılmış veya diğer yöntemlerle tüpten kanamanın önüne geçilemiyorsa) dış gebeliğin yerleştiği tüp tamamen (total salpenjektomi) veya kısmen (parsiyel salpenjektomi) çıkarılmak zorunda kalınabilir. Hangi tedavi uygulanırsa uygulansın hasta takip altında tutulmalı ve tekrar β-HCG ölçümleri ile dış gebeliğin tamamen yok edildiği gösterilmelidir.

Tedaviyi takiben aynı hastanın tekrar dış gebelik geçirme riski fazladır. Her gebelik başlangıcında tercihan tüm anne adayları (özellikle dış gebelik geçirenler) gebeliklerinin normal olduğunu öğrenene kadar doktor kontrolüne devam etmeli, rutin normal gebelik takiplerine daha sonra devam etmelidirler.

RİSK ALTINDA OLANLAR;
1-Daha önce dış gebelik geçirenler,
2-Daha önce tüplerden ameliyat olanlar,
3-Daha önce herhangi bir jinekolojik ameliyat veya iltihap geçirmiş olanlar,
4-Rahim içi alet kullanırken gebe kalanlar,
5-Sigara içenler,
6-Endometriozis hastalığı olanlar
7-Tüp bebek uygulamaları ile gebe kalanlar şeklinde sayılabilir.

Pollyanna - avatarı
Pollyanna
Ziyaretçi
23 Mart 2008       Mesaj #4
Pollyanna - avatarı
Ziyaretçi
DIŞ GEBELİK NEDİR?
Normalde rahim boşluğunda endometrium tabakasına tutunan gebelik ürününün bunun dışında herhangi bir yere tutunması durumudur. Gebeliklerin yaklaşık %2'si dış gebeliktir. Görülme sıklığı artmaktadır.

DIŞ GEBELİĞİN KAÇ TÜRÜ VARDIR?
Dış gebelik sıklığı %1 0,1 arasında olup bunların %98'i tüplerde yerleşir. Tüplerin dışında %0,1 rahim ağzına, %0,5 yumurtalıklara veya %0,03 karın içinde herhangi bir yere yerleşebilir. Nadiren normal gebeliğin yanda dış gebelik veya her iki tüpte aynı anda dış gebelik görülebilir. Dış gebelikten ölüm riski doğum veya düşükteki risklerden çok daha yüksektir. Bunun yanında bu gebelerde daha sonra gebelik elde etme oranları azalmıştır. Dış gebelikte erken tanı ve tedavi sağ kalım hem de üreme kapasitesinin korunmasında çok önemli olup gebeliklerin ilk vizitendeki ana amaç gebeliğin yerinin saptanmasıdır.

DIŞ GEBELİK NEDENLERİ NELERDİR?
Tüplerin hasarına ve fonksiyonlarının bozulmasına neden olan birçok neden mevcuttur. Bu faktörler döllenen yumurtanın taşınmasını engellerler. Bu nedenler arasında eski geçirilmiş tüp cerrahisi yer alır. Geçirilmiş bir dış gebeliği takiben ikincisinin olma şansı %7 - 15'tir. Dış gebelik için risk faktörlerini yüksek, orta ve az risk taşıyan olarak ayıracak olursak:
dis ge1Yüksek riskli olanlar
oTüplerde geçirilmiş cerrahi
oTüplerin bağlı olması
oGeçirilmiş dış gebelik olması
oSpiral kullanımı

dis ge1Orta riskli olanlar
oKısırlık olması
oGeçirilmiş enfeksiyon olması
oÇok sayıda cinsel partner olması

dis ge1Az riski olanlar
oEski karın ameliyatı olması
oSigara içimi
oVajen duş alışkanlığı
oCinsel ilişkiye erken yaşta başlama

DIŞ GEBELİĞİN BULGULARI NELERDİR?
Dış gebeliğin klasik üç bulgusu: 1- adet gecikmesi ve lekelenme, 2- kasık ağrısı, 3- yumurtalıklarda hassasiyet.
Eğer gebelik testiniz pozitif ise veya adet gecikmeniz varsa aşağıdaki şikayetlerden bazıları sizde varsa hemen doktorunuza başvurun. Kasık ağrısı, karın alt veya üst kısmında ağrı (ağrı sürekli veya aralıklı, yaygın veya bölgesel olabilir). Bazen omuz ve sırt ağrısı görülebilir. Lekelenme şeklinde vajenden kanama, adet görmeme veya gecikmesi, baygınlık, baş dönmesi, göz kararması, parça şeklinde doku düşürme (genellikle düşükle karışmasına neden olur) , kasıkta dolgunluk görülebilir. İlk gebelik kontrolünüzde gebelik kesesi görülemediyse bu şikayetlerin dış gebelik bulgusu olabileceği unutulmamalıdır.

DİŞ GEBELİKTE TEDAVİ NEDİR?
Dış gebelikte 1- cerrahi 2- ilaç tedavisi alternatifleri vardır. Cerrahi tedavide koruyucu yaklaşımlar tercih edilir.
Salpinjektomi - Hasarlı tüpün gebelik ürünü ile birlikte çıkarılmasıdır.
Salpingostomi - Tüpün bir hat şeklinde kesilerek gebelik ürününün çıkarılması.
Salpingotomi - Tüpün kesilmesi ve gebelik ürününün alınmasından sonra kesilen kenarların tekrar birleştirilmesidir.
Rezeksiyon ve anastomoz - Gebeliğin yerleştiği tüp kısmının çıkarılması takiben kalan kısımların tekrar uç uca birleştirilmesidir.
Sağma (fimbrial boşaltma) - gebelik ürününün tüp ucundan sağma kareketleri ile çıkarılmasıdır.
Dış gebelik tedavisinde cerrahi hala en yaygın kullanılan yöntemdir. Bunun yanında uygun olgularda medikal (ilaçla) olarak tedavi (günden güne erken tanı olanaklarının artmasıyla beraber) oranları artmaktadır.
Medikal tedavide en yaygın metotrexat kullanılırken cerrahi tedavide ise laparoskopi artık standart yerini almıştır.
DIŞ GEBELİKTE İLAÇ TEDAVİSİ Mİ YOKSA AMELİYAT MI?
İlaç tedavisinin uygulanabilmesi için:
- hastanın kan basıncı iyi ise
- kürtaj sonrası hCG (gebelik hormonu) artıyorsa
- ultrasonda görülen gebelik kesesi 3 cm'den küçükse
- doğurganlık korunmak isteniyorsa
- hCG değeri 15 000 mIU/ml'den az ise
- tüp bütünlüğü bozulmadıysa
- karın içine aktif kanama yoksa ilaç tedavisi seçilebilir.
İlaç tedavisinin uygulanmaması gerektiği durumlar:
- karaciger hastalığı
- böbrek hastalığı
- mide ülseri varlığı
- kemik iliği baskılanması ile seyreden hastalık varlığı
- hasta uyumunun kötü olması
- fetüsün kalp atışlarının olması durumunda ilaç tedavisi sakıncalıdır.

DIŞ GEBELİK SONRASI GEBE KALABİLİR MİYİM?
Dış gebelik nedeniyle bir tüpü alınan ve diğer tüplerinin açık olduğu görülen kadınların yaklaşık %70, 85'i 1 yıl içinde gebelik elde edebilir. Bunların %13'ünde tekrar dış gebelik görülebilir. İlaç tedavisi ile başarılı bir dış gebelik tedavisi olan kadınların tüplerinin %82 açık kaldığı ve %79'unun tekrar gebelik elde ettiği gösterilmiştir. Bunlarda da %11,8 tekrar dış gebelik gelişebilir. Dış gebelik nedeniyle ameliyat olup tüpleri korunan hastalarda gebelik oranları ilaçla tedavi olanlara benzerdir.
Genel olarak dış gebelik sonrası gebe kalma olasılığı %60 civarındadır.
Normal bir gebelikle birlikte dış gebelik görülme olasılığı çok nadir de olsa vardır (1/30000-1/40000) buna Heterotopik gebelik denir.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen _Yağmur_; 16 Nisan 2013 14:41 Sebep: karakterler kaldırıldı
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
17 Haziran 2010       Mesaj #5
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye
Dış Gebelik (Ektopik Gebelik)

Normal şartlarda tüp(Fallop tüpleri veya Tubalar) içinde sperm hücresi ile karşılaşıp döllenen yumurta hücresi endometriuma(rahim iç tabakasına) gelir ve rahim içinde büyümeye başlar. Eğer gebelik ürünü endometrium dışında bir yere yerleşirse dış gebelikten sözedilir.

Dış gebelik nerelerde görülebilir?

1-En sık tüplerde yerleşir.
2-Karın boşluğunda
3-Yumurtalıklarda
4-Servikste
5-Rahimin geniş bağı içinde

Dış gebelik neden oluşur?

Yumurta hücresinin yumurtalıktan atılmasındaki aksama, yumurtlama normal olsa bile tüplerin ucunda bulunan püsküle benzeyen yapıların(fimbria) geçirilmiş enfeksiyon, hormonal bozukluk ve karın içi kitlelere bağlı olarak yumurta hücresini yakalamada gecikmesi, aynı nedenlerle tüplerde meydana gelen daralma ve tıkanmalara bağlı olarak yumurta hücresinin rahim içine doğru göçünün yavaşlaması sonucu gebelik ürünü rahim içine uygun zamanda varamaz. Böylece tutunduğu herhangi bir yerde, en sık da tüplerin en geniş yerinde büyümeye başlar.

Dış gebelik kimlerde daha sık görülür?

En sık 35-44 yaşlar arasında görülür.

Dış gebelik geçirenlerde tekrar ektopik gebelik riski %10-25’tir.

Geçirilmiş genital enfeksiyonlarla birlikte görülen tüp iltihabı(salpenjit), endometriozis ve tümör gibi sebeplere bağlı tüp hastalıkları olanlarda risk artar. Klamidya denen mikroorganizma, tüp harabiyeti ve takiben tubal gebeliğe yol açan en önemli etkendir.

Tüplerin bağlanması, tüplerin açılması, daha önce geçirilmiş dış gebelik ameliyatı gibi tüplere yönelik cerrahi müdahaleler de riski artırır.

Rahim ve tüplerdeki doğumsal kusurlar

Rahim içi araçların(RİA) dış gebeliği artırdığına dair kesinlik yoktur. Ancak rahim içi araç kullananlarda normal gebeliğe karşın dış gebelik 5 kat daha fazla görülür. Bakırlı RİA’larda gebeliklerin %4’ü, hormonlu RİA’larda %17’si tubal dış gebeliktir.

Eğer gebe kadın düşük doz progesteron içeren doğum kontrol hapı veya ilişki sonrası östrojen kullanmışsa dış gebelik riski artar.

İnfertil ve yardımcı üreme teknikleri uygulananlarda risk artar.

Sigara içmek riski artırır.

Tekraralayan düşüklerde risk 2-4 kat artar. Yasadışı düşüğün sık görüldüğü yerlerde risk 10 kat fazladır.

Görülme sıklığı

Gebeliklerin %1-2’si dış gebeliktir.

Dış Gebeliğin Belirtileri

Erken dönemde normal gebeliklerde de olan adet gecikmesi olur. Yalnız kısa dönemde, içinde büyüyen gebelik ürününe bağlı olarak tüp, gerilmeye başlar ve gerilmeye bağlı ağrılar en sık şikayet olarak karşımıza çıkar. Anormal vajinal kanamalar da bu arada görülebilir. Hasta bu dönemde başvurursa en başarılı şekilde tedavi edilir. Tüp içinde büyümeye başlayan gebelik ürünü(embryo) çevre dokunun beslenmesini bozarak yırtılmasına ve ciddi iç kanamalara yol açar. Hastalıktan en sık ölüm nedeni bu iç kanamadır. Eğer tüp yırtılır ve kanama olursa hasta bıçak saplanır tarzında çok şiddetli ağrı ve iç kanamaya bağlı baş dönmesi, bayılma yakınmalarıyla hastaneye müracaat eder. Bazı kadınlar böyle bir durumda ağrı ile birlikte ishal, bulantı, kusma ile gelebilirler. Böyle bir tablo gastroenterite çok benzediğinden, yanlış tanı ne yazık ki dış gebelikten ölüme yol açabilir.

Tanı

1-Jinekolojik muayene
2-betaHCG testi
3-Transvajinal ultrason
Yukarıdakilerin sonrasında gerekirse vajinal renkli Doppler ultrason, progesteron ölçümü, dilatasyon küretaj, laparoskopi yapılır.

Tedavi

Tedavide amaç anne hayatını kurtarmak olduğu kadar doğurganlığı da korumaktır.

Hastanın yaşı, genel durumu, hikayesi, gelecekteki çocuk arzusu, gebelik kitlesinin yeri, büyüklüğü gibi birtakım özelliklere bakılarak aşağıdaki tedavilerden biri seçilir:

1-Bekleme tedavisi( Ultrason ve betaHCG takibi ile dış gebeliğin kendiliğinden gerilemesi beklenir.
2-Tıbbi(metotreksat,… gibi ilaçlar verilerek ) tedavi
3-Cerrahi tedavi
a) Açık ameliyatla
b) Laparoskopik ameliyatla(Karına birkaç delik açılır,ameliyat bu deliklerden sokulan alet ve kamera yardımıyla yapılır.)

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
SaglikON2 - avatarı
SaglikON2
Ziyaretçi
16 Nisan 2013       Mesaj #6
SaglikON2 - avatarı
Ziyaretçi
Dış Gebelik: Rahim Kaçkını Bebekler
MsXLabs.org

dis gebelik rahim kackini bebekler1 300x199

Gebelik beklentisi olan kadınlar için adet gecikmesi ve gebelik testinin pozitif olması hayallerinin gerçek olması demektir. Oysa rahim kaçkını bebekler de olabilir. Bahçeci Sağlık Grubu Fulya Tüp Bebek Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op.Dr. Aytun Aktan " Sağlıklı bir gebelik; ultrason muayenesinde rahim içinde kalp atımı olan bebeğin ilk görüntüsüdür. Aksi takdirde dış gebelik söz konusudur" dedi.

Her anne adayının heyecanla beklediği adet gecikmesi ve gebelik testinin pozitif olması hayallerinin gerçek olması anlamına gelmez. Rahim dışında tutunan ve büyüyen gebelikler de yaşanabilir. Bahçeci Sağlık Grubu Fulya Tüp Bebek Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op.Dr. Aytun Aktan ' Dış Gebelik' ile ilgili şu bilgileri verdi.

Dış Gebelikte Canlı Doğum Olamaz!
Tüp bebek uygulamaları dışında yumurtayla spermin ilk karşılaştığı ve döllenmenin gerçekleştiği yer kadının fallop tüpleridir. Daha sonraki günlerde embriyo gelişimine devam ederken rahim içine hareket eder ve orada tutunarak büyümeye devam eder. Bu hareketin olmaması durumundaysa çoğunlukla tüplerde, daha az sıklıkla da yumurtalık, karın boşluğu, rahim ağzı kanalı gibi gebeliğin gelişimine uygun olmayan ortamlara tutunma olabilir. Buradaki sorun bu alanlarda gelişmeye başlayan gebelikler büyüdükçe bulunduğu dokuyu yırtarak ciddi kanamalara yol açabilir. Dış gebeliklerin canlı doğumla sonuçlanma ihtimali yoktur.

Dış Gebelik Riskini Artıran Nedenler
Tüplerin iltihabi hastalıkla hasar görmesi durumunda dış gebelik riski çok artar. Cinsel yolla bulaşan gonore, klamidya gibi hastalıkların doğru tedavi edilmemeleri durumunda tüplerde tek ya da çift taraflı hasarlar olabilir. Tüplerin tam tıkanması durumunda kısırlık sorunu ortaya çıkarken kısmi hasar alması durumunda döllenen embriyonun rahime taşınamamasından dolayı dış gebelik oluşur. Sadece enfeksiyonlar değil alt karın bölgesine yapılmış ameliyatlardan (yumurtalık kistleri, barsak ameliyatları, abse vs) dolayı tüplerin hasar görmesi veya yapışması da benzer riskleri ortaya çıkartır. Yani çocukluk çağında geç müdahale edilen bir apandisit yıllar sonra kadının anne olmasının önünde bir engel olarak karşımıza çıkabilir. Endometriozis hastalığı da gebe tüplerde yapışıklığa neden olarak dış gebelik riskini arttırabilir. Daha önce dış gebelik yaşamış bir kadının tekrar dış gebelik yaşama riski de normale göre artmaktadır. Doğum kontrol yöntemlerinin başarısız olduğu durumlarda da dış gebelik görülebilir ki bunlar; spiralle gebelikler, sadece progesteron içerikli doğum kontrol hapları, tüplerin bağlanmasındaki cerrahi hatalar olarak sıralanabilir. Tüp bebek tedavilerinde de rahim içine transfer edilen embriyoların sağlıksız tüplere doğru hareket etmesi ile dış gebelik olasılığının olması ilginç bir durumdur.

Dış Gebelik Tanısı Nasıl Konur?

Dış gebelik tanısı için adet gecikmesi ve gebelik testi (BHCG) pozitifliği şarttır. BHCG değerlerinde gün aşırı takiplerde istenilen seviyelerde artışın olmaması, vajinal kanama, şiddetli karın ağrısı, ultrason muayenesinde rahim içinde gebelik kesesinin görünmemesi ya da başka alanlarda gebeliğin görülmesi, şok tablosuna kadar varan geniş yelpazede dış gebelik bulgu verebilir. Geçmişte anne hayatını tehdit eden kanamalara sık rastlanırken günümüzde ihmal edilen bir durum yok ise çok erken dönemde kolaylıkla tanınmakta ve tedavisi sağlanmaktadır.

Dış gebeliklerin tedavisinde gebeliğin boyutuna ve kadının genel durumuna göre yol alınır. İlaç tedavileri daha erken dönem gebeliklerinde işe yararken karın içi kanamaların olduğu durumlarda ya da kalp atımı başlamış dış gebelik durumlarında ameliyat doğru bir seçenektir.

Tedavisi Mümkün mü?

Ameliyat olarak günümüzde laparoskopi denilen kapalı ameliyatlar çok sık yapılmaktadır. Bu ameliyat ile hastanın diğer organlarına zarar vermeksizin, ilerideki doğurganlığını koruyarak ameliyat tamamlanmakta ve hızlı bir iyileşme sağlanmaktadır.

Dış gebelik için en önemli bilgi durumdan şüphe etmek, doktora başvurmak ve doğru tanı ile gecikmeden tedavinin sağlanmasıdır.

Benzer Konular

25 Mart 2008 / Pollyanna Sağlıklı Yaşam
11 Kasım 2021 / HerHangiBiri Taslak Konular
20 Temmuz 2008 / _PaPiLLoN_ Psikoloji ve Psikiyatri
5 Nisan 2017 / Daisy-BT Biyoloji
3 Mart 2015 / Ziyaretçi Taslak Konular