Arama

Eski ve Yeni Ölçü Birimleri ve Ölçme Aletleri - Sayfa 2

Güncelleme: 18 Ekim 2016 Gösterim: 34.268 Cevap: 18
NeW_ADmİN - avatarı
NeW_ADmİN
Ziyaretçi
26 Nisan 2011       Mesaj #11
NeW_ADmİN - avatarı
Ziyaretçi
Kütleyi ölçen alet ::: Eşit Kollu Terazi :::
Kütle (madde miktarı) ölçmeye yarayan bir araçtır.
Sponsorlu Bağlantılar
Düz bir çubuk orta yerinden bir destek üstüne oturtulur. Çubuğun uçlarına keseler asılır. Bir keseye tartılacak maddeyi diğer keseye ölçmede kullanacağınız ölçüt kütleleri koyarsınız böylece denge durumunda miktarını bilmediğiniz maddenin kütlesini ölçersiniz.
Ağırlığı ölçen alet ::: Dinamometre :::
Ağırlık yer çekimi ile değişen made miktarıdır.Yerçekimi ivmesi Ekvatorda 10N olsa da zaman zaman değişir.Örneğin kutuptaki ile ekvatordaki ivme aynı değidir.Ağırlığı ölçen alete ise dinamometre denir.Yayların esneklik potansiyel enerjisinden faydalanarak yapılmıştır.Dışı metal levha ile çevrilidir.Metal levhanın bir bölmesinde ağırlığı göstern bir gösterge vardır.Bu göstergeye bakarak cismin ağırlığı ölçülebilir.
Sıvıların hacmini ölçen alet ::: Beherglas :::
Sıvıların belli bir şekli yoktur. Sıvılar konuldukları kabın şeklini alırlar. Bunun için hacmini ölçmek istediğimiz sıvıyı beherglasın içine koyarak hacmini ölçebiliriz.
Su ve sıvı yağ gibi sıvılar birbirlerine karışmadıkları için dereceli silindirle ölçüm yaparken herhangi bir hacim kaybı olmaz. Ancak, su ve etil alkol gibi birbirleri içinde çözünen sıvılarda hacim ölçümü için dereceli silindir kullanmak doğru değildir.

Basınç ölçen alet ::: Barometre :::
Basınç deniz seviyesinden uzaklaşıp yakınlaştıkça veya sıcaklığa bağlı olarak değişebilir.Bu yüzden nerede ne kadar basınç olduğunu bilemeyiz.Bunun için de barometre yani ''basınçölçer''e ihtiyaç duyarız.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen Safi; 3 Şubat 2016 23:17
lonlygirl - avatarı
lonlygirl
Ziyaretçi
14 Aralık 2011       Mesaj #12
lonlygirl - avatarı
Ziyaretçi
Kantar ağırlığı.
Aelia Eudocia. Bizans dönemi. Pirinç içine kurşun doldurulmuş
Sponsorlu Bağlantılar

Kalkolitik Çağ sonlarında Anadolu'da yoğun olarak metal kullanılmaya başlaması, bölgede ticari ilişkilerin geliştiğini göstermekte, okunan ticaret belgelerinden Anadolu'da Mezopotamya kökenli ağırlık birimlerinin kullanıldıkları anlaşılmaktadır. Anadolu'da Asur Kolonileri Çağı öncesinde ölçü ve tartıyla aygıtlarının varlığı kesin olarak bilinmemekte, ancak ele geçen bazı ölçekli değerli metal buluntuların, ölçü ya da değiş-tokuş birimleri olarak kullanıldığı sanılmaktadır. Örneğin Troya'da ele geçen küçük altın külçeleri ve özellikle ölçekli çubuklar, ölçüye dayalı bir ticaretin açık kanıtları olarak kabul edilebilir. Hititler de, başka Önasya kavimleri gibi, değişim aracı olarak demir, bronz çubuklar ya da gümüş külçeler kullanmışlardır. Bu belirli ağırlık ve boyutlardaki halka ya da çubuk biçimi gümüş külçelerin yanısıra, önceki dönemlerde olduğu gibi hematit ağırlıkların, ağırlık birimi olarak da Babil kökenli şekel ve mina'nın kullanılması sürdürülmüştür.

Bronz mina
Antik Yunan Çağında Atina çevresinde uygulanan Solon yasalarının, Anadolu'da da geçerli olduğu düşünülmektedir. Büyük yasa koyucusu Solon, ağırlık birimi 'talent'i (Yunancası: talanton) para birimi talentden üç mina daha ağır yaparak, aradaki farkı ağırlık talentinin birimlerine paylaştırmıştır. Bu birim stater'dir (873,2 gram) ve eski sikkeye yani 'didrahmi'ye denk sayılacak bir ağırlık birimidir; ayrıca askatları vardır.

Yunanlılar ağırlık birimi olarak genelde talanton ve mna kullanıyorlardı, ama bunların ağırlığı her yerde aynı değildi. Örneğin Solon'dan sonra Atina'da alışverişte kullanılan talent 36,39 kilogramdı. Para birimi olarak ağırlığı ise 25,92 kilogramdı. Talanton'un altmışta biri de mna'ydı (436,60 gram). Eski Yunanlıların kullandığı başlıca sıvı hacim ölçüleri, katule (0,27 litre) ve amphora'dır (19,44 litre). Katı maddeler için hacim ölçüsü olarak da khoniks (1,08 litre) ve medimnos (51,84 litre) kullanılmıştır.

"Tarihin Babası" olarak anılan Halikarnassos'lu Herodotos'un ünlü Tarih'inde, Antik Yunan çağında Anadolu'da kullanılan uzunluk ölçülerinin hemen hepsini buluruz:

Ayak: 0,296 metre
Parmak: ayağın on altıda biri, 0,0185 metre
Dirsek: birbuçuk ayak, 0,444metre
Kulaç: 6 ayak ya da 4 dirsek, 1,776 metre
Plethron: 100 ayak
Stadion: 600 ayak; Atina stadion'u 77,6 metredir.
Palma: 4 Palma 1 ayak, 6 Palma 1 dirsektir
Skenes: (Mısır ölçüsü) 60 stadion'a eşittir; yani 1 skenes 10 kilometre, 656 metredir.
Parasang: (İran ölçüsü) 30 stadion'a eşittir, yani 5 kilometre, 328 metredir.


Roma-Bizans Kantarları ve Terazileri

Tartı aygıtı olarak, antik dönemde terazi (libra), Roma ve Bizans dönemlerinde terazi ve kantar (statera) birlikte kullanılmıştır. Kantar, kare kesitli bir kantar kolu, kol üstünde hareket edebilen bir topuz ve tartılacak nesnenin asıldığı kancalardan oluşur. Kantar kolunun üç yüzü, belirli bir ölçü sistemine göre çentiklerle eşit bölümlere ayrılmış ve böylece hafif, orta ve çok ağır olmak üzere üç tür yük de aynı terazi ile tartılabilmiştir.

Terazi ise, eksende dikey durması gereken bir kolu olan yatay bir çubuğun iki ucuna, eşit uzunlukta ipek ipliklerle asılı iki küçük kefeden oluşur. Daha çok değerli madenlerin, sikke gibi hafif malzemelerin tartılmasında kullanılmıştır.

Müze ve özel koleksiyonlardaki örneklerden, Roma ve Bizans dönemlerinden yakın dönemlere (günümüzden yaklaşık yirmi yıl öncesine) dek kullanılan kantarın, uygarlıklar boyunca ufak değişimlerle uğradığı anlaşılmaktadır. Örneğin Roma ve Bizans ta kantarın üç çengeli varken, Selçuklu ve Osmanlılarda ikiye indirilmiştir. Teraziyse günümüze kadar hiç değişmeden gelmiştir ve bugün de aynı biçimde kullanılmaktadır.

Bizans Kantar Ağırlıkları

Tartı aletlerinde olduğu gibi ağırlıklarda da karşımıza iki tip çıkar: kantarla kullanılan büst biçimli ağırlıklar ve terazi kefesinde kullanılan düz ağırlıklar. Günümüze ulaşan ve 5.-7. yüzyıllar arasına tarihlenen çok sayıda ağırlığın ilk örnekleri Roma döneminde üretilmiştir. Çokgen prizma, büst veya küçük heykel biçiminde ve çeşitli boyutta ağırlıkları olan bronz kantarlar, kolay taşınabilir olmaları nedeniyle pek çok ülkede, tüccar ve satıcılar tarafından tercih edilmiştir. Balmumu eritme yöntemiyle bronzdan dökülen ağırlıkların içi istenilen ölçüde kurşunla doldurulur ve bir kancayla kantar koluna asılırdı.

Ağırlıklarda kullanılan figürler, çoğunlukla imparator, imparatoriçe ya da tanrıça Athena (Minerva) büstleridir. Erken Bizans döneminde, daha çok imparator veya tanrıça Athena figürleri kullanılırken, 5.yüzyılın ikinci çeyreğinde imparatoriçe büstleri yaygın hale gelmiştir. İmparator ve imparatoriçe, tanrı ve tanrıça figürlerinin kantar ağırlığı olarak yeğlenmesinin nedeni, bunların satıcılar için doğruluğu ve dürüstlüğü, alıcılar için de güvenilirliği simgelemeleridir.
Büyük olasılıkla Akdeniz coğrafyasında aynı bölge ticaretinin içinde olan Araplar da, Sasani, Roma ve Bizanslıların kullandığı ölçü birimlerini kullanıyorlardı; ancak İslamiyetin doğuşundan sonra kendi kurallarını koymuşlar ve eski ölçü birimlerini kullanarak yeni bir sistem kurmuşlardır.

İslamiyetin ilk dönemlerinden günümüze cam ağırlıklar ve paraya ölçü oluşturan cam 'sence'ler kalmıştır (Sence'ler, değerli madenden basılan sikkeye ölçü oluşturmak amacıyla yapılmış ağırlık ölçüleridir). Rıtl adı verilen bazı cam ağırlıklar (bu sözcük, İtalyan ölçü birimi "rotolo"dan türemiştir) Emevi, Abbasi, Eyyubi, Fatımi dönemlerinde kullanılmıştır. Günümüze tam olarak ulaşmış bir parça bulunmadığından tam ağırlığı saptanamamıştır ; ancak elde bulunan parçalardan çapının 110 mm kadar olduğu anlaşılmaktadır. Abbasi döneminden kalma 842-847 tarihli çifte rıtl denen ağırlık sa 759.79 gramdır.

Roma ve Bizans'ta kullanılmış olduğunu anlaşılan cam senceler, Araplar tarafından gümüş sikkelerin ağırlıklarının saptanmasında kullanılmıştır. Yapılan araştırmalar, Bizans sencelerin Bizans dinarı solidus ile aynı ağırlıkta olduğunu ve 68 habbeye (4,406 gram), Araplardaki dirhemin ise 66 habbeye (4,276 grama) karşılık geldiğini göstermektedir.

İslamî senceler zamanla gelişerek klasik biçimlerine kavuşmuştur. Kimilerinin üstünde halife, vali, imam ya da şurta adlarıyla Aslahü , Ekremehü , Emta' Lehü gibi Arapça yazılar ve Kuran'dan ibareler yer alır. Genelde sadece tek yüzüne damga vurulan sencelerin iki yüzünün de damgalanmasına Abbasiler döneminde başlanmıştır; bu dönemde sikkenin bir yüzüne kelime-i tevhid, diğerine halife, vali, imam, şurta, vb. adları basılırdı Sencelerdeki renkler, üretim sırasında katılan hammaddeye göre değişiklik göstermiş; mavi renkteki senceler krom oksitten, kehribar rengi kükürt ve karbondan, koyu mavi senceler ise manganezden elde edilmiştir.
Selçuklu ve Beylikler Dönemi Ölçü ve Ağırlıkları

Osmanlı öncesi Türk ölçü sistemi Orta Asya kaynaklıdır ve hem İran'la hem de Çin'le geliştirilen ticari ilişkiler sonucunda oluşmuştur. Divan-ı Lügati't Türk , gündelik yaşamda kulanılan ölçü ve tartı birimlerinin saptanmasında bu dönem için en önemli kaynaktır. Bir yükün yarısı olan artık, istif yığma ölçüsü kırklım, hububat ölçüsü sagu ve arazi ölçümlerinde kullanılan yerel ölçü adları bu kaynakta yer almaktadır.

Bazı 14. yüzyıl kaynakları da İran-İlhanlı ağırlık birimi olarak kullanılan lodra, kantar, okka ve batmanın (menn), hububat ölçüsü olarak kullanılan kile ve müdd'ün Osmanlı öncesi Anadolu'da ölçü sisteminin temelini oluşturduğunu belirtmektedir.

Selçuklu dönemi vakfiyelerinden ukiyye(vukiyye), irdeb ,mûd ve batmanın Selçuklu dönemi ağırlık ve ölçüm sisteminin temel birimleri olduğunu öğreniyoruz. Bu sistem Beylikler dönemi ve Osmanlı dönemi sistemlerine çok etkili biçimde yansıyacaktır.

Batı Anadolu beyliklerinden Menteşe ve Aydınoğulları'nın Bizans, Venedik ve Ceneviz'le geliştirdiği ticari ilişkiler, 14. yüzyılda Anadolu'da bazı Bizans ve İtalyan ölçülerinin de kullanılması sonucunu doğurmuştur. Örneğin İtalyan yarımadasında kullanılan ölçü birimi rotolo batı Anadoluda da geçerli bir ölçü birimiydi.


Osmanlı Uzunluk Ölçüleri

Osmanlı İmparatorluğu'nun temel uzunluk ölçüsü "arşın"dır. Üç tür arşın vardır: Mimari arşın, çarşı arşını ve endaze.

Mimari Arşın 75,8 cm'dir; çarşı arşınından ve endazeden daha uzundur. Bu arşın, arazi, bina ve inşaat ölçümlerinde kullanıldığı için bu adı almıştır. Bina Arşını da denir. Metrenin ¾ kadarıdır. İki mimari arşın, bir buçuk metreden biraz fazladır.

Bir mimari arşının 1/ 24 üne 'parmak', bir parmağın 1/12 sine 'hat', bir hattın 1/12 sine 'nokta' adı verilir.

Böylece 1mimari arşın = 24 parmak = 288 hat = 3456 nokta'dır.

Bunların metrik sistemde karşılıkları da şöyledir:

1 mimari arşın = 75,8 cm

1 parmak = 3,158 cm

1 hat = 0,263 cm

1 nokta = 0,0219cm'dir

Mimari arşın, şimşir, abanoz, fildişi, demir ya da çelikten yapılır ve üstüne parmak bölümlenmesi çizilirdi.

Hafriyatlarda kullanılan'kadem' mimari arşının yarısı kadardır ve 12 parmak uzunluğundadır.

İki buçuk mimari arşına 'kulaç' adı verilir; hafriyatta, kuyu açanlar arasında vesuların derinliğini belirtmekte kullanılan bir ölçüdür.

100 kulaç yani 2500 mimari arşına 'mil'; 3 mil yani 7500 mimari arşına ise 'fersah' denilirdi. Bir kişinin normal bir yürüyüşle yaklaşık bir saatte aldığı mesafe olarak kabul edilmiştir.

4 fersah bir 'berit' ya da 'menzil'dir. 2 berite de bir 'merhale' denirdi.

Gram pirinç ağırlık seti. Tophanede imal edilmiştir.

Metrik Sisteme Geçiş Dönemi

Osmanlıların metrik sisteme geçiş süreci, Sultan Abdülaziz döneminde, 20 Cemaziyelahir 1286 (1869) tarihli bir hatt-ı humayun ve kanunnameyle başlamıştır. Bu kanunnamede uzunluk ölçü birimi olarak metre kabul edilmiş ve eski ölçülere uygun bir adlandırma kaygısıyla metre için "zira-ı a'şarî" deyimi kullanılmıştır.

Bu değişiklikle birlikte, arazi ölçü birimi olarak 'ar', hacim ölçüsü olarak "öşr-i ziya küp" yani 'desimetre küp', birim karşılığı olarak litre, ağırlık ölçüsü olarak da "dirhem-i aşarî" ya da 'gram' kabul edilmiştir. Osmanlı Devletinde kullanılacak metre cinsinden bütün ölçülere örnek olmak üzere platinden bir "zira-ı a'şarî" ve bir kilo ağırlığına eşit bir "vukıyye-i aşariyye" imal ettirilip Hazine-i Hümayun'da saklanması, yasanın ikinci ve yedinci maddeleriyle emredilmiştir. Bu arada yasanın resmi işlemlerde Mart 1287'den (1870) itibaren geçerli olacağı, halkın Mart 1290'a (1873) kadar eski ve yeni ölçüleri birlikte kullanabileceği, bu tarihten sonra eski ölçülerin bütünüyle yasaklanacağı da belirtilmiştir.

Sultan Abdülaziz döneminin bu çabaları, metrik sisteme geçişte yeterli olmamış, kapsamlı bir geçiş, Sultan II: Abdülhamid'in 1881 tarihli kanunnamesiyle gerçekleşebilmiş ve metrik ağırlıklara 1883 tarihinden sonra damga vurulmaya başlanmıştır. Bütün bunlara rağmen 1895 tarihinde (1313 H.) bir kez daha geri dönüldüğü ve Osmanlı topraklarında bir süre daha dirhem kullanılmaya başlandığı görülmektedir. Metrik sisteme son ve kesin geçişse, ancak Cumhuriyet'in kurulmasından sonra 26 Mart 1931'de çıkartılan "Ölçü Kanunu"yla sağlanabilmiştir






Son düzenleyen Safi; 4 Şubat 2016 00:47
_EKSELANS_ - avatarı
_EKSELANS_
Kayıtlı Üye
30 Aralık 2012       Mesaj #13
_EKSELANS_ - avatarı
Kayıtlı Üye
Hassas ölçme yapan mesleklerden bazıları aşağıda açıklanmıştır;
Tornacı:
tornacılar metal parçalarını işleyerek dairesel silindirik parçalar üretirler, bu parçalar birbirinin içine geçerve beraber makine içerisinde çalışırlar eğer parçalar istenilen ölçüde hassas bir şekilde yapılmasa birbiri içinde çalışmaz ve sorun çıkarır.

Tesviyeci:
Tesviyeci düzeltme işlemi yapar yüzeyleri düzeltir parlaklaştırır. Malzemeleri istenilen ölçüye getirir.

Makine mühendislerilan proje çizerek makine üretirler plan ve projeleri çok hassastır yanlış veya hassas ölçüm yapılmadan tasarlanan proje ve planlar ile makine üretildiğinde makineler çalışmaz veya çok çabuk bozulur .oyüzden hassas ölçme çok önemlidir.

Teknik ressamlar:
makine parçalarını çizer ve imalatçıya gönderirler yanlış çizimler sonucu yanlış parçalar üretilir buradada ölçüm çok önemlidir.

Terziler:
terzilerdede ölçme önemlidir ölçüyü yanlış alırlar ve elbiseyi o ölçülere göre dikerlerse elbise müşteriye gelmez veya bol gelir .

İmalatçılar:
imalatçılar ellerindeki plan ve projeye göre makine ve aletleri imal ederler.projedeki uzunluk kalınlık ölçülerine tam uymazlarsa yine yaptıkları makineler ve aletler çalışmaz.

Kuyumcular:
kuyumcular çok değerli altın ve gümüş zinet eşyaları satarlar eğer ölçüye dikkat etmezlerse ya zarar ederler yada insanlarda fazla para almış olurlar çünkü altının gramı bile birkaç ytl ediyor.

marangoz:
marangoz yapacağı dolabın ölçülerini yanlış alır ona göre dolap yaparsa dolabı yerine yerleştireceği zaman dolap yerine sığmaz yada küçük gelir o yüzden marangozlarda ölçülere çok dikkat ederler.
Son düzenleyen Safi; 17 Nisan 2016 23:27
ugurcicek - avatarı
ugurcicek
Ziyaretçi
13 Ocak 2013       Mesaj #14
ugurcicek - avatarı
Ziyaretçi
HACİM ÖLÇÜLERİ
Hacim ölçüsü temel birimi “metre küp” tür. Kısaca “1 m3” olarak gösterilir.
Her ayrıtın uzunluğu 1 metre olan küpün hacmine metre küp denir.

Metre Küpün Askatları

Milimetre küp
Santimetre küp
Desimetre küp

Metre Küpün Katları

Dekametre küp
Hektometre küp
Kilometre küp

1 km3 = 1000000000 m3
1hm3 = 1000000m3
1 dam3 = 1000 m3

METRE KÜP

1 dm3 = 0,001 m3
1 cm3 = 0,0000001 m3
1 mm3 = 0,000000001 m3

Hacim ölçü birimini askatlarına çevirirken her basamakta 1000 ile çarpılır. Katlarına çevrilirken de her basamak 1000 ile bölünür. Hacim ölçü birimlerinin birbirine çevrilmesi:

Örnek:
7,2 m3’ ü askatlarına ve katlarına çevirelim.
7,2 m3 = 7200 dm3
7,2 m3 = 7200000 cm3
7,2 m3 = 7200000000 mm3
7,2 m3 = 0,0072 dam3
7,2 m3 = 0,0000072 hm3
Son düzenleyen Safi; 18 Nisan 2016 01:48
seda - avatarı
seda
Ziyaretçi
4 Mayıs 2013       Mesaj #15
seda - avatarı
Ziyaretçi
HACİM ÖLÇÜLERİ
Bir cismin uzayda kapladığı yere hacim denir.Cisimlerin hacimlerini de hacim ölçüleri ile ölçeriz . Hacim ölçüleri metre sistemine göre düzenlenmiştir. Hacim ölçüsü birimi metreküptür. Bir metreküp boyutlarından biri bir olan bir küpün kapladığı hacime eşittir.
Metreküpün katları ve askatları vardır. Hacim ölçüleri biner biner küçülürler biner biner büyürler.

Metreküpün askatları:

Desimetreküp:
Boyutlarından biri bir desimetre uzunluğunda olan bir küpün hacmi bir desimetreküptür Bir metreküp içinde 1 000 desimetreküp vardır. Bir desimetreküpe 1 litredir . Litre sıvı ölçüsü birimidir.

Santimetreküp:
Boyutlarından biri bir santimetre uzunluğunda olan bir küpün hacmi bir santimetreküptür. Bir desimetreküpün içinde bin santimetreküp bir metreküp içinde 1 000 000 santimetreküp bulunur.

Milimetreküp:
Boyutlarından biri bir milimetre uzunluğunda olan bir küpün hacmi bir milimetreküptür. Bir santimetreküpte 1 000 milimetreküp bir desimetreküpte 1 000 000 milimetreküp bir metreküpte 1 000 000 000 milimetreküp bulunur.

Metreküpün katları kullanılmamaktadır.

1 santimetre küp (cm 3 ) - 0.061 inç küp
1 desimetre küp (dm 3 ) 1000 cm 3 0.0353 ayak küp
1 metre küp (m3 ) 1000 dm3 1.3079 yarda küp
1 inç küp - 16.390 cm3
1 ayak küp 1728 inç küp 28.320 dm3
1 yarda küp 27 ayak küp 0.7646 m 3
Son düzenleyen Safi; 18 Nisan 2016 02:08
perlina - avatarı
perlina
Ziyaretçi
13 Ekim 2015       Mesaj #16
perlina - avatarı
Ziyaretçi
Eski Ölçü Aletleri
Arpa: Ağırlık ölçü aleti olarak kullanılmaktaydı. 1 arpa ortalama olarak 0,046 gram olarak kabul ediliyordu ve kıyaslama yöntemi ile diğer maddelerin ağırlıkları hesaplanıyordu. Her arpa tanesinin ağırlığı aynı olmadığından dolayı da haksızlıklar meydana geliyordu.
Bakray: Ağırlık ölçmede kullanılmaktaydı.
Batman: Ağırlık ölçümünde kullanılır ve günümüzde karşılığı 7,697 kilogram civarındadır.
Çeki: Ağırlık ölçme de kullanılır günümüzdeki karşılığı 225,789 kilogramdır.
Dirhem: Ağırlık ölçmede kullanılır. Günümüzdeki karşılığı 3,207 gramdır.
Fitil: Ağırlık ölçmede kullanılır. 1 bakray 4 fitil olarak kabul edilir.
Kantar: Ağırlık ölçmede kullanılır. Günümüzdeki karşılığı 56,449 kilogramdır.
Kırat: Cisimlerin ağırlıklarını ölçmede kullanılmaktaydı. Modern ölçme yöntemlerinde karşılığı 0,2004 gramdır.

Yeni Ölçü Aletleri

Terazi: Modern yöntemler arasında en çok kullanılan ölçme aletidir ve ağırlık ölçmede kullanılır.
Kantar: Aşırı yüksek ağırlığa sahip olan şeyleri ölçmede kullanılmaktadır.
Tartı: Birçoğumuzun kaç kilo olduğunu öğrenmek için kullandığı bir alettir.
Metre: Cisimlerin uzunluklarını ölçmek için kullanılmaktadır.
Litre: Sıvı ölçü birimi olup en çok kullanılan ölçü aletidir.
Saat: Zamanı ölçmek için kullanılır.
Derece: Maddelerin ve ortamların sıcaklık değerlerini öğrenmek için kullanılmaktadır.
Son düzenleyen Safi; 17 Nisan 2016 23:09
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
18 Nisan 2016       Mesaj #17
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Yeni Ölçü aletleri
Mezura : Metraj ölçme amaçlı bir alet.
Terazi : bir cismin üzerindeki yerçekimi etkisinden yararlanarak o cismin kütlesinin belirlenmesinde kullanılan bir ölçüm cihazıdır.
Açıölçer : açıları ölçmeye yarayan aygıttır.
Pergel : birbirine üstten eklenmiş iki koldan meydana gelen, çember çizmeye ve küçük mesafeleri ölçmeye yarayan alet.
Cetvel : doğru çizgileri çizmeye yarayan, dereceli veya derecesiz, tahtadan, plastikten, madenden yapılmış araç, çizgilik ve liste, çizelge anlamlarına gelmektedir.
Lazlerli ölçüm aleti : lazer ışı yardımıyla mesafe ölçmeye yarayan dijital ekranlı ölçü aleti.
Termometre : sıcaklığı ölçmek için kullanılan alet.
Kumpas : İki çenesi arasında kalan kısmı ölçen, sürgülü bir alettir.
Pedometre : adım ölçen alet olarak tanımlanabilir.
Pistole : kağıt üzerine tasarım yaparken vektörel (doğrusal eğri) çizmek için kullanılan, ölçü işaretsiz cetvel.
Takeometre : bir arazinin yüz ölçümünü bulup planını yapmaya yarayan, dakika hassasiyetinde, yatay veya dikey açı ölçümleri yapan ölçü aleti.
Radar : uzaktaki hedefleri mikrodalga yansıtma metodu ile tespit eden cihazdır.
Işık Ölçer : ölçümü yapmaya yarayan her hangi bir aygıttır. İşleyimdeki (endüstrideki) uygulaması ile, ışıkölçer soğurma ve dağılma saptayan veya ölçen bir aygıttır.
Barometre : atmosfer basıncını ölçmeye yarayan bir alet
Hidrometre: sıvıların özgül ağırlığını ölçmeye yarayan alete verilen isimdir.
Higrometre : havadaki nemi ölçmek için kullanılan bir araçtır.
Galvanometre : elektrik akımındaki değişimin manyetik alan oluşturması prensibiyle çalışan bir tür test cihazıdır.
Eğimölçer : dünyanın manyetik alanının yerel ufka göre derinliği ya da eğimi ölçülür.
Makmetre : bir uçağın Mach (mak) sayısını (uçağın hızının sesin atmosferdeki hızına oranı) ölçmeye yarayan alet.
Stackmat zamanlayıcısı : Rubik küpü, bardak sıralama gibi hıza dayalı zeka ve yetenek oyunlarında daha hassas ve doğru bir sıralama yapmak için kullanılan bir zaman ölçme cihazıdır.
Sismograf : yer sarsıntılarının büyüklüğünü, süresini, merkezini, ve saatini saptamaya yarayan aygıta denir.
Logometre : iki elektrik büyüklüğünün oranını ölçmeye yarayan cihaz.
Avometre : akım (Amper), gerilim (Volt),direnç (Ohm) ve kısa devre ölçebilen elektronik alet.
Tansiyon aleti ya da kan basıncı ölçer : kan basıncının ölçülmesine yarayan bir araçtır.
Venturi metre : akışkanların debisini ölçmekte kullanılan, iki ucu açık, kesiti ortasına doğru her iki ucundan da daralan ve ince bir tüp şeklinde olan bir ölçü aletidir.
Durometre : bir materyalin üzerine çentik atılmasına gösterdiği dirence göre sertliğinin ölçülmesine dayalı bir metoddur.
Sekstant: denizlerde gemicilerin, bulundukları yerin enlem ve boylamların belirlenmesi amacıyla, güneşle ufuk düzlemi arasındaki açısal mesafeyi ölçen optik seyir cihazı.
Frekans ölçer : Rezonans boşluğu kullanılarak frekans ölçümü yapma prensibiyle çalışır.
Fotometre : elektromanyetik spektrumun kızıl ötesi, görünür ışık ve mor ötesi bölgeleri (bu üçüne kısaca optik bölge de denilir) içinde kalan radyasyonun enerji ölçümü ve/veya renk belirlemesinde kullanılan ölçü aleti için genel isimdir.
Girişimölçer : ışığın girişim özelliğinden faydalanılarak çok küçük mesafelerin ve maddelerinin kırılma indislerinin ölçümünde ve saydam cisimlerin yüzeylerinin düzgünlüğünün kontrolünde kullanılan bir ölçü aletidir.
Kalorimetre (ısı ölçer) : bir nicelik olarak ısıyı ölçen aygıttır. Kalorimetri ise "ısı ölçüm bilimi" ve "ısı ölçümü" için kullanılır.
Çiftölçer : kuvvet çiftlerini ya kendisine eşit, ancak karşıt yönde ve bilinen bir kuvvet çifti (karşılaştırma yöntemi) ya da değişken ve ölçülebilir bir büyüklükle doğru orantılı bir kuvvet çifti uygulayarak (uzanım yöntemi) ölçmede kullanılan aygıt.
Polarimetre : maddelerin optikçe aktifliklerini ölçen cihazdır.
Radyometre : ortamdaki, ışık şiddetini ölçer.
Tansiyometre : toprağın su (nem) içeriğinin dolaylı bir ölçümü olan toprak suyu gerilimini belirlemek için kullanılan bir aygıttır.
Magnometre (Manyetometre) : Manyetik alanın yoğunluğunu ölçmeye yarayan bir araçtır.
Altimetre : deniz seviyesine göre bir yerin yüksekliğini ölçebilen özel bir barometre. Barometreler basıncı mm civa olarak göstermelerine mukabil; altimetre, yüksekliği doğrudan doğruya metre cinsinden gösterir.
Dozölçer: nükleer ışınım altında kalmışlık derecesini ölçen aygıt.
Anemometre : rüzgar/hava hızını ölçen alettir. Havalandırma sistemlerinde ve Meteoroloji istasyonlarında kullanılır.
Akışmetre (debimetre) : gaz, sıvı ve buhar gibi akışkanlığı olan ve bir tesisat üzerinden geçen maddeleri, "birim miktar / birim zaman" cinsinden, mekanik ya da elektronik olarak ölçen cihazdır.
Multimetre : cihazlardaki akım ve gerilimi ölçmeye yarayan alet.
Ampermetre : bir iletkenden geçen elektrik akımının şiddetini ölçen alet.
Voltmetre : devrenin herhangi iki noktası arasındaki potansiyel farkını (gerilimi) ölçmek için kullanılan araç.
SİLENTİUM EST AURUM
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
18 Nisan 2016       Mesaj #18
Safi - avatarı
SMD MiSiM
ALAN VE ALAN ÖLÇÜLERI KAVRAMI
Metrekarenin askatlari:
Metrekareye karsilik gelen yüzeylerden daha küçük yüzeyleri ölçmek için,metrekare birimlerinden küçük birimlere ihtiyaç vardir.Bu ölçü birimlerine ,metrekarenin askatlari denir.

Desimetrekare: Kenar uzunlugu 1 dm olan yüzeyin ölçüsüne denir.
1 m =10 dm ise 1 m2 =100 dm2 dir.

Santimetrekare: Kenar uzunlugu 1 cm olan yüzeyin ölçüsüne denir.”cm2” ile gösterilir.
1 m =100 cm ise 1 m2 =10000 cm2 dir.

Milimetrekare: Kenar uzunlugu 1 mm olan yüzeyin ölçüsüne denir.”mm2” ile gösterilir.
1 m =1000 mm ise 1 m2 =10000 mm2 dir.

Metrekarenin katlari:Metrekare ile ölçülmesi zor olan büyük yüzeyleri ölçmek için bu birimlerden büyük birimlere ihtiyaç duyulmustur.Bu ölçü birimlerine metrekarenin katlari denir.

Dekametrekare: Kenar uzunlugu bir dekametre olan kare yüzeyinin ölçüsüne denir.”dam2” ile gösterilir.
1 dam2 =100 m2 dir.

Hektometrekare: Kenar uzunlugu bir hektometre olan kare yüzeyinin ölçüsüne denir.”hm2” ile gösterilir.
1 hm2 =10000 m2 dir.

Kilometrekare:
Kenar uzunlugu bir kilometre olan kare yüzeyinin ölçüsüne denir.”km2” ile gösterilir.
1 km2 =1000000 m2 dir.

Alan ölçülerinin birbirlerine çevrilmesi: Bir alan ölçüsüyle verilmis olan büyüklügü,bir küçük ölçü birimiyle ifade etmek için verilen sayi 100 ile çarpilir. Bir alan ölçüsüyle verilmis olan büyüklügü,bir büyük ölçü birimiyle ifade etmek için verilen sayi 100 ile bölünür.
Örnek:65 km2 nin kaç hm2 , dam2 , m2 oldugunu gösteriniz.
65km2 =6500 hm2 =650000 dam2 =65000000m2 ‘...

ALAN ÖLÇÜLERİ
Alan ölçülerinin temel birimi metrekare dir ve m2 ile gösterilir.
Metrekarenin Katları
  • Dekametrekare ( dam2) ve 1 dam2 = 100 m2
  • Hektometrekare ( hm2 ) ve 1 hm2 = 10000 m2
  • Kilometrekare ( km2 ) ve 1 km2= 1000000 m2

Metrekarenin Askatları
  • Desimetrekare ( dm2 ) ve 1 dm2 = 0,01 m2
  • Santimetrekare ( cm2 ) ve 1 cm2 = 0,0001 m2
  • Milimetrekare ( mm2 ) ve 1 mm2 = 0,000001 m2 Kenar uzunluğu 1 metre olan karenin alanına metre kare denir, “m2” biçiminde gösterilir.
Son düzenleyen Safi; 18 Nisan 2016 21:58
SİLENTİUM EST AURUM
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
18 Nisan 2016       Mesaj #19
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Kapalı bir geometrik şeklin kenarları arasındaki yüzeyin ölçüsüne alan denir. Başka bir ifadeyle hepsi aynı çizgi üzerinde olmayan en az üç noktayı birleştirdiğimizde ortada kalan bölge alanı oluşturur. Örneğin, masamızın kenarları arasında kalan üst yüzeyinin büyüklüğünün ölçüsü masanı alanıdır.

Alanın temel birimi metrekare (m2) dir. Daha küçük yüzeyleri ifade etmek için santimetrekare, milimetrekare gibi ast katları; büyük yüzeyler içinse dönüm, kilometrekare gibi üst katları kullanılır. Burada birimlerin sonundaki kare ifadesi ile bir kenarı metre, milimetre, kilometre vs. cinsinden bir uzunluk biriminin kendisi ile çarpılarak yüzey alan değerinin bulunması kastedilmektedir.

Alan ölçülerinin Metrekare Cinsinden Değeri alttaki gibidir.
Her birim bir üst ve bir alt birime çevrilirken 100'er 100'er büyür ve küçülür
  • Kilometrekare (km2)
  • 1 km x 1 km = 1000 m x 1000 m = 1000000 m2
  • Hektometrekare - Hektar (hm2)
  • 1 hm x 1 hm = 100 m x 100 m = 10000 m2
  • Dönüm – Dekar =1000 m2
  • Dekametrekare (dam2)
  • 1 dam x 1 dam = 10 m x 10 m = 100 m2
  • Metrekare (m2)
  • 1 m x 1 m = 1m2
  • Desimetrekare (dm2)
  • 1 dm x 1dm = 0,1 m x 0,1 m = 0,01 m2
  • Santimetrekare (cm2)
  • 1 cm x 1 cm = 0,01 m x 0,01 m = 0,0001 m2
  • Milimetrekare (mm2)
  • 1 mm x 1mm = 0,001 m x 0,001 m = 0,000001 Günümüzde arazilerde Gps ve uydu yardımıyla arazi ölçümü yapan cihazlar mevcuttur.
Bağ, bahçe ve tarla gibi arazilerin yüzeylerini ölçmede ar, dekar, hektar gibi birimler kullanılır. Bu birimlere arazi ölçüsü birimleri denir. Arazi ölçüsünün temel birimi “ar” dır. Ar a ile gösterilir.

Metrekarenin Katları
Ar : Metrekarenin 100 katı olan ölçü birimidir. “a” sembolüyle gösterilir.
1 a = 100 m2

Dekar : Metrekarenin 1000 katı olan ölçü birimidir. “daa” sembolüyle gösterilir.
1 daa = 1000 m2

Hektar : Metrekarenin 10 000 katı olan ölçü birimidir. “ha” sembolüyle gösterilir.
1 ha = 10 000 m2

Dönüm : Halk arasında dekar yerine kullanılır. 1000 m2 lik arazi ölçüsü birimidir.


Arazi ölçüsü birimleri onar onar büyür ve onar onar küçülür.

Büyük birimler küçük birimlere çevrilirken her basamak inişte 10 ile çarpılır.
Küçük birimler büyük birimlere çevrilirken her basamak çıkışta 10 a bölünür.
Örnek : 10 a = 1000 m2
100 a = 10 000 m2
1 dekar = 1 dönüm = 1000 m2

Dönüm Hakkında Bilgi
Eskiden beri Türkiyede kullanılan toprak yüzölçümü biriminin adı. Bir arâzinin veya tarlanın yüzölçümünü adımlayarak “ölçerlerdi” ve eni ve boyu 40ar adım olan toprak parçasına bir dönüm denirdi. Ancak adım boylarının farklı olması sebebiyle bir takım anlaşmazlıklara yol açtığından sonradan bu usûl değiştirilerek 40 arşın karesi 918.672 m2 tutan mîmar arşını kabul edildi ki, asıl olan eski dönüm budur.
1881de yapılan değişiklikle metre sistemini esas kabul eden, yeni bir dönüm ölçü birimi getirildi. Cedid dönümü ismi verilen bu alan ölçüsü 2500 m2 alanı tutuyordu.
On dokuzuncu yüzyılın başlarında dönüm ismi kullanılmasından vazgeçilmek istendiyse de, ahâli arasında yine kullanılmaya devâm edildi. 1945te yapılan topraklandırma kânunuyla bir dönüm 1000 m2 olarak belirlendi. Alan yüzölçümü birimi olarak hâlen günümüzde kullanılmaktadır.
Dönüm
Eski bir arazi ölçüsü. Eni ve boyu 40 ar arşın olan bir alanın yüzeyini ifade eder. Bir mimar arşını da 0,75774 metre olduğuna göre, bir dönüm, 918.672 metrekareye denktir.1931 yılında yürürlüğe giren “ölçüler ve Ayarlar Kanunu”, bütün eski ölçülerle birlikte “dönüm” ü de kaldırmıştır.
Son düzenleyen Safi; 18 Nisan 2016 22:00
SİLENTİUM EST AURUM

Benzer Konular

23 Kasım 2018 / Misafir Akademik
6 Nisan 2016 / _KleopatrA_ Akademik
18 Nisan 2016 / _Yağmur_ Akademik
18 Nisan 2016 / Misafir Cevaplanmış
4 Şubat 2016 / fadedliver Akademik